Woedende Maduro wil niet zwichten en krijgt Russische hulp

Terwijl president Nicolás Maduro van Venezuela geen noodhulp uit de Verenigde Staten wil toelaten, accepteert hij wel hulpgoederen vanuit Rusland. Maduro is woedend over vermeende ‘Nazi-retoriek’ van Donald Trump, die het Venezolaanse leger een ultimatum stelt. De grootste Zuid-Amerikaanse vluchtelingencrisis ooit zet ook de Nederlandse Antillen onder grote druk.

Maduro laat Amerikaanse hulp niet toe, Russische hulp wel

Venezuela ontvangt woensdag ongeveer 300 ton hulpgoederen van Rusland, maakte Maduro dinsdagochtend bekend. Het gaat volgens de president, die ontkent dat er een humanitaire crisis is in zijn land, om ‘zeer dure medicijnen’ die door Moskou worden geleverd. Door het socialistische beleid van Maduro en zijn voorganger Hugo Chavez (president van 1999 tot zijn overlijden in 2013) is een groot voedsel- en medicijnentekort en torenhoge inflatie ontstaan in het olierijke land, ooit het rijkste van Zuid-Amerika. De president is van mening dat de dramatische situatie in Venezuela het gevolg is van isolatie en sancties door Amerika.

Zaterdag blokkeerde het regime van Maduro nog een brug bij de grens tussen Venezuela en de Colombiaanse stad Cúcuta, waar Amerikaanse militaire vliegtuigen naartoe waren gevlogen met hulpgoederen. De president wilde die niet toelaten: volgens Maduro bestaat die humanitaire hulp uit ‘kruimels’, en is die ‘een show door de Amerikaanse regering om Venezuela te vernederen’. Liever koopt hij daarom voedsel en geneesmiddelen van bondgenoten als China, Cuba en Rusland, landen die nog altijd achter hem staan.

Nadat parlementsvoorzitter Juan Guaidó zich een maand geleden uitriep tot interim-president van Venezuela, erkenden veel landen hem als de rechtmatige president van het land. De Amerikaanse president Donald Trump deed dat als eerste, waarna de meeste westerse landen volgden, waaronder ook Nederland. Aan de kant van Maduro staan naast bovengenoemde bondgenoten ook landen als Turkije, Iran en Noord-Korea.

Trump waarschuwt leger, Maduro woest om ‘Nazi-retoriek’

De afgelopen weken heeft Trump meermaals laten weten dat Maduro moet vertrekken. Het Witte Huis zei dat ‘alle opties op tafel liggen’ – inclusief een militaire interventie – en draaide de duimschroeven al aan met sancties tegen staatsoliebedrijf PDVSA. Maandag waarschuwde de Amerikaanse president de Venezolaanse legerleiding: als dat Maduro blijft steunen, dan ‘zul je geen veilige haven vinden en geen ontsnappingsroute. Dan zul je alles verliezen,’ zei Trump in tijdens een toespraak in Miami, die werd ingeleid door zijn vrouw Melania. Daarbij waren veel Venezolaanse en Cubaanse immigranten aanwezig.

In diverse tweets verzocht Trump Venezuela ook om de Amerikaanse humanitaire hulp toe te laten. ‘Ik vraag aan alle leden van het Maduro-regime: stop deze nachtmerrie van armoede, honger en dood. LAAT JE MENSEN GAAN. Bevrijd je land!’ Volgens de president verlangen de inwoners van Venezuela naar vrijheid en democratie: ‘In Venezuela, en overal op het westelijk halfrond, is socialisme STERVENDE – en worden vrijheid, voorspoed en democratie WEDERGEBOREN’.

Tegenover de staatstelevisie reageerde Maduro dinsdag op Trumps uitspraken: ‘Wie is de commandant van onze troepen, Donald Trump uit Miami?’ De Venezolaanse president betichtte zijn Amerikaanse collega van ‘Nazi-retoriek’ over het socialisme, waarmee hij ‘politieke diversiteit’ zou willen beperken en een ‘koloniaal model van Amerikaanse superioriteit’ zou willen opleggen aan Latijns-Amerika. ‘Ze willen ons tot slaaf maken,’ aldus Maduro.

Vier leden Europees Parlement Venezuela uitgezet

Omdat onder meer Italië en Griekenland tegenstander zijn van buitenlandse inmenging in interne aangelegenheden van Venezuela, blokkeerden die landen een verklaring van de Europese Unie (EU) voor de erkenning van Guaidó. Desondanks steunen de meeste EU-landen de interim-president, en vinden zij dat Maduro moet vertrekken.

Maandag arriveerde een vierkoppige delegatie europarlementariërs van de Europese Volkspartij (EVP) op het vliegveld in de Venezolaanse hoofdstad Caracas om te praten met Guaidó, mensenrechtenorganisaties en (familieleden van) politiek gevangenen en studenten. Ook wilden ze pleiten voor het toelaten van humanitaire hulpgoederen.

De europarlementariërs waren uitgenodigd door het Venezolaanse parlement, maar kregen van Maduro’s minister van Buitenlandse Zaken Jorge Arreaza geen toestemming om het land binnen te gaan: ‘Venezuela staat niet toe dat Europees extreem-rechts de vrede en stabiliteit van het land verstoort,’ twitterde hij. Zo moest de delegatie weer terugvliegen naar de Spaanse hoofdstad Madrid.

Esther de Lange, namens het CDA lid van het Europees Parlement, vertelt in bovenstaande video op Twitter dat de uitzetting ‘ongetwijfeld consequenties zal hebben’. Dat werd later die dag bevestigd door minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok: ‘uitbreiding van de Europese sancties tegen leden van de entourage van president Maduro is zeker niet uitgesloten’. Blok noemde de uitzetting ‘ongelooflijk onverstandig van de Venezolaanse regering’, omdat ‘het parlement ‘de enige democratische gekozen instelling in Venezuela’ is.

Antillen worstelen met noodhulp vluchtelingen

Het kabinet is ook bezorgd over de situatie in Venezuela omdat die zijn weerslag heeft op de Nederlandse Antillen. Vooral Aruba, onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, worstelt met de opvang van de vele vluchtelingen uit het Zuid-Amerikaanse buurland. Premier Evelyn Wever-Croes zei dinsdag tegen het AD dat het eiland te weinig ambtenaren heeft om alle asielverzoeken te kunnen behandelen: ‘We kunnen er niet veel meer bij hebben.’

De afgelopen jaren kwamen al tienduizenden Venezolaanse vluchtelingen op illegale wijze aan in Aruba, Bonaire en Curaçao. De regering van het laatstgenoemde eiland is verontwaardigd over een uitspraak van minister Blok, die vorige week zei dat Curaçao een ‘humanitaire hub’ wordt. Daarmee volgt hij het Witte Huis, dat meent dat het eiland als spil kan dienen bij de opvang van vluchtende Venezolanen. Volgens vicepremier Suzy Camelia-Römer heeft dat de spanning op het eiland vergroot. ‘We laten ons niet dwingen door Den Haag of Washington.’ Zij stipte verder aan dat haar land ‘ver [zal] wegblijven van welke militaire actie dan ook’.

Het Rode Kruis is bezorgd over de ‘schrijnende’ situatie van de vluchtelingen op de Antillen, en opende Giro5125 om geld voor hen in te zamelen. Volgens de hulporganisatie lopen vooral vrouwen op de ABC-eilanden een groot risico om het slachtoffer te worden van uitbuiting, mensenhandel en gedwongen prostitutie.