President Donald Trump bediende zijn critici weer eens op hun wenken met zijn opzienbarende idee om de Verenigde Staten middels een overname uit te breiden met Groenland. Ook de timing was Trumpiaans: kort voor zijn officiële bezoek begin september aan Denemarken, waarvan Groenland deel uitmaakt. Aan gespreksstof tussen de Amerikaanse president en gastvrouw koningin Margrethe geen gebrek als de soep wordt opgediend.
Waarom wil Trump Groenland kopen?
Groenland is strategisch interessant door zijn ligging tussen de Verenigde Staten en Europa, deels boven de poolcirkel. Het is de locatie van Thule Air Base, een Amerikaanse militaire basis, en rijk aan grondstoffen (ijzererts, goud en olie). In 2018 moest Amerika zich nog in allerlei bochten wringen om een Chinese overname van drie vliegvelden op het eiland te voorkomen.
Hoe reageerde Groenland?
Terwijl Groenland het idee onmiddellijk afwees, en Trump zijn bezoek uitstelde, was de vergelijking met Trumps vorige emplooi – dealmaker annex projectontwikkelaar – snel gemaakt. Kwade tongen fluisterden bovendien dat de president zich met een dergelijke aanschaf wilde verzekeren van een positieve vermelding in Amerikaanse geschiedenisboeken. En dat lot zou Trump met een succesvolle gebiedsuitbreiding zeker ten deel zijn gevallen.
Denmark is a very special country with incredible people, but based on Prime Minister Mette Frederiksen’s comments, that she would have no interest in discussing the purchase of Greenland, I will be postponing our meeting scheduled in two weeks for another time….
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 20, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Kocht Amerika eerder grondgebied?
Sinds de officiële erkenning in 1783 van de Amerikaanse onafhankelijkheid door Groot-Brittannië, is acquisitie een belangrijke strategie gebleken om het territorium van de Verenigde Staten te vergroten.
De meest in het oog springende is nog steeds de Louisiana Purchase van 1803. In die tijd was de zuidelijke havenstad New Orleans cruciaal voor de Amerikaanse handel. Toen Spanje in 1802 de stad en het omringende gebied overdroeg aan Napoleontisch Frankrijk, kwamen de Verenigde Staten direct in actie, want de imperiale ambities van Frankrijk konden de toegang tot de haven in gevaar brengen.
President Thomas Jefferson stuurde een handelsdelegatie naar Parijs om New Orleans te kopen voor maximaal 10 miljoen dollar. Eenmaal aan de onderhandelingstafel verrasten de Fransen hun gasten met een interessantere aanbieding: het volledige Louisianaterritorium, een gebied zo groot als het toenmalige grondgebied van de Verenigde Staten – inclusief New Orleans, voor 15 miljoen dollar. Met enige schroom hapten de Verenigde Staten toe, en werden daarmee een echt serieuze speler op het Amerikaanse continent.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Een belangrijk deel van de verdere gebiedsuitbreiding werd gerealiseerd door annexaties, al dan niet met militair geweld. Hierdoor werden de Verenigde Staten in 1845 verrijkt met Texas, en in 1848 met een Mexicaans gebied dat zich uitstrekt over de huidige staten New Mexico, Nevada, Arizona en Californië. Hawaii en de eilanden Puerto Rico en Guam volgden in 1898.
Parallel gingen ook vreedzame overnames door. Tijdens het presidentschap van James Monroe werd Florida in 1819 voor 5 miljoen dollar overgenomen van Spanje, en kort na de Amerikaanse Burgeroorlog in 1867 kocht Amerika onder toeziend oog van president Andrew Johnson Alaska van Rusland.
En heeft Amerika wel eens grond van Denemarken gekocht?
Koen Petersen is amerikanist en schreef diverse boeken over de Amerikaanse politiek.
Met de actualiteit in het achterhoofd valt één overname op, die van wat wij nu kennen als de Maagdeneilanden – in 1917 voor 25 miljoen dollar. De verkopende partij: Denemarken. Al sinds 1867 hadden de Verenigde Staten hun zinnen gezet op Deens West-Indië om hun politieke en militaire invloed in het Caribisch gebied te vergroten. Maar het kostte door politieke strubbelingen in zowel Denemarken als de Verenigde Staten uiteindelijk vijftig jaar om de transactie rond te krijgen.
Trump is overigens niet het eerste Amerikaanse staatshoofd dat Groenland wil inlijven. Harry Truman ging hem in 1946 al voor met een bod van 100 miljoen dollar dat werd afgewezen. Groenland blijft voorlopig Deens, maar eerdere overnames hebben laten zien dat tijd soms eerst zijn werk moet doen om een succesvolle deal mogelijk te maken.