Zo willen remainers Brexit voorkomen

De Europese Unie (EU) heeft de Britten maandag zoals verwacht voor de derde keer uitstel verleend. Dat liet de voorzitter van de EU weten via Twitter. De nieuwe deadline is 31 januari 2020.

Wat betekent dit uitstel?

Johnson vroeg onder druk van het Lagerhuis op 19 oktober met grote tegenzin bij de EU om uitstel van drie maanden. De EU-ambassadeurs van de 27 overige lidstaten stemden daar maandag mee in.

Het gaat om een zogenoemde ‘flextension’: als de goedkeuring van het scheidingsakkoord door het Lagerhuis eerder rond is, kunnen de Britten ook eerder weg. De Franse regering sprak eerder een voorkeur uit voor een korter uitstel, maar heeft nu toch ingestemd met drie maanden.

Het uitstel betekent dat een Brexit zonder akkoord op 31 oktober definitief van de baan is.

Aan het uitstel zijn wel voorwaarden verbonden door de EU. Zo mag het akkoord dat nu op tafel ligt niet weer worden opengebroken voor nieuwe onderhandelingen en moeten de Britten een Eurocommissaris leveren aan de Europese Commissie voor zolang dit nodig is.

Johnson sloot op 17 oktober een akkoord met de EU over het Britse vertrek. Afgelopen week probeerde hij zijn deal in een razend tempo door het parlement te loodsen in de hoop dat de Brexit op 31 oktober kon doorgaan. Het Lagerhuis stemde niet in met dit tijdsschema, omdat de parlementariërs meer tijd willen voor het behandelen van de uittredingswetgeving.

Een valkuil voor behandeling van de Brexitwetgeving is dat parlementariërs de kans krijgen om deze aan te passen met amendementen. De kans bestaat dat zij daarbij met voorstellen komen die voor de regering onacceptabel zijn. Johnson zit niet op zo’n lang proces te wachten en ‘pauzeerde’ daarom dinsdag de behandeling van de wetgeving.

Johnson heeft herhaaldelijk gezegd dat hij fel tegenstander is van verder uitstel. Zo zei hij in september dat hij nog liever ‘dood in een greppel’ ligt.

Komen er verkiezingen?

Het Britse Lagerhuis stemt maandag rond 17.00 uur over nieuwe verkiezingen. Johnson heeft daarvoor een motie ingediend. Tweederde van de parlementariërs moet hiermee instemmen.

De grote vraag is of Labour, de grootste oppositiepartij onder leiding van Jeremy Corbyn, nieuwe verkiezingen wil. De partij staat er in de peilingen niet goed voor en zei eerder pas te zullen instemmen als een no deal definitief van tafel is. Johnson staat er daarentegen goed voor in de peilingen. Als hij de verkiezingen wint en daarmee zijn meerderheid in het Lagerhuis terugkrijgt, dan wordt het voor hem in theorie makkelijker om zijn Brexitakkoord zonder aanpassingen erdoor te loodsen.

Wat willen de partijen in het Lagerhuis?

De oppositiepartijen Liberal Democrats (LibDem) en de Schotse SNP willen graag de touwtjes van Johnson overnemen. Ze willen dinsdag een wetsvoorstel indienen om vervroegde verkiezingen af te dwingen. Voor het plan is slechts een meerderheid in het Lagerhuis voldoende.

De partijen lijken hiermee Johnson de hand te reiken, maar schijn bedriegt. Door het voorstel zouden de partijen de verkiezingsdatum kunnen vaststellen. Johnsons geplande verkiezingsdatum staat op 12 december, die van de oppositiepartijen op 9 december.

Zo neemt de oppositie macht uit de handen van Johnson, die met het wetsvoorstel de verkiezingsdatum niet meer op het laatste moment kan verzetten. De angst is dat richting 12 december de premier besluit om de verkiezingen op te schuiven tot na 31 januari, de nieuwe Brexitdatum. Zo zou het Verenigd Koninkrijk alsnog de EU verlaten zonder eventuele deal.

Maandag liet de Britse regering weten aan een ‘vrijwel identiek’ plan te werken als de oppositie. Het is nog onduidelijk of de oppositie dit plan zal steunen.

Komt er een nieuw referendum?

Een andere belangrijke motivatie achter het wetsvoorstel voor de LibDems, is de hoop op winst bij vervroegde verkiezingen. De partij is altijd al fel tegenstander geweest van de Brexit. Mocht de partij de grootste worden, wil het een nieuw Brexitreferendum uitschrijven in de hoop dat de kiezers nu tegen het verlaten van de EU zullen stemmen.

In een reactie op het wetsvoorstel zei LibDem-leider Jo Swinson het volgende: ‘We moeten Boris Johnson uit zijn ambt krijgen, de blokkade in het parlement doorbreken en mensen de kans geven om alsnog te stemmen om in de EU te blijven.’

Swinson spreekt mede namens een grote groep Britten die oproept tot een nieuw referendum. Halverwege oktober kwamen er nog duizenden Britten naar Londen om te demonstreren tegen de Brexit.