Netanyahu na raketten uit Gaza: we zijn nog niet klaar

Na maanden van relatieve rust is het geweld tussen Israël en Gaza afgelopen weekeinde hevig opgelaaid. De Palestijnse terreurbewegingen Hamas en Islamitische Jihad bestookten burgers in het zuiden van Israël met honderden raketten, waarbij vier doden en meer dan tweehonderd gewonden vielen. Het Israëlische leger reageerde met luchtaanvallen met circa dertig doden tot gevolg. Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die in eigen land kritiek krijgt vanwege de wapenstilstand die hij sloot, is de operatie nog niet voorbij.

Afgelopen nacht sloten Israël en Hamas een wapenstilstand na de meest gewelddadige escalatie in jaren. Aan de grens bij Gaza doodde het Israëlische leger IDF vrijdagmiddag twee Palestijnen die het vuur openden op IDF-soldaten, die gewond raakten. Daarna werden via luchtaanvallen twee Hamas-terroristen gedood.

700 raketten op Israël, 4 doden en 234 gewonden

Vervolgens begonnen diverse terreurgroepen, aangevoerd door Hamas en Islamitische Jihad, met het afvuren van grote hoeveelheden raketten en mortiergranaten op willekeurige burgers in de Israëlische grensregio met Gaza. In totaal zijn op plaatsen als Sderot, Be’er Sheva en Ashkelon zo’n zevenhonderd raketten afgevuurd, waarbij aan Israëlische kant vier doden en 234 gewonden zijn gevallen. Ruim tweehonderd projectielen werden onderschept door het afweersysteem Iron Dome.

De Israëlische luchtmacht reageerde door zo’n 350 luchtaanvallen uit te voeren, grotendeels op doelen van Hamas en Islamitische Jihad, waaronder trainingslocaties, observatieposten, wapenfabrieken en een ‘terreurtunnel’. Palestijnse bronnen melden zeker 25 doden en ruim 150 gewonden. Onder hen zijn diverse Hamas-leiders. Volgens het Palestijnse Shehab News is ‘martelaar’ Hamed al-Khodari, hoge commandant van de terreurorganisatie die het bewind voert in de Gazastrook, omgekomen bij een precisiebombardement op zijn auto.

Het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid meldde dat een baby van 14 maanden en haar 37-jarige zwangere moeder door een Israëlisch bombardement waren omgekomen, maar dat wordt door zowel het Israëlische leger als het Palestijnse Gaza News Agency tegengesproken. Ze kwamen om toen de lancering van een raket door Islamitische Jihad mislukte.

Wapenstilstand Israël en Hamas, bemiddeling Egypte en VN

In de nacht van zondag op maandag bereikten Israël en Hamas omstreeks 04.30 uur een wapenstilstand door bemiddeling van Egypte en de Verenigde Naties (VN), meldden diverse media maandagochtend. Hamas-leider Ismaïl Haniyeh liet zondagavond al weten dat hij tot een staakt-het-vuren bereid was. Het Israëlische leger bevestigde het bestand maandagochtend. Daarna zijn in Israël de meeste voorzorgsmaatregelen, zoals het sluiten van scholen en de blokkades van wegen, opgeheven. Alleen in dorpen vlak bij de grens met Gaza blijven scholen en winkels voorlopig nog dicht.

In een van de dorpen dicht bij die grens, de kibboets Nahal Oz, woont een Nederlands gezin dat vorig jaar vanuit Rotterdam naar Israël verhuisde vanwege antisemitisme. Het huis van de familie Reijnen werd zaterdag getroffen door een raket, vertelt Mirjam Reijnen in bovenstaande video aan verslaggevers van Israëlische nieuwszenders. Het gezin – man, vrouw en drie kinderen – bevond zich op dat moment in de schuilkelder. Aan het einde van het interview is te zien dat het luchtalarm opnieuw afgaat, waarna de vrouw haar huis inrent om dekking te zoeken in de safe room. Ondanks de onrust peinst Reijnen er naar eigen zeggen niet over om te vertrekken: ‘Ik denk dat het belangrijk is dat er hier mensen wonen. Want als niemand zo dicht bij Gaza wil wonen, zal Israël uiteindelijk niet meer bestaan.’

Nederlandse ambassadeur bezoekt getroffen Nederlands gezin bij grens

De Nederlandse ambassadeur in Israël, Gilles Beschoor Plug, ging zondag op bezoek bij het gezin in Nahal Oz van wie het huis werd getroffen. Hij veroordeelt de beschietingen vanuit Gaza, schrijft hij op Twitter: ‘Het afvuren van raketten op burgers is onacceptabel. Een duurzame oplossing vinden voor Gaza is nu noodzakelijk.’ Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken schrijft maandag op Twitter dat het de wapenstilstand verwelkomt, en noemt de ‘willekeurige raketaanvallen vanuit Gaza op burgers onder geen enkele omstandigheid acceptabel’.

Ook andere westerse landen veroordelen vooral het geweld van Palestijnse zijde. EU-buitenlandchef Federica Mogherini liet zondagmiddag weten dat ‘de willekeurige raketaanvallen van Palestijnse militanten onmiddellijk moeten stoppen’, en schreef in een verklaring dat de ‘EU haar fundamentele inzet voor de veiligheid van Israël herhaalt‘. Turkije legt de schuld bij Israël: minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu spreekt van ‘misdaden tegen de menselijkheid’ door Israël. Hij wil dat de internationale gemeenschap de vermeende ‘disproportionele acties’ van de Joodse staat veroordeelt. De Amerikaanse president Donald Trump schreef op Twitter dat de Amerikaanse regering Israël voor ‘100 procent steunt bij de bescherming van zijn bevolking’. Ook richtte hij zich tot de bevolking van Gaza: ‘Deze terreuraanvallen tegen Israël brengen jullie niets dan nog meer ellende. BEËINDIG het geweld en werk aan vrede. Het is mogelijk!’

Maandag werd duidelijk dat de wapenstilstand vermoedelijk van korte duur is. ‘Deze operatie is niet voorbij en vereist geduld,’ aldus Israëlische premier Benjamin Netanyahu tijdens een persconferentie. ‘Het doel was en blijft het verzekeren van de vrede en veiligheid van de inwoners van het zuiden.’ Een Hamas-woordvoerder zei dat ‘het verzet erin is geslaagd om de IDF af te schrikken,’ en dat het conflict zal blijven doorgaan: ‘Onze boodschap is dat deze ronde voorbij is, maar dat het conflict niet zal eindigen tot we onze rechten hebben herwonnen.’ Zowel Hamas als Islamitische Jihad zou als voorwaarde voor de wapenstilstand hebben geëist dat Israël de blokkade van de Gazastrook verlicht. Of dat ook gebeurt, is niet duidelijk.

Oppositie boos om wapenstilstand: ‘Overgave, lafheid, schaamte’

In eigen land krijgt de regering van Netanyahu veel kritiek vanwege de reactie op de rakettenregen uit Gaza. Voormalig IDF-generaal Benny Gantz, die met zijn nieuw opgerichte partij Blauw en Wit de belangrijkste uitdager was van Netanyahu’s partij Likoed, hekelt het ‘lakse’ optreden van de premier. ‘De zevenhonderd raketten, vier doden en vele gewonden (…) zijn het gevolg van het verliezen van onze afschrikking.’ Ook Gantz’ rechterhand Yaïr Lapid is niet te spreken over het optreden van de premier: ‘Wat de regering in de afgelopen dagen heeft gedaan, kan worden samengevat in drie woorden: overgave, lafheid, schaamte.’

Het uitbreken van een nieuwe oorlog met Gaza zou Israël slecht uitkomen vanwege het Eurovisie Songfestival, dat van 14 tot 18 mei wordt gehouden in Tel Aviv. Daar komen tienduizenden toeristen op af, die door oplaaiend geweld mogelijk worden afgeschrikt. Ook is het woensdag Onafhankelijkheidsdag in de Joodse staat. Toch spelen de feestelijkheden volgens minister van Veiligheid Gilad Erdan geen rol bij eventueel militair ingrijpen: ‘De veiligheid van de inwoners in het zuiden is belangrijker dan culturele evenementen of festivals.’