Terwijl de spanning tussen de Verenigde Staten en Iran oploopt, probeert de Europese Unie de vredesduif te spelen. Maandag overlegden de ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel over de toekomst van het atoomakkoord met Iran, waaruit Amerika zich vorig jaar terugtrok. Na afloop zei Federica Mogherini, buitenlandchef van de Europese Unie, dat het akkoord ‘nog leeft.’
Mogherini reageerde daarmee op de bekendmaking van de Iraanse regering begin deze maand dat het land inmiddels meer uranium heeft verrijkt dan was afgesproken in het akkoord. Verrijkt uranium is een belangrijke grondstof van kernwapens.
Volgens Mogherini betekent deze overtreding van Iran niet dat de Europese Unie van het akkoord af wil. Daarvoor was de overtreding niet ‘significant’ genoeg, aldus Mogherini. De Europese Unie is een van de acht ondertekenaars van het akkoord uit 2015 met Iran. Mogherini erkende wel dat het een hele toer is om het akkoord overeind te houden: ‘De omstandigheden zijn erg ingewikkeld’.
Spanning tussen Amerika en Iran
Iran-crisis: Wat Federica Mogherini niet snapt
Daarmee doelt Mogherini op de hoogoplopende spanning tussen Amerika en Iran. In juni raakten een Japanse en een Noorse olietanker in de Straat van Hormuz beschadigd door ontploffingen. Volgens Amerika zat Iran achter de aanvallen.
Een week later schoot Iran een Amerikaanse drone neer omdat die boven het Iraanse luchtruim zou vliegen. Volgens Amerika was daar geen sprake van. Op het laatste nippertje zag president Donald Trump af van een vergeldingsaanval op Iran.
Trump is aanzienlijk kritischer op Iran dan zijn voorganger Barack Obama. De laatste sloot in 2015 een akkoord met Iran waarin stond dat het land de ontwikkeling van zijn nucleaire activiteiten zou stopzetten. In ruil draaide Amerika de strenge economische sancties terug. Zo kon Iran weer deelnemen aan het internationale betalingsverkeer en kon de economie zich ontwikkelen.
Vorig jaar stapte Trump uit het akkoord, dat hij naar eigen zeggen ‘verschrikkelijk’ vond. Volgens Trump was het akkoord te veel in het voordeel van Iran. Amerika legde Iran opnieuw sancties op die grote invloed hebben op de Iraanse economie. Afgelopen week dreigde Trump met nog meer sancties:
Iran has long been secretly “enriching,” in total violation of the terrible 150 Billion Dollar deal made by John Kerry and the Obama Administration. Remember, that deal was to expire in a short number of years. Sanctions will soon be increased, substantially!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) July 10, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Europa bedrijft diplomatie voor het akkoord
Door de sancties kan Iran nauwelijks meer olie exporteren, terwijl dat een belangrijke inkomstenbron is voor het land. Mede door de sancties verwacht het Internationaal Monetair Fonds dat de Iraanse economie dit jaar met 6 procent krimpt.
Lees ook:Omdat Amerika Iran zo hard treft met sancties vindt president Hassan Rohani dat zijn land zich niet meer aan het akkoord hoeft te houden. Dat het land nu meer uranium verrijkt dan is afgesproken, is daarvan een eerste teken. Iran rekent erop dat de Europese Unie wil blijven vasthouden aan het akkoord.
Een van de belangrijkste Europese spelers is de Franse president Emanuel Macron. Hij sprak afgelopen maand zowel met Rohani als met Trump over het akkoord in de hoop dat overeind te houden. Ook stuurde de Franse president een belangrijke adviseur naar Teheran die een handgeschreven brief van Macron aan president Rohani overhandigde.
Volgens de Franse president moet de Europese bemiddeling ertoe leiden dat ‘het ergste wordt voorkomen’. Dat sluit aan bij de uitspraak van Mogherini, maandag, dat het akkoord zich op ‘het lastigste moment ooit’ bevindt.
Israël uitte maandag direct felle kritiek op de Europese houding. Op Twitter zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat ‘sommigen in Europa pas wakker worden als Iraanse raketten landen op Europese grond’. Israël en Amerika zijn de grootste tegenstanders van het Iran-akkoord.