Wie is omstreden politicus Ilhan Omar?

Als een van de eerste moslims in het Amerikaanse Congres maakt ze al een jaar de tongen los. Ook die van president Donald Trump, die haar liever ziet terugkeren naar Somalië. Ilhan Omar presenteert zich als uiterst liberale en progressieve politicus, maar wordt ook beschuldigd van antisemitisme. Vier vragen en antwoorden.

Waar komt Omar vandaan?

Ilhan Omar werd in 1982 geboren in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Somalië was op dat moment verscheurd door een burgeroorlog. Omars ouders zagen zich daarom genoodzaakt te vluchten naar Kenia. Daar verbleef de familie vier jaar in een vluchtelingenkamp voor zij de oversteek naar de Verenigde Staten maakten. Omar was toen tien.

Haar puberteit bracht Omar door in Minneapolis, een grote stad in de Amerikaanse Midwest met de grootste Somalische gemeenschap van de Verenigde Staten. Op haar zeventiende werd ze officieel Amerikaans staatsburger.

Maar dat is volgens Omar niet het begin van een glorieus verhaal. De Amerikaanse krant The Washington Post bezocht een bijeenkomst waar Omar aan een groep middelbare scholieren haar levensverhaal vertelde:

‘Ik ben opgegroeid in een extreem onrechtvaardige maatschappij. Het enige waarop mijn familie hoopte toen wij naar Amerika gingen, was het idee dat het land gerechtigheid garandeert voor iedereen. Dat is waarom ik mij genoodzaakt voel te vertellen dat die belofte is verbroken.’

Hoe werd ze politicus?

Onrechtvaardigheid in Amerika is voor Omar de drijfveer om de politiek in te gaan. Tegenover de groep scholieren vertelde ze hoe ze in Minneapolis voor haar werk een rechtszaak bijwoonde tegen een Afro-Amerikaanse vrouw die een brood ter waarde van 2 dollar had gestolen om aan haar vijfjarige kleindochter te geven.

Na verblijf van een weekeinde in de gevangenis moest de vrouw een boete van omgerekend 71 euro betalen. Geld dat zij niet had. Naar eigen zeggen zou Omar hebben opgestaan en ‘Bullshit!’ hebben geschreeuwd.

In 2016 werd Omar voor het eerst verkozen voor een publieke functie en werd ze parlementariër in het parlement van de staat Minnesota. Daarvoor werkte ze al voor diverse campagnes van Democraten in die staat.

Slechts twee jaar later werd ze in het Amerikaanse Congres verkozen. Ze is de eerste moslima in het Congres, samen met Rashida Tlaib, en de enige die een hoofddoek draagt. Daartoe moesten de regels van het Congres worden veranderd.

Omar vertegenwoordigt een zeer liberaal district van haar stad Minneapolis. Sinds 1963 werd het door diverse Democraten vertegenwoordigd. Het is het meest diverse district van de staat Minnesota,  maar ook het armste.

Waarom is Omar bekend?

De controverse rond Ilhan Omar begon min of meer vanaf het moment dat zij verkozen werd in het Congres, afgelopen najaar. De laatste maanden maakte ze naam als lid van The Squad: een groep van vier mondige Democraten in het Amerikaanse Congres met een migrantenachtergrond. Naast Omar bestaat de groep uit Alexandria Ocasio-Cortez, Ayanna Pressley en Rashida Tlaib.

De vier uiten met grote regelmaat kritiek op Trump en zijn beleid. Dat schoot Trump vorige week in het verkeerde keelgat en op Twitter haalde hij hard naar de vier uit.

Trump schreef: ‘Interessant om te zien hoe “progressieve” Democratische vrouwen uit het Congres, die van oorsprong uit landen komen waar regeringen een complete en totale catastrofe zijn, de slechtste, de meest corrupte en incompetente ter wereld (als ze überhaupt een functionerende regering hebben), nu luidkeels en hatelijk het volk van Amerika – het beste en machtigste land ter wereld – vertellen hoe onze regering moet worden gerund.’

‘Waarom gaan zij niet terug en helpen ze de totaal kapotte en door criminaliteit geteisterde gebieden waar zij vandaan komen. Dan kunnen ze terugkomen en vertellen hoe het moet.’

Omar is de enige van de vier die niet in de Verenigde Staten is geboren. Ocasio-Cortez heeft een Puerto Ricaanse achtergrond, Pressley is Afro-Amerikaans en de ouders van Tlaib komen uit Palestina.

Bij een verkiezingsbijeenkomst van Trump vorige week woensdag in North Carolina haalde hij opnieuw uit naar Omar. Een video waarin het publiek ‘Send her back, send her back’  scandeert, wekte wereldwijd afgrijzen.

Waarom is Omar omstreden?

Omar raakte in februari in opspraak bij zowel Republikeinen als Democraten door uitspraken over Israël. Ze suggereerde op Twitter dat de pro-Israël-lobby probeert om Amerikaanse Congresleden trouw te laten zweren aan een ander land. Zowel Republikeinen als Democraten veroordeelden de uitspraken en bestempelden ze als antisemitisch. ‘Je hoeft niet Joods te zijn om aanstoot te nemen aan eeuwenoude vooroordelen en stereotyperingen die hebben geleid tot de verschrikkelijkste dingen in de twintigste eeuw,’ zei het Democratische parlementslid Gerry Connolly. Omar bood daarop haar excuses aan.

Een maand eerder kwam ze ook in opspraak door een oude tweet waarin ze zei dat ‘Israël de wereld heeft gehypnotiseerd’. ‘Moge Allah de mensen wakker maken en ze helpen om te zien wat voor kwaadaardige dingen Israël doet,’ schreef ze. De Democraat trok ook hier het boetekleed aan nadat ze erop was gewezen dat Joden in de geschiedenis werden neergezet als ‘hypnotische samenzweerders’.

In april kwam Omar opnieuw in het nieuws om uitspraken van een drie weken oude toespraak. In de toespraak over moslimrechten refereerde Omar aan 9/11 met de woorden ‘some people did something‘.

Tot grote woede van Republikeinen, Fox News en Trump, die zeiden dat Omar niet de ernst en de impact van de terreuraanslag op de Twin Towers erkende. Trump plaatste een video op Twitter met de uitspraken van Omar, afgewisseld met beelden van Ground Zero.

De voorzitter van de Republikeinse Partij, Ronna McDaniel, noemde Omar anti-Amerikaans.

En op dinsdag kwam Omar weer in het nieuws nadat ze was uitgevallen tegen iemand in het publiek bij een bijeenkomst die haar vroeg vrouwenbesnijdenis te veroordelen. In plaats van een duidelijke veroordeling, werd ze boos en noemde ze de vraag ‘verschrikkelijk’.

https://twitter.com/mollyfprince/status/1153751037192364033