De klok tikt door voor de Brexit. Gaat het Lagerhuis niet akkoord met de afspraken die premier Theresa May met de Europese Unie heeft gemaakt, dan volgt op 29 maart een Brexit zonder afspraken – een ‘harde’ Brexit. Maar er wordt gewerkt aan een oplossing. Vier vragen en antwoorden daarover.
Wanneer volgt een nieuwe stemming?
Omdat het Lagerhuis geen genoegen nam met de afspraken die premier May met de Europese Unie (EU) had gemaakt, werd de deal op 15 januari weggestemd. May werd weggestuurd met de opdracht om met een betere deal terug te komen. Daar is ze nu al een tijdje over aan het praten met de leiders van verschillende EU-landen. Eigenlijk zou komende woensdag opnieuw door het Lagerhuis worden gestemd, maar May heeft dat moment uitgesteld tot uiterlijk 12 maart. Er resten daarna slechts 17 dagen tot de officiële datum van de Brexit.
Lees alles over de Brexit in ons dossier Brexit
Komt die nieuwe deal er?
Het korte antwoord is ‘nee’. De Europese Unie heeft al snel na de laatste stemming in het Lagerhuis duidelijk gemaakt dat er niet opnieuw onderhandeld zal worden. Maar natuurlijk wordt er wel veel met elkaar gesproken. En dat zou kunnen leiden tot bepaalde toezeggingen waarmee May hoopt de stemming in het Lagerhuis te kunnen beïnvloeden. Vooral speelt daarbij de ‘backstop‘ een grote rol.
Lees ook: No deal of Noorwegen?
Na de Brexit ontstaat er aan de overkant van Het Kanaal in principe een harde grens tussen het Verenigd Koninkrijk en Europa op het Ierse eiland. Noord-Ierland is onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, terwijl Ierland een EU-lidstaat blijft.
Die harde grens is echter ongewenst. Daarover zijn het Verenigd Koninkrijk en Europa het eens.
In het akkoord dat er nu ligt, is voorzien in een transitiefase tot 31 december 2020. In die periode blijft er vrij verkeer van goederen en personen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie.
Ook de onderhandelingen over de Ierse grens hebben in die transitieperiode plaats.
In het akkoord is nu een vangnet opgenomen (de backstop). Mocht er op 31 december 2020 nog geen handelsakkoord gesloten zijn, dan blijft de Ierse grens open. Dat zorgt ervoor dat de handelsbarrières beperkt blijven en het Verenigd Koninkrijk binnen de douane-unie blijft en dwingt Noord-Ierland ook om zich aan extra Europese regels te blijven houden.
De backstop heeft geen einddatum. De Europese Unie heeft daarmee een sterke kaart in handen. Tot 31 december 2020 kan de EU dreigen met de backstop om betere voorwaarden te onderhandelen en als de backstop een feit is, moet een gezamenlijke commissie besluiten wanneer de backstop kan worden opgeheven . Veel parlementariërs voelen zich daardoor gegijzeld door de Europese Unie.
Is er nog een alternatief?
Niemand lijkt eigenlijk gebaat bij een harde Brexit. Aan beide kanten van de grens levert dit veel gedoe en daarmee economische schade op. Als de deadline van de Brexit iets verschoven zou worden, is er wellicht een kans dat er tóch afspraken gemaakt kunnen worden tussen beide partijen.
May zou volgens Britse kranten graag twee maanden uitstel willen hebben om zo verder te kunnen onderhandelen over een betere deal. Maar de Europese Unie ziet meer in een uitstel tot 2021 (een uitstel van 21 maanden). Dan zou een goede handelsovereenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie gesloten kunnen worden en speelt het probleem van de backstop ook niet meer. Tegelijkertijd zouden veel Britse parlementariërs zo’n lang uitstel waarschijnlijk verafschuwen en kan dit tegenvoorstel vanuit de Europese Unie volgens de Britse krant The Guardian misschien ook worden gezien als een pressiemiddel om met de deal die nu op tafel ligt tóch akkoord te gaan.
En nu?
Er wordt nog veel onderling gesproken en onderhandeld. Maar veel nieuws zal er niet op tafel komen in de komende weken, zo lijkt het. Dan is het opnieuw aan het Lagerhuis. Mocht de deal van May er weer niet doorheen komen, dan kan ze besluiten de Brexit tijdelijk uit te stellen. Daarvoor moet ze wel een officieel verzoek doen aan de Europese Unie én daarop goedkeuring krijgen.
Lees ook: Handelsverdragen sluiten valt niet mee als klein land