Bij de Chinese telecomgigant Huawei, de grootste smartphonefabrikant ter wereld, beginnen de chips op te raken. Het is maar de vraag of het bedrijf in 2021 nog dure telefoons kan produceren. Het zou een enorme klap zijn voor het bedrijf. Trumps sancties zetten Huawei met de rug tegen de muur.
De Verenigde Staten en China zijn sinds 2018 verwikkeld in een almaar verder escalerende handelsoorlog. De regering-Trump uit scherpe kritiek op China: zo is de Chinese markt minder toegankelijk voor westerse bedrijven, is intellectueel eigendom van (Amerikaanse) bedrijven er niet goed beschermd, en zouden Chinese bedrijven als Huawei en TikTok – met wettelijke permissie – spioneren voor de Communistische Partij. Voor dat laatste is overigens geen concreet bewijs gepresenteerd.
Conflict VS-China gaat meer om wereldwijde dominantie dan om handel
Lees ook het commentaar van Jeroen van Wensen: Trump blokkeert TikTok en WeChat. Terecht!
Het conflict gaat eigenlijk om veel meer dan – oneerlijke – handel: China en Amerika vechten om de wereldwijde dominantie. Een technologische voorsprong is cruciaal. Huawei speelt daarin een sleutelrol, bijvoorbeeld met de aanleg van het 5G-netwerk en de verkoop van mobiele telefoons.
Sinds mei 2019 mogen Amerikaanse bedrijven geen producten meer leveren aan Huawei. Nieuwe Huawei-telefoons worden wegens Amerikaanse sancties inmiddels met een speciale Android-versie uitgerust, zonder Google-diensten als appwinkel Play Store en Google Maps. De Amerikaanse restricties zijn intussen verder aangescherpt, waardoor het voor Huawei onmogelijk is geworden nog aan chips te komen. In hoogwaardige chips wordt namelijk gebruik gemaakt van Amerikaanse technologie. Er zijn maar drie bedrijven die de hoogwaardige chips leveren: Intel, Samsung en Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC). Zonder chip werkt een telefoon niet.
Steven Brakman, hoogleraar internationale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen: ‘Trump probeert het Amerikaanse bedrijfsleven te helpen door handelsbeperkingen op te leggen. Dit valt binnen het grote America First-project. Het is een protectionistische maatregel: maak een Chinees bedrijf dat het goed doet het leven zuur. Bedrijven worden onder druk gezet om niet aan Huawei te leveren. Dit kan zeker betekenen dat Huawei straks geen hoogwaardige telefoons meer op de markt weet te brengen. Het zal echt een probleem worden om dit bedrijf van chips te voorzien, want leveranciers lopen het risico op Amerikaanse sancties. Het wordt een spannend jaar voor Huawei.’
Huawei heeft spijt dat productie is uitbesteed
HiSilicon, Huawei’s dochterbedrijf, ontwerpt de hoogwaardige chips die Huawei in zijn telefoons stopt. Het bedrijf is echter niet in staat om deze chips zelf te produceren, dat doet TSMC, mondiaal de grootste onafhankelijke fabrikant van halfgeleiders. Dat Taiwanese bedrijf gebruikt Amerikaanse technologie, met als gevolg dat de export naar Huawei door Amerikaanse wetgeving wordt uitgesloten. In mei berichtte de financiële Japanse krant Nikkei al dat TSMC geen nieuwe bestellingen van Huawei meer in ontvangst neemt. Volgens TSMC ging het slechts om een ‘marktgerucht’. Toch blijkt nu dat er na 14 september geen hoogwaardige chips meer voor Huawei worden gemaakt.
Lees ook deze reconstructie van Robbert de Witt uit het zomernummer: Hoe ASML werd fijngeknepen tussen Peking en Washington
Richard Yu, CEO van de consumententak van Huawei, zei volgens persbureau AP op een conferentie in China op 7 augustus, dat hij spijt heeft dat Huawei alleen in het ontwerp van de chips heeft geïnvesteerd, en niet in de productie ervan. Hij noemt de productiestop een groot verlies. Yu meldt dat ‘dit jaar misschien wel de laatste generatie Huawei-telefoons van hoge kwaliteit op de markt komen’. Het is nog onduidelijk hoe Huawei dit probleem gaat oplossen, als het al mogelijk is. Huawei laat aan Elsevier Weekblad weten ‘binnenkort een nieuwe chipsetstrategie bekend te zullen maken’.
Huawei moet dus snel op zoek naar alternatieven. Dit blijkt erg lastig. Ook is het afwachten of de Amerikaanse druk niet averechts zal werken voor Amerikaanse bedrijven. Volgens dagblad Asia Times is het Zuid-Koreaanse Samsung in gesprek met Huawei over de levering van chips. Samsung zou, op aandringen van Huawei, bezig zijn met een productielijn van uitsluitend niet-Amerikaanse bedrijven. Volgens EE Times, een Amerikaans blad voor de elektronica-industrie, is een niet-Amerikaanse productielijn technisch mogelijk, maar in de praktijk ontoereikend om de allerhoogste kwaliteit chips te leveren.
Bovendien is het maar de vraag hoever Samsung wil gaan om aan de vraag van Huawei te voldoen. Beide bedrijven blijven immers elkaars concurrenten als het gaat om smartphones en telecommunicatieapparatuur. Volgens Asia Times zou Samsung in ruil voor chips een deel van de telefoonmarkt van Huawei willen overnemen. Dat Huawei marktaandeel ‘weggeeft’, lijkt onwaarschijnlijk, maar een kat in het nauw maakt rare sprongen.
Lees ook dit omslagverhaal van Jelte Wiersma: Is het China van Xi Jinping nog te stuiten?
Zoeken naar alternatieven
Andere alternatieven lijken lastig te vinden. Het is vrijwel niet te doen om een goede chip te vinden die geen gebruik maakt van Amerikaanse technologie. Bovendien moet het exporterende bedrijf dat aan Huawei levert de Amerikaanse druk trotseren. Twee door de Chinese overheid gesteunde chipbedrijven – Quanxin Integrated Circuit Manufacturing (QXIC) en Wuhan Hongxin Semiconductor Manufacturing Co. (HSMC) – hebben inmiddels honderd ervaren ingenieurs en managers van TSMC aangetrokken, zo meldt Nikkei. Maar de achterstand op TSMC is nog groot. De laatste hoop ligt mogelijk bij de Amerikaanse chipmaker Qualcomm. Het bedrijf zou volgens The Wall Street Journal lobbyen om het verbod op de export van chiptechnologie naar Huawei op te heffen.
De regering van president Donald Trump heeft Huawei’s zwakke plek dus gevonden. De Chinese telecomgigant zit in een heel lastig parket. De productie van hoogwaardige telefoons op de lange termijn lijkt, zonder eerst concessies te doen aan de Amerikanen, heel lastig te worden. Het is zeer de vraag of we straks nog hoogwaardige Huawei-telefoons in de Nederlandse schappen hebben liggen.