Zo gaat Biden beginnen aan monumentale klus als president

Als oudste president ooit wordt Joe Biden (78) vanmiddag beëdigd als 46ste Amerikaanse president. De Democraat gaat na zijn eedaflegging woensdagmiddag direct aan de slag. Tientallen presidentiële decreten zal hij ondertekenen om het beleid van Trump te ontmantelen en de Verenigde Staten een nieuwe richting in te sturen. Zo ziet de machtswisseling eruit.

Het programma van Bidens eerste dag werd omgegooid na de bestorming van het Capitool, twee weken geleden. Biden zou eigenlijk per trein aankomen uit zijn thuisstaat Delaware, maar wegens veiligheidsmaatregelen sliep hij afgelopen nacht alvast in hoofdstad Washington D.C.

In het zwaarbeveiligde Washington D.C. brengt Biden in de ochtend een bezoek aan de St. Matthewskerk voor een gebedsdienst. De belangrijkste Amerikaanse politieke kopstukken zijn daar ook bij aanwezig: Democraten Nancy Pelosi, leider van het Huis van Afgevaardigden en Chuck Schumer, leider van de Senaat, maar ook Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat en Kevin McCarthy, de leider van de Republikeinen in het Huis.

Donald Trump niet bij inauguratie

Donald Trump is er niet bij. Die verlaat in de loop van de ochtend de stad. Hij kondigde eerder aan de inauguratie van Biden niet bij te wonen. Sinds 1869 woonde iedere president de inauguratie van zijn opvolger bij – het is symbolisch voor een vreedzame machtsoverdracht.

Trump vliegt per helikopter met zijn vrouw Melania naar een luchtmachtbasis buiten de stad. Daar staat het vliegtuig dat bekend staat als Air Force One nog één laatste keer tot zijn beschikking. Trump vliegt ermee naar Florida. Het laatste uur van zijn presidentschap brengt hij door in zijn villa in Mar-A-Lago.

In Washington D.C. legt vicepresident Kamala Harris als eerste de eed af. Vanaf dat moment is zij de eerste vrouwelijke vicepresident ooit. Rond zes uur ’s avonds Nederlandse tijd volgt Biden met zijn eed. De opperrechter van het Hooggerechtshof, John Roberts, ziet daarop toe.

Biden en Harris leggen hun eed af op een podium aan de westkant van het Amerikaanse Capitool met uitzicht op The Mall. Een select gezelschap van zo’n duizend personen is aanwezig bij de ceremonie. Onder hen politici uit de Senaat en het Huis en drie Amerikaanse oud-presidenten: Bill Clinton, George W. Bush en Barack Obama. Ook vicepresident Mike Pence is aanwezig. Naast Trump laat ook de hoogbejaarde Jimmy Carter verstek gaan.

Een van de belangrijkste toespraken van het presidentschap

Na de eed zal Biden een inaugurele toespraak houden. Normaal staat er een publiek van vele tienduizenden mensen op The Mall, maar wegens corona zijn er tweehonderdduizend vlaggen neergezet, die het Amerikaanse volk vertegenwoordigen.

In die  toespraak zal Biden zijn visie op zijn presidentschap toelichten. De precieze tekst is nog niet bekend. Volgens Amerikaanse media richt hij zich op drie punten: de coronapandemie, die al meer dan 400.000 Amerikanen het leven kostte, en hoe die op te lossen. Hoe de Amerikaanse economie en samenleving weer kunnen worden opgebouwd en hoe het land één te maken na het presidentschap van Donald Trump.

De inaugurele rede is een van de belangrijkste toespraken van een president. Menigeen belandde ermee in de geschiedenisboeken. Zo sprak John F. Kennedy tijdens zijn inauguratie de befaamde zin uit: ‘Vraag niet wat het land kan doen voor jou, maar vraag wat jij kan doen voor je land.’ Trump zette vier jaar geleden de toon met zijn voornemen om de ‘Amerikaanse slachting’ te stoppen – hij verwees daarmee naar de vele verloren fabrieksbanen.

Decreten ondertekenen in het Witte Huis

Na een korte inspectie van de troepen bij het Capitool vertrekt de kersverse president samen met de oud-presidenten Clinton, Bush en Obama en hun echtgenotes naar de nationale begraafplaats Arlington, waar zij een krans zullen leggen bij het graf van de onbekende soldaat.

Pas daarna vertrekt Biden naar zijn nieuwe woning: het Witte Huis. Een stapel decreten ligt al klaar om getekend te worden. Door die decreten kan een president direct, zonder tussenkomst van het parlement, regels veranderen. Zo zal Biden direct een decreet ondertekenen om de Verenigde Staten weer te laten aansluiten bij het Klimaatakkoord van Parijs. Ook zal Biden Trumps inreisverbod voor zeven islamitische landen vernietigen en een mondkapjesplicht invoeren in gebouwen, op grond van de federale overheid en voor reizen tussen twee staten.

Ook stuurt Biden een wetsvoorstel om de immigratiewetgeving te hervormen naar het Congres. In die wet is een tijdspad opgenomen van acht jaar voor de miljoenen illegalen in de Verenigde Staten om staatsburger te worden. Ook wil Biden dat er meer vluchtelingen worden opgenomen door Amerika. Zo’n wetsvoorstel moet wel door beide kamers van het Congres.

Na die werkzaamheden zijn er nog wat festiviteiten. De traditionele gala’s gaan niet door. In plaats daarvan zijn er digitale vieringen van Amerika’s trots en eenheid. Acteur Tom Hanks presenteert die avond, waar zowel Harris als Biden kort zal spreken. Onder anderen Bruce Springsteen treedt er op.