Gaat de Duitse bondskanselier Angela Merkel door de knieën voor de Turkse president Recep Tayyip Erdogan of houdt ze haar rug recht? De situatie aan de Griekse grens wordt met de dag grimmiger.
Bij een telefoongesprek tussen de twee leiders maandagavond zou Erdogan hebben gezegd dat de lasten van de vluchtelingencrisis eerlijker moeten worden verdeeld, meldt het Turkse persbureau Anadolu op basis van informatie van de Turkse autoriteiten.
Volgens Erdogan moeten alle landen ‘hun internationale verplichtingen nakomen door verantwoordelijkheden eerlijk te verdelen’. Het is niet duidelijk wat die verantwoordelijkheden zijn.
Wat staat er in de Turkije-deal?
Erdogan ergert zich aan het gebrek aan steun vanuit Europa nu de Syrische burgeroorlog weer honderdduizenden vluchtelingen naar de Syrisch-Turkse grens drijft. Turkije vangt al 3,6 miljoen vluchtelingen uit Syrië op.
In 2016 is afgesproken dat Turkije migranten die de oversteek naar de Griekse eilanden wilden maken zo veel mogelijk zou tegenhouden. In ruil daarvoor zou de Europese Unie in vier jaar 6 miljard euro aan Turkije betalen voor de opvang van vluchtelingen in Turkije zelf. Het moest een eind maken aan de stroom wankele bootjes die van de Turkse kust naar de Griekse eilanden overstaken. De Turkse autoriteiten maakten vorige week duidelijk dat zij geen migranten meer zullen tegenhouden die naar Europa gaan. Sindsdien zijn duizenden migranten uit Turkije naar de grens met Griekenland getrokken.
De Turkse minister van Binnenlandse Zaken Süleyman Soylu liet dinsdag op Twitter weten dat inmiddels meer dan 130.000 migranten Turkije willen verlaten en bij de Griekse grens staan.
Dat leidt tot chaotische taferelen bij de Turks-Griekse grens. Griekse veiligheidsdiensten proberen de migranten tegen te houden. Bij confrontaties zouden al enkele doden en tientallen gewonden zijn gevallen.
Ook op de Griekse eilanden is de sfeer gespannen. Nederlandse hulpverleners op Lesbos moesten dinsdag onderduiken nadat zij waren aangevallen. Tegen de NOS zegt een van de hulpverleners dat ‘een extreem-rechtse groep op het eiland het recht in eigen hand heeft genomen’. ‘Ze zetten wegblokkades op en gebruiken veel gerichter dan voorheen geweld, zowel tegen vluchtelingen als tegen hulpverleners en journalisten.’ De politie kan de situatie op het eiland niet meer aan.
In en rond opvangkamp Moria op het eiland wonen zo’n 20.000 mensen, zeven keer meer als waar het kamp op is berekend. En voor het zesde jaar op rij komen er bootmigranten bij.
Maandag werden op sociale media schokkende beelden gedeeld van migranten die met een boot probeerden aan te meren bij Lesbos. Wanhopige eilandbewoners proberen de boot weer af te duwen en roepen: ‘De grens is gesloten! Waarom zijn jullie hier?’
Greek locals force refugee boat away from #Lesbos port after Turkey opens borders https://t.co/3epwj9yhU8 pic.twitter.com/5d25I0SSsq
— The Telegraph (@Telegraph) March 2, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Duitse media voeren onderwijl de druk op Merkel op. ‘Merkel moet nu drie dingen doen’, kopte Der Spiegel maandag.
‘Nu Erdogan de grens met Griekenland en Bulgarije heeft geopend, komt Merkels verantwoordelijkheid voor de vluchtelingencrisis weer centraal te staan,’ schrijft commentator Christoph Schult.
Lees ook het commentaar van Robbert de Witt: Kat in nauw Erdogan heeft maar één wapen over
‘Ten eerste, wie – als zij het niet is – kan over een nieuwe deal met Erdogan onderhandelen? Of we het nu leuk vinden of niet: Europa is afhankelijk van de Turkse president, dat zou ons iets waard moeten zijn, indien nodig met extra geld,’ gaat hij verder.
Ten tweede moet er worden bemiddeld tussen Erdogan en de Russische president Vladimir Poetin, want beiden willen niet dat het conflict in Syrië escaleert, maar ze zijn te trots om op eigen initiatief te ontwapenen. Merkel moet hierin het voortouw nemen, vindt Schult.
Ten slotte moet Merkel veel meer haar best doen om een goede verdeling van migranten binnen de Europese Unie voor elkaar te krijgen. Vooral Oost-Europese landen moeten volgens de commentator onder druk worden gezet, eventueel door ze te korten op gelden uit het herstructureringsfonds. Na de Brexit is de onderhandelingsmacht van Duitsland als grootste netto-bijdrager gegroeid, schrijft Schult.