Nieuw boek Bolton: minister Pompeo noemde Trump ‘full of shit’

John Bolton en president Trump. Foto: AFP

Een boek van Trumps voormalig Nationale Veiligheidsadviseur John Bolton bevat nieuwe onthullingen over vermeend machtsmisbruik door president Donald Trump. Het  boek moet nog verschijnen, maar diverse passages zijn al gelekt. Zo vroeg Trump de Chinese president Xi Jinping om hem te steunen bij de komende presidentsverkiezingen, en zei Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, over de president dat ‘He is so full of shit’. Vier vragen en antwoorden over Boltons boek.

Waarom is Boltons boek belangrijk?

In 2018 en 2019 was John Bolton gedurende zeventien maanden de Nationale Veiligheidsadviseur van president Donald Trump. Een belangrijke functie: Bolton adviseerde Trump over de strijd tegen het terrorisme en andere buitenlandse dreigingen en sprak de president vrijwel dagelijks.

Bolton is een vooraanstaand Republikein. Hij werkte tijdens het presidentschap van George W. Bush op het ministerie van Buitenlandse Zaken en staat bekend als een havik, iemand die optimaal en onvoorwaardelijk gebruik wil maken van de Amerikaanse macht. Trump zei eerder over Bolton: ‘John heeft nog nooit een oorlog gezien waarvan hij niet hield.’

In het boek The Room Where it Happened: A White House Memoir blikt Bolton terug op zijn nauwe samenwerking met Trump. Niet eerder schreef een zo hooggeplaatste figuur uit Trumps directe omgeving over zijn ervaringen met de president.  Boltons memoires verschijnen op 23 juni in de Verenigde Staten, maar Amerikaanse kranten als The New York Times, The Washington Post en The Wall Street Journal hebben het boek of delen ervan al kunnen inzien.

Welke beschuldigingen uit Bolton?

Uit de gelekte delen blijkt dat Bolton geen blad voor de mond neemt. Bolton maakte veel aantekeningen tijdens de gesprekken die Trump voerde met andere regeringsleiders. Trump zou de Chinese leider Xi Jinping hebben gesmeekt om meer producten, zoals sojabonen, te kopen van Amerikaanse boeren. Die handel zou de Amerikaanse economie stutten in staten die voor Trump belangrijk zijn: hij moet die bij de verkiezingen in november zien te winnen om opnieuw president te worden.

Ook vond Trump het goed dat China interneringskampen bouwt voor de Oeigoeren in het westen van China. China onderdrukt die bevolkingsgroep omdat de Oeigoeren moslim zijn.

Bolton onthult ook hoe Mike Pompeo, minister van Buitenlandse Zaken, over zijn baas spreekt. Tijdens een ontmoeting tussen Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un zou Pompeo Bolton een briefje over Trump hebben geschreven met als inhoud: ‘He’s so full of shit.’  Ook dacht Pompeo dat Trump volslagen kansloos zou zijn in zijn pogingen om de betrekkingen met Noord-Korea te verbeteren.

Waarom doet Bolton zijn verhaal nu pas?

Bolton schrijft in zijn boek honderduit over de misstappen die Trump maakte als president. De geruchten over wat Bolton weet over Trump maakten hem voor de Democratische Partij tot een ideale getuige tijdens de afzettingsprocedure tegen Trump. Die werd in januari afgerond nadat de Amerikaanse Senaat Trump vrij pleitte van machtsmisbruik en obstructie van het onderzoek daarnaar.

Maar Bolton wilde niet getuigen, ondanks de Democratische verzoeken. Hij zei alleen te komen als een rechter hem daartoe zou dwingen. Democraten hadden geen zin om te wachten op een rechterlijke uitspraak.

Bolton maakt in het boek gehakt van de zogenoemde ‘impeachmentprocedure’. De Democraten die leiding gaven aan het onderzoek naar Trumps vermeende machtsmisbruik waren volgens Bolton blind voor Trumps andere misstappen. Ze wilden alleen maar informatie over Oekraïne, terwijl ze juist Trumps contacten met andere wereldleiders hadden moeten onderzoeken. Bolton noemt de afzettingsprocedure een aanfluiting.

Hoe reageert Trump op de beschuldigingen?

Op Twitter haalt Trump uit naar zijn voormalig adviseur. Trump wijst op de vernietigende recensies die het boek krijgt en zegt dat alles bij elkaar verzonnen is. Een recensie van The New York Times oordeelt hard over de stijl van het boek.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Ook noemt Trump Bolton een verongelijkte gek :

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Naast de verbale uithalen doet Trump ook pogingen om publicatie van Boltons boek te blokkeren. Er zouden staatsgeheimen in staan en Bolton zou geen toestemming hebben gekregen om die te publiceren. De uitgever van het boek spreekt dat tegen: het boek is voorgelegd aan Trumps regering en passages zijn op verzoek aangepast of geschrapt.

Om publicatie op 23 juni te voorkomen, is er haast bij. Volgens juristen maakt een klacht van Trump weinig kans omdat een publicatieverbod indruist tegen de Amerikaanse Grondwet. Daarin is het recht op vrijheid van meningsuiting vastgelegd.