Investeren in Griekenland is een slimme zet, denkt Peking. Zeker in Piraeus, de haven van Athene, strategisch gelegen voor Zuid-, Oost- en Midden-Europa. Het is een steek onder water voor dure havens als Rotterdam, Antwerpen en Hamburg, schrijft correspondent Hans Moleman in zijn blog.
China maakt er geen geheim van: het wil het machtigste land van de wereld worden. Dat het veel strategische invloed verwerft in Afrika is bekend. Maar Peking rammelt ook aan de poorten van Europa. Piraeus, de haven van Athene, is Chinees eigendom. Correspondent Hans Moleman schrijft dit najaar voor Elsevier Weekblad over de Chinese impact op de Grieken. De verhalen kwamen tot stand met steun van het Nederlands Instituut Athene en een bijdrage uit de Regeling Onderzoeks-journalistiek van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
De Atheense containerhaven is anno 2019 volledig eigendom van Cosco, een van Pekings grote staatsbedrijven. Tien jaar zit de China Ocean Shipping Company er inmiddels – en voor een zacht prijsje. Want op aandringen van de Europese Unie (EU) verkocht de Griekse staat de kwakkelende haven, die door even dominante als ouderwetse vakbonden inefficiënt werd gehouden.
De Chinezen hielden grote opruiming, maar ook Peking kampt met de Griekse bonden. En die hebben taaie stalinisten en trotskisten in de gelederen.
Blokkade van de haven
Fu Cheng Qiu zal het nieuws tandenknarsend hebben vernomen: de poorten van zijn fonkelnieuwe haven, de trotse PCT (Piraeus Container Terminal), zijn woensdagochtend geblokkeerd. Door communisten! Zijn haven met die prachtige grote Chinese kranen, met een reusachtig Cosco-schip boordevol containers vers aan de kade. Stil. Plat. Geen beweging te bekennen.
Alleen aan de poort wemelt het van de mensen. Het begint in de duisternis van half zes, als de gestaalde kaders van de Griekse havenbonden arriveren. Ze parkeren een stel van hun auto’s – een Toyota, een Kia en een Volkswagen – zodanig dat geen vrachtwagen meer het terrein op kan. Zo, dat is geregeld. Tijd voor koffie en pamfletten uitdelen.
Als het licht is geworden, arriveren de hulptroepen: studenten met een bestelbus vol geluidsapparatuur. Griekse muziek schalt uit luidsprekers, afgewisseld met verklaringen van solidariteit. De politie, met drie auto’s gekomen, houdt tactisch afstand van het schouwspel. Een van de blokkadewagens moet wel iets worden verplaatst, want een complete barricade is verboden. Niemand waagt zich echter door het gaatje. Zelfs een auto met Chinese kraantechnici keert bij het zien van de menigte van zo’n tweehonderd actievoerders snel om.
Kapitein Fu: niet op het strand liggen, maar werken als de Duitsers
Lees ook de eerdere verhalen in deze serie:
1. Anarchisten van Athene hebben weinig moeite met China
2. Chinezen willen Gouden Visum voor het balkon van Europa
Kapitein Fu, zoals de Chinese havendirecteur in Piraeus bekendstaat, weet inmiddels dat het lastig zakendoen is met Griekse communisten. Afgelopen zomer kreeg hij voor het eerst te maken met een staking. Hij zette stakingsbrekers in, klaagde bij de Griekse regering, kreeg gelijk bij de rechter. Maar zijn containeroverslag lag wel twee dagen stil. Dat was schrikken.
Fu heeft erom gevraagd, hoor je bij de poort van Cosco. De nieuwe havenbaas steekt zijn gevoelens voor de Griekse vakbeweging niet onder stoelen of banken. Het zijn “overbodige” lui die “meer geld voor minder werk” willen, oordeelt de Chinees. ‘Als je meer loon wilt, zul je eerst hard moeten werken. Niet op het strand liggen en bier drinken. Leer van de Duitsers,’ liet hij weekblad Der Spiegel optekenen.
Dat was in 2015, maar Griekse communisten vergeten zoiets niet.
En zo is Cosco nu elke keer de klos wanneer er in Griekenland een nationale stakingsdag tegen het bezuinigingsbeleid van de regering wordt gehouden. En dat gebeurt geregeld. Woensdag 28 november was er weer een: de metro van Athene lag stil, de veerboten idem dito – en Cosco werd geblokkeerd.
Oh ironie: fervente communistische stammenstrijd tegen Peking
Voor veel Grieken een reden om te zuchten: daar heb je ze weer, die communisten. Want de radicale Griekse vakbondsleden zijn communisten en die hebben het niet op Syriza, de grote progressieve regeringspartij van premier Alexis Tsipras.
Volgend jaar zijn er verkiezingen, dus moet de druk omhoog. In de ogen van de KKE, de communistische partij van Griekenland, is Syriza lang niet links genoeg.
De KKE kreeg slechts 5 tot 6 procent van de stemmen in eerdere verkiezingen, maar de partij controleert wel de radicale vleugel van de vakbeweging. En die ageert graag tegen de verraders van Syriza, het perfide grootkapitaal, de imperialistische EU en de moordzuchtige NAVO.
Ironisch genoeg zijn de kameraden wat verdeeld in hun taxatie van China. Daarvoor is een korte uitleg van de lokale communistische stammenstrijd onvermijdelijk.
Je hebt de KKE, de grootste club, dat zijn stalinisten – en er zijn diverse afsplitsingen. Een daarvan is de Trotskistische Groepering van Griekenland, die het meer internationale gedachtegoed van Leon Trotski is toegedaan. Trotski werd ooit op bevel van Stalin vermoord.
De stalinisten in de Griekse vakbondswereld vinden de Chinese staat en Cosco gewoon nieuwe uitbuiters. De trotskisten vinden dat ook wel, maar met een subtiel voorbehoud. China op zich is een fijn land, aldus de Griekse aanhang van Trotski, want dankzij Mao een revolutionaire arbeidersstaat. Helaas is de leiding in Peking nu in handen van “gedeformeerde” communisten.
Strategische haven verkopen? Dat zou Peking nooit doen
In dat krachtenveld moet Kapitein Fu laveren. Tot dusverre geeft hij weinig toe. Cosco heeft het personeelsbeheer in Piraeus behendig uitbesteed aan een Griekse firma, en die mag het uitzoeken. Geen cao met vast werk voor iedereen en hogere lonen, kortom. Nieuwe, jonge havenwerkers vinden dat overigens minder erg dan de oude gestaalde kaders in Piraeus.
Rare jongens die Europeanen, denken ze vast in Peking
Zouden ze in Peking hebben bedacht dat China in Europa nog eens radicale communisten aan de broek kon krijgen?
Het doet er weinig toe, Peking denkt op de lange termijn. Over twintig jaar zijn alle taaie trotskisten uit Piraeus verdwenen en bezit China een fijne strategische haven in Europa. Rare jongens, die Europeanen, denken ze vast in Peking. Cruciale infrastructuur vanwege een crisis zomaar verpatsen. Dat zou China zelf nooit doen.