Kunnen tachtigers nog wel behandeld worden bij coronacrisis?

Wat als de intensive care-afdelingen in ziekenhuizen volraken? ‘Het is nog stilte voor de storm en wij nuchtere Nederlanders bagatelliseren graag en denken dat het allemaal wel mee zal vallen,’ schreef Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care zondag in een brief aan zijn collega’s in Nederlandse ziekenhuizen.

‘Ik wil graag de oproep doen dat iedereen ervoor zorgt dat de intensive care van ieder ziekenhuis er klaar voor is,’ staat in de brief.

‘Wij hebben contact met collega’s in Italië en die zijn echt in paniek,’ zei Gommers maandag in tv-rubriek Nieuwsuur. ‘Die waarschuwen ons: zorg dat je voorbereid bent. Dat is eigenlijk wat ik wilde doen met die brief.’ Hij roept medisch personeel op niet af te wachten, maar in gesprek te gaan met collega’s.

‘Waar gaat het naar toe?’ staat in de brief. ‘De eerste patiënt die zich presenteerde met Corona, in Tilburg, is tien dagen geleden en de teller van het aantal besmettingen staat nu op 188. We zijn dan ook nog steeds in containment fase 1 en er is nog niet besloten om op te schalen. Wel zijn er zorgen over de ontwikkelingen in Brabant. Daarom worden er daar dit weekend extra mensen getest om een indruk te krijgen en te kijken of we moeten opschalen. Maar er is mogelijk ook een haard rondom Houten. Dus ik denk dat we mogen verwachten dat er wordt opgeschaald, op zijn laatst halverwege de week, want dan gaan we ook de 2^e week in na de skivakantie en is de verwachting dat er meer mensen positief gaan testen die in Noord-Italië zijn geweest.’

Nederland telt 1.150 bedden op intensive care-afdelingen en 600 intensivisten (specialisten intensive care). Op dit moment liggen er minder dan tien patiënten op de intensive care en dus kan Nederland het goed aan. ‘We zijn totaal in controle,’ zegt Gommers.

Maar de cijfers over Italië zijn zorgwekkend. Daar belandt ongeveer 10 procent van de besmette mensen op de ic. De cijfers zijn hoogstwaarschijnlijk wel vertekend omdat niet iedereen die besmet is met het virus ziekteverschijnselen krijgt of zich meldt bij een dokter. Die gevallen worden niet meegenomen in de officiële statistieken.

Als je een voorspelling zou mogen doen, dan hebben we mogelijk volgend weekend 800-1.200 corona-patiënten en dus is er behoefte aan 80-120 ic-bedden en het weekend erop is dat dan weer verdubbeld (160-240 ic-bedden). Dit kan lokaal verspreid zijn en dus is het belangrijk dat we elkaar gaan helpen!!!! 

‘We hebben maar tweehonderd boxen waar we geïsoleerd kunnen verplegen met een sluis ervoor, zoals we dat nu met elkaar hebben afgesproken. Kom je boven die tweehonderd, dan moet je aan andere scenario’s gaan denken,’ aldus Gommers.

Als er geen isolatiebedden meer zijn, kan de hele ic worden ingericht tot corona-afdeling. Als er dan nog niet genoeg bedden zijn, kan de situatie worden omgekeerd. Gewone patiënten gaan naar de isolatieafdeling en de rest van het ziekenhuis wordt gebruikt voor coronapatiënten.

Italië: we hebben dit onderschat

Dat in Italië te laat is gereageerd, blijkt wel uit de cijfers. Ruim negenduizend mensen zijn besmet, 460 mensen zijn overleden. Giacomo Grasselli van de Italiaanse vereniging van ic-artsen noemt het ‘bijna een oorlogssituatie’.

‘In Italië is de zaak sterk onderschat,’ zegt ook Roberto Burioni, hoogleraar virologie aan de universiteit San Raffaele in Milaan tegen de Vlaamse zender VRT. ‘Niet de besmettelijkheid, maar de ernst van de ziekte. Velen hebben onzin verkocht door te zeggen dat het maar om een griep gaat.’

Het aantal ernstig zieken is zo groot dat medisch personeel in Italiaanse ziekenhuizen beslissen wie kan worden behandeld en wie niet. ‘Ga de discussie aan en bespreek met elkaar, mochten we echt in een crisis komen, wat je dan wel en niet doet op jouw intensive care,’ zegt Gommers daarover tegen zijn Nederlandse collega’s. Als de situatie zo uit de hand loopt dat die vergelijkbaar is met een oorlogssituatie, moet volgens hem worden overwogen of tachtigjarigen wel moeten worden opgenomen op de intensive care.

Ervan uitgaande dat het aantal besmettingen elke week verdubbelt, is het bij ons over vier tot zes weken zoals in Italië, besluit Gommers.

Virus woekert door

Het virus woekert ook onder ziekenhuispersoneel flink door. Uit een steekproef onder medewerkers van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg blijkt dinsdag dat 28 van hen het coronavirus hebben opgelopen. Het ziekenhuis, met twee vestigingen in de Brabantse stad, heeft 301 medewerkers getest. Geen van hen was in risicogebied geweest. Ze hadden ook voor zover bekend geen contact met mensen bij wie een besmetting is vastgesteld.

Het ETZ deed de steekproef op verzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), dat beter in beeld wil krijgen hoeveel mensen daadwerkelijk het virus hebben opgelopen. Vooral in Brabant is van veel mensen die besmet zijn de bron niet duidelijk. De testresultaten uit Tilburg bevestigen dat besmettingen ‘onder de radar’ kunnen blijven.

Alle grote evenementen in Noord-Brabant worden afgelast. Het gaat om Eredivisiewedstrijden, concerten, dancefestivals, beurzen en carnavalsoptochten.

‘Geen tijd te verliezen’

Maandag heeft de Italiaanse regering de maatregelen om de crisis te bestrijden uitgebreid tot het hele land. Alle scholen en universiteiten gaan tot 3 april dicht. Sportwedstrijden gaan voorlopig niet door en de bewegingsvrijheid wordt ingeperkt. ‘Blijf thuis,’ raadde premier Guiseppe Conte de ongeveer zestig miljoen Italianen aan.

‘Er is geen tijd te verliezen om de verspreiding van het virus in te dammen,’ zei de premier. Een van de redenen voor het drastische besluit was de massale uittocht uit de besmette noordelijke gebieden naar zuidelijker streken, voordat de controle op ziekteverschijnselen daar op gang was gekomen.

Oostenrijk sluit grens met Italië

Oostenrijk neemt vergaande maatregelen en sluit zijn grenzen voor mensen uit Italië vanwege de uitbraak van het coronavirus in dat land. Daarnaast worden alle Oostenrijkers in Italië naar huis gehaald, zo liet bondskanselier Sebastian Kurz dinsdag weten.

Hij kondigde een nieuw pakket maatregelen aan. Zo wordt vanaf maandag geen les meer gegeven aan universiteiten en hogescholen. Colleges moeten online worden gegeven. Ook worden bedrijven opgeroepen hun personeel zoveel mogelijk thuis te laten werken.

Israël stuurt alle toeristen naar huis

Ook de Israëlische regering grijpt in. Toeristen in Israël moeten binnen enkele dagen het land verlaten vanwege het coronavirus, aldus het Israëlische ministerie van Volksgezondheid dinsdag. Er is geen datum genoemd wanneer zij weg moeten zijn.

‘Toeristen die in Israël verblijven, krijgen de komende dagen de tijd om op een ordelijke manier het land te verlaten,’ aldus een verklaring van het ministerie. Als toeristen in Israël symptomen vertonen, moeten ze dit direct melden bij Israëlische hulpdiensten en de hygiëneregels volgen. Ook moeten zij informatie geven over alle plaatsen die ze in het land hebben bezocht. In Israël zijn inmiddels vijftig besmettingen. Nog niemand is aan het virus overleden.