Oekraïens vliegtuig crasht in Iran, oorzaak onduidelijk

De oorzaak van de crash van een Oekraïens passagiersvliegtuig bij de Iraanse hoofdstad Teheran is nog onduidelijk. Alle 176 inzittenden kwamen woensdagochtend kort na opstijgen om. Al snel waren er geruchten over een aanslag, maar volgens de Oekraïense ambassade is er geen verband tussen de vliegtuigcrash en de oplopende spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran.

Omstander filmt neerstorten toestel

Een Boeing 737-800 van Ukraine International Airlines stortte woensdagochtend vroeg enkele minuten na opstijgen neer. Het vliegtuig vertrok vanaf de luchthaven van de Iraanse hoofdstad Teheran en was onderweg naar Kiev. Bij de crash kwamen alle 176 inzittenden om.

Over de oorzaak van de crash ontstond meteen verwarring. Eerst zei de Oekraïense ambassade in Iran dat de oorzaak een kapotte motor was. Later stond in een nieuwe verklaring dat de oorzaak nog onduidelijk is.

Direct werd gespeculeerd over een aanslag. Vooral de aanhoudende spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran zorgden voor scepsis over de verklaring van de Oekraïense ambassade. In de nacht van dinsdag op woensdag bestookte Iran Amerikaanse vliegbases in Irak met raketten als reactie op de dood van generaal Qassem Soleimani.

Ook een filmpje van een omstander dat op Twitter verscheen enkele momenten na de crash, zorgde voor onrust. Op de beelden is te zien hoe een brandend vliegtuig naar beneden stort. Het filmpje eindigt met een enorme steekvlam op het moment dat het toestel de grond raakt. Op Twitter vraagt men zich af hoe het kan dat iemand op precies het juiste moment filmt.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky roept op Facebook op om ‘niet te speculeren over de toedracht van de ramp’ en verdere officiële verklaringen eerst af te wachten. Hij heeft zijn bezoek aan Oman afgebroken.

Alle inzittenden toestel overleden

In de loop van de ochtend werd duidelijk dat alle 167 passagiers en 9 bemanningsleden inderdaad zijn omgekomen. Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Borys Tarasjoek gaat het om 82 Iraniërs, 63 Canadezen, 11 Oekraïners, 10 Zweden, 4 Afghanen, 3 Duitsers en 3 Britten.

Iraanse hulpverleners hebben de zwarte dozen van het neergestorte toestel inmiddels gevonden, aldus een woordvoerder van de Iraanse burgerluchtvaartautoriteit tegen persbureau ISNA.

Hulporganisaties, militairen en brandweerlieden zoeken naar de lichamen. ‘Iedereen helpt. De lichamen zijn in een groot gebied neergekomen,’ zegt een woordvoerder van Rode Halvemaan, zustervereniging van het Rode Kruis.

Vaker problemen met Boeing

Het is niet de eerste keer dat er problemen zijn met een Boeing-toestel. Vorig jaar stortten in korte tijd twee Boeings van een ander type neer. Op 29 oktober 2018 verdween een Boeing van Lion Air in de Java Zee. Op 10 maart 2019 crashte een toestel van Ethiopian Airlines een paar minuten na de start in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Sindsdien staan alle toestellen van  het type 737 MAX aan de grond.

De Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA doet samen met Boeing onderzoek naar de technische mankementen van het toestel. De verwachting was dat de 737 MAX eind 2019 weer zou gaan vliegen, maar alle toestellen staan nog altijd aan de grond. Het afgelopen jaar vertrokken vanwege de incidenten verschillende topmensen bij Boeing, onder wie CEO Dennis Muilenburg.

Nederlandse staat aansprakelijk voor vliegramp Faro

Woensdagmiddag werd ook duidelijk dat de Nederlandse staat deels aansprakelijk is voor de vliegramp in het Portugese Faro in 1992. Zesenvijftig mensen kwamen om toen het vliegtuig van de landingsbaan gleed, in tweeën brak en in brand vloog. Over de oorzaken van de ramp bestonden lange tijd verschillende lezingen.

In het officiële Portugese onderzoek werd de conclusie getrokken dat het ongeluk werd veroorzaakt door het slechte weer. De crash was volgens de Portugezen te wijten aan een te sterke daling in combinatie met harde zijwind. Ook de Nederlandse Luchtvaart Autoriteit zag het weer als voornaamste oorzaak.

Met die conclusies namen de nabestaanden en slachtoffers geen genoegen. Op hun verzoek kwam er nieuw onderzoek, waaruit bleek dat de piloten ernstige fouten maakten.

In het vonnis van de rechtbank staat dat zowel de fouten als het weer de oorzaak zijn van het ongeluk. Omdat de toenmalige Raad voor de Luchtvaart te stellige conclusies heeft getrokken en nabestaanden onvolledig heeft geïnformeerd, is de staat aansprakelijk.