De Belgische regering balanceert op het randje van de afgrond nu de grootste partij, de Vlaamse N-VA, weigert het omstreden Marrakesh-verdrag te ondertekenen. Regeringspartner Open Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld) kijkt naar Nederland om de crisis op te lossen.
De N-VA denkt dat het document een aanzuigende werking zal hebben op migranten. ‘We steunen het Europese migratiebeleid al lang niet meer,’ zei voorzitter Bart De Wever gisteren. ‘De illegale stroom migranten naar Europa moet stoppen. Een regering die naar Marrakesh gaat, steunen we niet.’ Het kabinet moest daarna in spoedberaad bijeenkomen om de ruzie te bezweren.
Lees alles over het Marrakesh-verdrag in het speciale dossier
Premier Charles Michel kwam tijdens die speciale zitting met een plan dat veel lijkt op de verklaring waarmee Nederland en Denemarken een soortgelijke crisis het hoofd proberen te bieden.
Pact zou leiden tot ‘afbraak Europa’
De onrust over het pact in België begon ruim twee weken geleden. Staatssecretaris van Asielzaken Theo Francken zei toen dat het pact zou leiden tot een ‘illegale migratiechaos’ die ‘Europa afbreekt’. Op 15 november bevestigde zijn woordvoerder tegenover dagblad De Standaard: ‘Deze tekst tekenen we niet.’
De tijd begint voor de Belgen te dringen omdat het pact volgende week, op 10 december, in Marrakesh moet worden goedgekeurd. Vandaag komt het kabinet opnieuw bijeen om een verklaring op te stellen waarin staat hoe België het pact interpreteert. ‘We gebruiken daarbij de tekst die Nederland en ook Denemarken hebben gebruikt,’ zegt vicepremier Alexander De Croo (Open Vld). Staatssecretaris Francken zal ook aanwezig zijn bij het overleg.
Lees ook het coververhaal van 17 november terug: Mijd Marrakesh!
Francken herhaalde dinsdagmorgen dat hij niet gelooft in een interpretatieve nota bij het migratiepact. ‘Dat is hun keuze,’ zei de staatssecretaris over het besluit van Nederland om dat bij te voegen. Op de vraag of de Belgische regering nog te redden is, antwoordde hij: ‘Dat zullen we straks bespreken.’ De deadline is volgens hem ‘de facto volgende maandag’ (10 december). ‘Het aanwezig zijn in Marrakesh is het goedkeuren van dat pact.’
Vicepremier Jan Jambon van de N-VA gaf gisteren aan dat hij het pact zelf als het grootste probleem ziet.
Tweede Kamer debatteert vanmiddag over Marrakesh-pact
Hoewel een meerderheid van de politieke partijen in Nederland er lange tijd niets van wilde weten, is het vanmiddag om 16.45 uur dan toch zover: de Tweede Kamer debatteert over de mogelijke gevolgen van het pact van Marrakesh. Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet, wiens zorgen over het pact in eerste instantie alleen werden gedeeld door PVV en SGP, kreeg twee weken geleden steun van de andere partijen bij zijn verzoek om een debat. ‘Eindelijk. Eindelijk een debat over het Marrakesh-pact!’ zei hij eind november.
Ongeacht de inhoud van het debat lijkt het al vast te staan dat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (VVD) volgende week naar Marrakesh afreist om het pact te tekenen. Dat bleek vrijdagmiddag, toen vicepremier Hugo de Jonge (CDA) tijdens de persconferentie na de ministerraad uitlegde dat Nederland het pact omarmt. Net als voorstanders in het kabinet al eerder hadden gedaan, benadrukte ook De Jonge dat het gaat om een ‘niet juridisch bindende’ overeenkomst. ‘Het tast de soevereiniteit niet aan.’
Kabinet zal instemmen, maar wel met ‘inlegvel’ erbij
Datzelfde betoogde ook Harbers, die vrijdag met antwoorden kwam op de honderd Kamervragen die Baudet hem had gesteld. Voor de meeste bepalingen uit het pact geldt volgens de staatssecretaris dat het gaat om ‘vrijwillige basisopties’ in het GCM (Global Compact for Migration). Om extra zekerheid in te bouwen dat de afspraken niet kunnen worden gebruikt in de rechtszaal, wil het kabinet wel een zogenoemde stemverklaring – het ‘inlegvel’ – aan het VN-document toevoegen. De precieze tekst daarvan zal Nederland volgens Harbers opstellen samen met ‘een brede groep Europese landen’.
Syp Wynia over het ‘niet bindende’ karakter van het pact van Marrakesh: Hoe ‘zachte wetten’ hard kunnen aankomen
Baudet is allerminst gerustgesteld. Hij zet vooral vraagtekens bij het vermeende ‘niet juridisch bindende’ karakter van de VN-overeenkomst. Maandagavond noemde hij het pact in het radioprogramma WNL Haagse Lobby op NPO Radio 1 nog een ‘handvat voor asieladvocaten’, en een ‘Wir Schaffen das op Europese schaal’, verwijzend naar de befaamde uitspraak van de Duitse bondskanselier Angela Merkel in 2015 over de migratiecrisis.
Nederland steunt het #Marrakesh–#migratiepact, maar wel mét een stemverklaring. Hoe kijken Rob Jetten (D66, voorstander van het pact) en Thierry Baudet (FvD, tegenstander) hiernaar? pic.twitter.com/wESRIScpq0
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) December 3, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Jetten: Wir Schaffen das is mooie uitspraak, blij dat Nederland pact steunt
Die term herhaalde Baudet diezelfde avond in tv-programma Nieuwsuur, waar hij over het pact in debat ging met Rob Jetten. De D66-leider – die Wir Schaffen das ‘een mooie uitspraak’ noemde – zei blij te zijn dat Nederland het pact steunt en dat het ‘inlegvel’ van hem niet per se had gehoeven. ‘Er waren zorgen bij bepaalde partijen, niet bij D66; wij waren altijd voor het migratiepact.’ Wel noemt Jetten het goed dat het kabinet met de stemverklaring nog eens extra duidelijk maakt wat het standpunt van Nederland is. Baudet hoopt op zijn beurt dat er ‘nog VVD’ers en CDA’ers met een geweten’ zijn, die tijdens het debat ‘hun eigen kabinet durven terugfluiten’.
Lees de eerste column van Syp Wynia over het pact terug: West-Europa pleegt weer een beetje zelfmoord, nu in Marrakesh