Na schietpartijen in Texas en Ohio laait het wapendebat voor de zoveelste keer op. Maar het huidige politieke klimaat is er niet naar om wapenwetten te veranderen, observeert Emile Kossen in Washington.
Het is een terugkerend fenomeen als de Verenigde Staten worden opgeschrikt door een grootschalige schietpartij. Eerst zijn er de thoughts and prayers van politici, daarna komt informatie over de dader naar buiten en dan barst de discussie over wapenregels los. Dat leidt uiteindelijk tot niks – of het nou na de schietpartij op een school in Sandy Hook was in 2012, in een kerk in Charleston in 2015 of op een school in Parkland, Florida in 2018. Links en rechts graven zich te diep in om samen tot nieuwe wapenwetgeving te komen.
Lees ook het commentaar van Gertjan van Schoonhoven: Links en rechts hebben na bloedbad in El Paso iets te overpeinzen
Hetzelfde dreigt na twee drama’s afgelopen weekend. In een Walmart in El Paso, Texas vermoorde Patrick Crusius 22 mensen met een semiautomatisch wapen. Even later schoot de 24-jarige Connor Betts in Dayton, Ohio met eenzelfde wapen negen mensen dood. Na de steunbetuigingen begonnen de discussies over de achtergrond van de daders – in El Paso betrof het een nationalist die het op immigranten gemunt had, in Dayton een zelfverklaarde socialist met Antifa-banden. Nu is de tijd aangebroken om de liberale wapenwetgeving van het land te bespreken.
Amerikanen willen meer regels
Het is waar dat Amerikanen veel waarde hechten aan het Tweede Amendement van de Grondwet, waarin wapenbezit is vastgelegd. Toch doen de vele schietpartijen – waarbij dit jaar al bijna driehonderd slachtoffers vielen – wel degelijk wat met de gemiddelde Amerikaan. In een peiling van NPR/PBS zegt 57% voor een verbod op semiautomatische wapens te zijn, terwijl 89% achtergrondchecks bij alle wapenverkopen steunt.
Republikeinen hebben door dat hun traditionele standpunt – de overheid moet wapengebruik zo min mogelijk reguleren – aan populariteit inboet. Sommige van hen, zoals Afgevaardigde Adam Kinzinger, willen deze keer actie ondernemen om het wapengeweld aan te pakken, bijvoorbeeld door de minimumleeftijd voor vuurwapens te verhogen naar 21.
We cannot let those killed in El Paso, Texas, and Dayton, Ohio, die in vain. Likewise for those so seriously wounded. We can never forget them, and those many who came before them. Republicans and Democrats must come together and get strong background checks, perhaps marrying….
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 5, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Problematisch is dat Republikeinen niet weten wat hun president nou écht wil en zal ondertekenen. In een tweet maandagochtend zei Donald Trump achtergrondchecks bij alle wapenverkopen te steunen, tot hij het in een volgende tweet verbond aan nieuwe immigratiewetgeving. Dat is echter net zo’n gevoelig thema en de kans is nihil dat de partijen beide kwesties tegelijkertijd kunnen aanpakken.
Meer over het geweld en de discussie over wapenwetgeving: Gruwelijke schietpartijen in Amerika, volgt politieke actie?
In een persconferentie later die dag repte Trump helemaal niet meer over de achtergrondchecks, maar hamerde hij op de invloed van gewelddadige videogames en negativiteit op sociale media. Het liet wetgevers vertwijfeld achter.
@LCBeaudoin Big Second Amendment believer but background checks to weed out the sicko's are fine.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) May 17, 2013
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Democraten weigeren te onderhandelen
In de Obama-jaren waren het de Republikeinen die plannen veelal blokkeerden, Democraten doen in het Trump-tijdperk hetzelfde. Nancy Pelosi en Chuck Schumer, de Democratische leiders in het Congres, hebben helemaal geen zin om te onderhandelen over nieuwe wapenregels. In plaats daarvan eisen ze een stemming in de Senaat over een wapenwet die eerder dit jaar door de Democraten in het Huis van Afgevaardigden werd goedgekeurd. De Democraten willen geen water bij de wijn doen – en eisen bovendien dat Senatoren terugkomen van reces voor een plan dat in februari de steun kreeg van slechts acht Republikeinen.
Op de achtergrond speelt 2020: als Trump niks ondertekent, kunnen Democratische presidentskandidaten wapens tot thema maken bij de volgende verkiezingen. Dat proberen ze overigens nu al: vrijwel alle kandidaten gaven Trump indirect de schuld van de schietpartijen. Daarmee wordt de kans dat Dayton en El Paso tot fundamentele veranderingen leiden meteen de kop ingedrukt.
Trump kan de status quo hoogstens tijdelijk opschudden, door middel van presidentiële decreten. Maar de geschiedenis leert dat de president niet veel tijd heeft voordat de aandacht van het land verschuift naar andere onderwerpen. Tot met de volgende schietpartij de cyclus weer opnieuw begint.