Vlotte vrijspraak of meer onthullingen? 6 vragen over impeachment

De impeachment-procedure tegen Donald Trump gaat de laatste fase in: de Senaat besluit de komende weken over het politieke lot van de Amerikaanse president. Zes vragen en antwoorden.

Waarvan wordt president Trump ook alweer beschuldigd?

Het Huis van Afgevaardigden  – geleid door de Democraten – deed afgelopen najaar onderzoek naar de gedragingen van Trumps regering in Oekraïne. De Amerikanen zouden Oekraïne onder druk hebben gezet om een onderzoek in te stellen naar Hunter Biden, de zoon van oud-vicepresident Joe Biden, die in dienst was bij een Oekraïens energiebedrijf. Het gaat om meer dan een opvallend telefoongesprek tussen Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Onder leiding van Trumps advocaat Rudy Giuliani is een schaduwdiplomatie opgezet met Oekraïne.

Het onderzoek van het Huis leidde tot twee beschuldigingen, twee zogeheten artikelen van impeachment. Trump zou zijn macht hebben misbruikt en hij zou het Congres hebben gedwarsboomd tijdens het onderzoek.

Wat is de rol van de Senaat?

Het is aan de Senaat om een soort rechtszitting te organiseren, waar in het openbaar over de beschuldigingen wordt gedebatteerd. Republikein Mitch McConnell, voorzitter van de Senaat, bepaalt de invulling ervan. Twee juridische teams gaan verbaal de strijd met elkaar aan. Aan de ene kant de advocaten van de president: ‘de verdediging’, aan de andere kant zeven Democraten uit het Huis van Afgevaardigden: ‘de aanklagers’. Het proces eindigt met een stemming: schuldig of onschuldig. De eerste optie betekent dat de president dient op te stappen.

Wat is Trumps strategie?

Het team-Trump gaat vol in de aanval. De aantijgingen zijn ingegeven door politieke motieven en niet door feiten, schrijven Trumps advocaten maandag. De president heeft niets fout gedaan en verdient snelle vrijspraak. ‘Iedereen die enig respect heeft voor de wil van het Amerikaanse volk huivert bij het ongehoorde idee om een eerlijk verkozen president te impeachen.’

Trump lijkt niet van plan zich te melden in de Senaat – dat deden de presidenten Bill Clinton en Andrew Johnson, die eerder hetzelfde lot trof, ook niet. Grote kans dat Trump zich op Twitter wel bemoeit met zijn impeachment.

En de Democraten?

Zij willen eigenlijk nog meer onthullingen naar buiten krijgen. Er zijn interessante potentiële getuigen die nog niet zijn gehoord. De belangrijkste: John Bolton, Trumps voormalige Nationale Veiligheidsadviseur. Die zag tot zijn schrik hoe Trumps adviseurs  geheime diplomatieke banden opzetten met Oekraïne. De Senaat mag nieuwe getuigen oproepen, mits 51 Senatoren daar voor stemmen. Dat zou betekenen dat de Democraten 4 Republikeinen moeten overhalen. De onderhandelingen daarover zijn gaande.

Hoelang gaat dit allemaal duren?

Senaatsvoorzitter McConnell wil de kwestie zo snel mogelijk afhandelen, tot frustratie van de Democraten. Woensdagmiddag om 13.00 uur Amerikaanse tijd begint de ‘rechtszaak’. Beide partijen hebben drie dagen om hun kant van het verhaal toe te lichten, waarna de Senatoren de mogelijkheid hebben om vragen te stellen. Verwacht vurige betogen en emotionele oproepen. De leider van de Republikeinen hoopt dat er al na twee weken kan worden gestemd over de beschuldigingen. Maar als er getuigen worden opgeroepen, kan het zomaar veel langer duren.

Oké, de slotvraag. Is Trump na februari nog president?

Die kans is zeer groot. Een president wordt pas afgezet als een tweederde meerderheid in de Senaat instemt met de artikelen van impeachment. Maar vooralsnog zijn er geen Republikeinen die ‘hun’ president openlijk laten vallen.