EU-Hof vernietigend over Vestager: Commissaris verliest belastingstrijd met Ierland over Apple

Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg heeft woensdag gehakt gemaakt van het dictaat van EU-Commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) aan Ierland om 13 miljard euro aan belasting te heffen op winsten van het Amerikaanse techbedrijf Apple. Vestager kan nog in beroep tegen de uitspraak, maar vooralsnog is het de zoveelste blamage voor de door Duitsland en Frankrijk aangejaagde Commissiestrijd tegen belastingafspraken die kleinere EU-landen maken om grote bedrijven te trekken.

Wat is er precies aan de hand?

De Deense links-liberaal Verstager (Radikale Venstre) publiceerde in 2016 een aanklacht waarin zij beweerde dat de Ierse regering twee specifiek voor Apple bedoelde fiscale regelingen had opgezet. Door deze regelingen zou Apple tot en met 2015 zijn vrijgesteld van 13 miljard euro aan belastingafdracht in Ierland. De regelingen zijn overigens in 2015 stopgezet, maar de de Commissaris Mededinging kan als scheidsrechter van de interne markt eventuele valsspelers tot tien jaar terug terugfluiten.

Vestager gaat overigens niet over belastingen, maar wel over bijvoorbeeld illegale staatssteun en het van overheidswege bevoordelen van sommige bedrijven ten opzichte van andere. Apple sluisde alle wereldwijd gemaakte winsten naar Ierland, waar ze dankzij de regelingen werden belast met 0,005 procent. Het standaard-winstbelastingtarief in Ierland is 12,5 procent.

Wat is na Vestagers aanklacht gebeurd?

Ierland moest van Vestager de 13 miljard euro met terugwerkende kracht van Apple opeisen. Dat is ook gebeurd. Ook heeft Ierland de zaak aangebracht bij het Europees Hof van Justitie. In afwachting van de uitspraak is de 13 miljard in overleg tussen Ierland en Apple in een investeringsfonds gestopt. Het bedrag is sinds 2016 opgelopen tot 14,3 miljard euro. Als Ierland de zaak zou verliezen, mag het dit alsmaar oplopende bedrag houden, als het zou winnen, krijgt Apple het geld.

Hoe oordeelt het Europees Hof van Justitie?

Volgens het Hof heeft Vestager onvoldoende aangetoond dat Ierland de belastingvoordelen specifiek voor Apple had ontworpen. Daardoor kan Ierland niet worden beticht van bevoordeling van Apple. De Commissie krijgt daarmee een draai om de oren van jewelste.

Vestager en haar team deden jarenlang onderzoek, en daarna heeft de zaak jarenlang bij het Hof aangesleept. Desondanks slaagde zij er niet in het Hof te overtuigen. Het is de zoveelste nederlaag voor Vestager. Zij had zich bij haar aantreden in 2014 voorgenomen nationaal belastingvoordeel voor multinationals te beëindigen. Maar zaken tegen Nederland en België wegens het bevoordelen van respectievelijk Starbucks en een aantal bedrijven strandden beide bij het Hof van Justitie.

Wat zijn de gevolgen van de uitspraak?

De Commissie kan nog in hoger beroep en heeft daarover nog geen uitsluitsel gegeven. Doet het dat niet, dan krijgt Apple 14,3 miljard euro terug van Ierland. Ook zal het de spanningen tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de EU-landen mogelijk verminderen. Volgens Trump en voorganger Barack Obama  voert Vestager een anti-Amerikaanse campagne. Trump zegt dat EU-landen jaloers zijn op Amerikaanse techtoppers.

Doordat Apple de 13 miljard euro sinds 2016 heeft moeten vastzetten, kan het schade gaan claimen bij de Commissie. Had de 13 miljard niet vastgestaan, dan was het kapitaal waarschijnlijk hoger geweest dan 14,3 miljard euro. Vooral kleinere EU-landen zijn blij met de uitspraak. Duitsland en Frankrijk willen een einde aan belastingvoordelen die kleine landen geven aan grote bedrijven. Maar voor kleinere landen, waaronder Ierland, Nederland, Luxemburg, België en Cyprus, is het een manier om te concurreren met grote landen, die vaak diepere zakken hebben om nationale industrieën te bevoordelen.