EU-ministers: Verder praten over toetreding Turkije heeft geen zin

Erdogan (R) en zijn vrouw Emine (L) na hun verkiezingsoverwinning - Foto: AFP

De gesprekken over een Turkse toetreding tot de Europese Unie (EU) zijn tot stilstand gekomen, zegt de Europese Raad van Ministers. De kans dat daarin verandering komt, is volgens de raad zeer klein.

Na de verkiezingsoverwinning van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, zeggen ministers van Europese Zaken na een bijeenkomst in Luxemburg dat ‘Turkije steeds verder afdrijft van de EU’.

Ministers voorzien blijvende patstelling in onderhandelingen

‘De toetredingsonderhandelingen zijn daarmee tot stilstand gekomen. Er kunnen geen verdere hoofdstukken worden geopend en geen verder werk gedaan aan de modernisering van de EU-Turkije douane-unie,’ aldus de verklaring. De raad maakt zich vooral zorgen om de rechtsstaat en de verslechterende democratie in Turkije, iets wat al geruime tijd een struikelblok vormt voor verdere onderhandelingen. De teloorgang van de vrijheid van meningsuiting wordt in de verklaring expliciet benoemd.

‘De verslechterende onafhankelijkheid en het functioneren van de rechterlijke macht kunnen niet worden vergoelijkt, evenals de voortdurende beperkingen, het gevangenschap en andere maatregelen gericht op journalisten, academici, politici, mensenrechtenactivisten, sociale media-gebruikers en anderen die gebruik maken van hun fundamentele rechten en vrijheden.’

Pluim voor ‘constructieve samenwerking’ in strijd tegen immigratie

Wel krijgt de Turkse regering een pluim van de EU-ministers voor de ‘sleutelrol’ die het land vervult bij het bestrijden van de migratiestroom naar de EU. De ‘constructieve medewerking’ van Turkije heeft ‘heldere resultaten’ opgeleverd, aldus de ministers.

De financiële bijdrage die de EU aan Turkije levert voor het opnemen van immigranten zal dan ook blijven.

Onduidelijkheid over visumliberalisering

Vorig jaar al gaf de EU meermaals aan niets meer te zien in verdere onderhandelingen over EU-lidmaatschap voor Turkije. De Turkse regering wil al heel lang dat de visumplicht voor Turken die naar de EU reizen wordt afgeschaft, zoals eerder in het kader van de EU-migratiedeal met Turkije is beloofd. Daarop benadrukte de EU dat Turkije eerst aan de 72 voorwaarden voor visumliberalisering moet voldoen, waaronder aanpassing van de terreurwet. Die wet wordt nogal eens gebruikt om critici van het regime de mond te snoeren.

In februari klopte Turkije aan bij vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans met een beleidsnota om de strenge terreurwetten te versoepelen. Dat is een van de overgebleven zeven eisen die de EU aan Turkije stelt om aan de criteria van visumliberalisering te voldoen. Die criteria, in totaal dus 72, zijn nodig om aan de ‘Europese standaarden van wetgeving’ tegemoet te komen. De Turkse nota zou waarschijnlijk worden goedgekeurd, zei Timmermans destijds. Hoe het nu in de nieuwe situatie met de visumliberalisering zit, is niet geheel duidelijk.