Trump bespot Greta Thunberg na tirade op VN-klimaattop: ‘Een erg vrolijk meisje’

Op de klimaattop van de Verenigde Naties (VN) in New York kwamen maandagavond veel wereldleiders bijeen om afspraken te maken over klimaatbeleid. Toch ging het na afloop vooral over de zestienjarige Zweedse Greta Thunberg, die trillend van woede de zaal toesprak. Premier Mark Rutte is vol bewondering, maar de Amerikaanse president Donald Trump niet. Hij liep het ‘klimaatmeisje’ straal voorbij en bespotte haar toespraak later op Twitter.

‘Dit is allemaal verkeerd,’ begon Thunberg haar rede ten overstaan van ongeveer zestig wereldleiders. ‘Ik zou hier niet moeten zijn. Ik zou op school moeten zitten aan de andere kant van de oceaan.’ Daarna werd de woede in haar taalgebruik en gezichtsuitdrukking zichtbaar: ‘Maar toch komen jullie allemaal naar ons, jonge mensen, voor hoop. Hoe durven jullie? Jullie hebben mijn dromen en mijn jeugd gestolen met jullie lege woorden!’

Woedende Thunberg tegen wereldleiders: ‘Hoe durven jullie?’

Toch noemde Thunberg zichzelf ‘een van de gelukkigen’, omdat elders op de wereld ‘mensen lijden’, ‘mensen sterven’ en ‘complete ecosystemen instorten’. Volgens het ‘klimaatmeisje‘, dat lijdt aan de aandoening asperger en bekend werd door haar wekelijkse spijbelacties die wereldwijd navolging kregen, ‘staan we aan het begin van een massale uitsterving’. Intussen kunnen de wereldleiders aan niets anders denken dan aan geld en ‘sprookjes van eeuwige economische groei‘, betoogde Thunberg bijna in tranen. Nadat ze nogmaals ‘Hoe durven jullie?’ had gezegd, reageerde de zaal klappend en joelend.

Na het applaus vervolgde ze haar betoog met een relaas over hoe het huidige streven – 50 procent minder CO2-uitstoot in 2030 – niet genoeg is, omdat het slechts 50 procent kans biedt om onder de 1,5 graad opwarming te blijven. Volgens Thunberg beginnen haar leeftijdgenoten het ‘verraad’ van de wereldleiders te doorzien, en ‘wordt de wereld wakker’ en realiseert zich dat drastische maatregelen direct nodig zijn: ‘Verandering komt eraan, of jullie het nu leuk vinden of niet!’ sloot Thunberg af, waarna een ovationeel applaus volgde.

Na de Zweedse sprak Premier Mark Rutte (VVD) de zaal toe. Trots legde hij uit hoe in Nederland meer dan honderd partijen een klimaatakkoord hebben gesloten. ‘Daarmee sluiten we aan bij de diepgewortelde Nederlandse traditie om breed gedragen steun uit de hele samenleving te krijgen.’ Volgens de premier toont het klimaatakkoord ‘dat het mogelijk is om ambitieuze en breed gedragen klimaatdoelen op nationaal niveau op te stellen’, maar, benadrukte hij, ‘klimaat stopt niet bij grenzen’. Daarom zijn, aldus Rutte, VN-klimaatconferenties als die in New York en vooral die van 2 tot 13 december in de Chileense hoofdstad Santiago, nodig om grensoverschrijdende maatregelen af te spreken.

Rutte positief: ‘Mooi dat kinderen zo actief zijn’

Eerder reageerde premier Rutte al op het activisme van Thunberg en andere jongeren. ‘Ik vind het heel mooi,’ zei hij in New York tegen de NOS. ‘De aanleiding is vreselijk, namelijk we de zaak aan het vervuilen zijn. Maar het is heel mooi dat kinderen zo actief zijn.’ Volgens Rutte wordt vaak gedacht dat ‘kinderen wat achterover hangen en minder bezig zijn met wat er allemaal gebeurt in het land en de wereld’, maar bewijzen Thunberg en andere klimaatspijbelaars het tegendeel. ‘En dat verplicht natuurlijk mij en andere mensen in de politiek om ook iets te doen.’

Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel – in een ander vliegtuig dan haar gedoodverfde opvolger en CDU-partijleider Annegret Kramp-Karrenbauer (AKK) naar New York gevlogen – was het hartgrondig eens met Thunberg. Maandagavond spraken de twee elkaar (zie bovenstaande tweet). Ook sprak Merkel op de VN-top over het nieuwe, ambitieuze klimaatakkoord in Duitsland waarin staat dat het land de komende vier jaar 54 miljard euro investeert.

Trump ziet Thunberg niet staan, en krijgt een boze blik

Niet alle aanwezigen waren zo onder de indruk van Thunberg. Toen Donald Trump bij het VN-gebouw arriveerde, liep hij de jonge Zweedse, die vlak bij hem stond, straal voorbij. Daarover is op sociale media veel te doen. De blik die Thunberg op Trump werpt, spreekt boekdelen.

Dat de twee weinig warme gevoelens voor elkaar hebben, bleek eind augustus al. Toen Thunberg in New York aankwam na haar zeilreis naar de Verenigde Staten, had ze al laten weten dat ze niet met de Amerikaanse president wilde praten. ‘Niemand heeft hem kunnen overtuigen van klimaatverandering, de urgentie, waarom zou ik dat kunnen doen?’ Twee weken geleden trok ze wel met honderden jongeren naar het Witte Huis in Washington om te demonstreren.

Trump steekt de draak met toespraak Thunberg: ‘Zo mooi om te zien!’

Tot dusver besteedde Trump weinig aandacht aan Thunberg, maar nadat de video van haar alarmistische toespraak maandagavond viraal ging op Twitter, kon hij zich niet meer inhouden: ‘Ze lijkt me een erg vrolijk jong meisje die uitkijkt naar een zonnige en geweldige toekomst,’ schreef hij op Twitter. ‘Zo mooi om te zien!’

Thunberg zich niet weerhouden om de klimaatprotesten van haar leeftijdgenoten nog eens aan te zwengelen. Ze riep deze week (20 tot 27 september) uit tot Global Week for Future (wereldwijde week voor de toekomst). Afgelopen weekeinde gingen volgens de activisten vier miljoen mensen in 150 landen de straat op. In onder meer Amsterdam, Brussel, Sydney (Australië), Amerikaanse steden als Washington en New York, en Duitse steden als Berlijn stroomden de straten vol met voornamelijk jongeren die actie voerden voor een strenger klimaatbeleid, tegen het kapitalisme en voor algehele ‘systeemverandering’.

Burgemeester Krikke: verbod klimaatstaking Den Haag

In Nederland moeten de klimaatacties op vrijdag 27 september een hoogtepunt bereiken: vanaf 13 uur moet de zogenoemde klimaatstaking beginnen op de Koekamp bij het Centraal Station in Den Haag, waarna de deelnemers langs het Tweede Kamergebouw en het stadhuis willen lopen.

Vorige week bleek dat de Haagse burgemeester Pauline Krikke (VVD) de mars wil verbieden, omdat de route dwars door de binnenstad voert. Onder meer rond het Binnenhof en in drukke winkelstraten is er volgens haar ‘een te groot risico op vermenging van demonstranten met winkelend publiek, toeristen en andere omstanders’. De linkse oppositie (Partij voor de Dieren, de Haagse Stadspartij, GroenLinks, SP en PvdA) is het daar niet mee eens en roept Krikke dinsdag in schriftelijke vragen op de demonstratie toe te staan.