De Zweedse regering ligt onder vuur vanwege haar beleid over kindhuwelijken. Vlak voor de verkiezingen ziet de oppositie haar kans schoon.
De parlementsverkiezingen zijn in Zweden op zondag 9 september. Immigratie is net als in veel andere Europese landen een van de belangrijkste thema’s bij de verkiezingen. Er wordt hevig campagne op gevoerd.
‘Regering doet niets uit angst voor beschuldiging van racisme’
De kwestie van de kindhuwelijken onder islamitische asielzoekers heeft het immigratiedebat opnieuw doen oplaaien. In Zweden werd het huwelijk met een minderjarige in 1973 verboden. In 2014 scherpte de regering de regels aan na berichten over gedwongen huwelijken binnen migrantengemeenschappen.
Eerder in Elsevier Weekblad:
Een huwelijk dat in het buitenland is gesloten, is in Zweden echter niet automatisch ongeldig. De oppositie hekelt dat de wet hier niet in voorziet, en eist dat de coalitie, van sociaal-democraten en Groenen, regelt dat ook in het buitenland gesloten huwelijken worden verboden.
Eerder dit jaar stemde de coalitie tegen een voorstel van een parlementaire commissie om alle huwelijken met minderjarigen te schrappen, omdat de coalitie zelf aan een voorstel zou werken. Daarop beschuldigde de oppositie de regering ervan niets te doen uit angst om als ‘cultureel ongevoelig’ te worden weggezet.
Juno Blom, parlementskandidaat van de Liberalen – een oppositiepartij – en tevens nationaal coördinator voor eergerelateerd geweld, verwijt de regering dat immigranten en asielzoekers geen informatie krijgen over ‘hoe ons systeem werkt, onze normen en waarden over kinderrechten, seksegelijkheid, (…) en de verantwoordelijkheden van ouders. (…) Terwijl we altijd benadrukken dat Zweden kinderen beschermt, staan we toe dat kinderen met een allochtone achtergrond getrouwd zijn met oudere mannen.’
Volgens officiële gegevens gaat het, op de 163.000 asielzoekers die na 2015 Zweden binnenkwamen, om een honderdtal minderjarigen. Het daadwerkelijke aantal is waarschijnlijk groter, omdat er vaak geen melding van wordt gemaakt.
Nieuw voorstel voor schrappen kindhuwelijken
Na de eerdere kritiek kwam de regering in mei van dit jaar met een nieuw voorstel, in navolging van de parlementaire commissie. Daarin staat dat een huwelijk, waarvan een van de twee partijen minderjarig was toen het huwelijk werd gesloten, niet wordt erkend in Zweden. Meerderjarige asielzoekers die minderjarig waren toen ze trouwden, moeten in Zweden de huwelijksgeloften opnieuw afleggen. Hoe die maatregel moet worden gehandhaafd, wordt uit het voorstel niet duidelijk.
De sociaal-democratische minister voor Kinderzaken, Lena Hallengren, benadrukte dat de regering huwelijken waarbij een van de twee partijen een kind is, niet erkent. ‘Dat zou indruisen tegen de internationale afspraken die Zweden heeft gemaakt om ervoor te zorgen dat kinderen een jeugd kunnen hebben.’
Liberalen komen met eigen plan tegen eergerelateerd geweld
Maar de oppositie laat niet los. De populistische Zweden-Democraten haalde eerder in een Facebook-video bij monde van partijleider Jimmie Åkesson uit naar de regering: ‘Het is absurd en, eerlijk gezegd, compleet ziek dat we niet gewoon nee kunnen zeggen tegen zoiets bizars als volwassen mannen die het recht hebben om met kinderen te trouwen.’
Zijn partij is niet de enige die zich openlijk keert tegen de maatregelen van de regering. In juni kwamen de Liberalen met een plan om eergerelateerd geweld en kindhuwelijken tegen te gaan. Partijleider Jan Björklund noemde het ‘niet te verkroppen’ dat immigrantenkinderen op dit punt anders worden behandeld dan Zweedse kinderen, terwijl ze sneller slachtoffer worden van dergelijke praktijken.
De Liberalen stellen een reisverbod voor voor ouders die ervan worden verdacht dat ze hun dochter mee willen nemen naar het buitenland voor een besnijdenis of een huwelijk. De paspoorten van dergelijke gezinsleden zouden moeten worden ingenomen, en de gezinnen zouden moeten worden gedwongen om overheidsbijeenkomsten over die fenomenen bij te wonen. De Liberalen stellen ook voor om immigranten die zich schuldig maken aan een gedwongen huwelijk of een misdrijf met een eergerelateerd motief makkelijker uit te zetten.
Discussie speelde in 2015 ook in Nederland
Overigens speelde een soortgelijke discussie een aantal jaar geleden ook in Nederland, toen bleek dat volwassen mannen die in eigen land met een minderjarig meisje waren getrouwd, die kindbruiden zonder problemen naar Nederland konden halen in het kader van gezinshereniging. Uit de recentste cijfers van het Verwey-Jonker Instituut bleek eerder dat er jaarlijks zo’n 250 kindhuwelijken zijn in Nederland. Een deel daarvan is in het buitenland gesloten.
Destijds werd een voorstel ingediend waarmee het onmogelijk zou moeten zijn om kindbruiden via gezinshereniging naar Nederland te halen. Dergelijke huwelijken worden in Nederland, ook wanneer ze in het buitenland zijn gesloten, niet langer erkend. Dat betekent dat minderjarige gehuwden niet meer op grond van gezinshereniging naar Nederland kunnen komen. Gehuwde minderjarige asielzoekers worden wel toegelaten, maar hun huwelijk wordt niet erkend en ze worden onder voogdij geplaatst, aldus het ministerie van Sociale Zaken.