Amerika vaccineert op volle kracht

Vaccinatielocatie in Miami. Foto: ANP

Vijftien miljoen vaccins gingen verloren in een Amerikaanse fabriek, maar de Amerikaanse vaccinatiecampagne lijdt er nauwelijks onder. Bijna honderd miljoen Amerikanen zijn intussen ingeënt tegen corona en in steeds meer staten kan iedereen die dat wil, ongeacht leeftijd, er een afspraak voor maken. Vier vragen en antwoorden over het Amerikaanse vaccinatiesucces.

1. Hoe gaat het vaccineren?

Met 97,6 miljoen Amerikanen die ten minste één inenting hebben gehad, is bijna één op de drie Amerikanen nu, op z’n minst gedeeltelijk, beschermd tegen het coronavirus. Elke dag komen er zo’n drie miljoen gevaccineerde Amerikanen bij en elke dag ligt het tempo hoger.

President Joe Biden wil dat op 19 april 90 procent van de Amerikanen een afspraak heeft kunnen maken voor een prik. Ver hoeven de Amerikanen daarvoor niet te reizen. Biden zegde ook toe dat er voor iedereen op maximaal 8 kilometer afstand van zijn of haar woonplaats een priklocatie is. Op 1 mei moet iedere Amerikaan kunnen zijn gevaccineerd.

Vaccineren kan in de Verenigde Staten op tal van locaties. In supermarkten als Walmart, waarin vaak apotheken zitten, en op speciale, ruime vaccinatielocaties die door de federale overheid zijn ingericht. Daar kunnen Amerikanen in hun auto heenrijden en hun vaccin halen.

Een afspraak maken gaat in de ene staat makkelijker dan in de andere. In vijftien staten kan iedereen ouder dan 16 of 18 jaar dat doen. In de andere staten zijn er wel restricties wegens schaarste aan vaccins. Die kunnen ook te maken hebben met beroep of leeftijd: ook in Amerika worden ouderen eerder gevaccineerd dan jongeren.

2. Laten de staten alle regels los?

In vrijwel alle staten zijn de coronamaatregelen versoepeld. In veel staten zijn alle winkels weer open. Slechts in een handvol is de horeca nog gesloten. Staten kunnen ook verschillen in hun advies om zoveel mogelijk thuis te blijven of een mondkapje te dragen.

In zes staten zijn zelfs alle teugels losgelaten. Op het opheffen van de beperkingen was eerder felle kritiek van president Joe Biden, onder anderen op de politieke leiding van Texas en Florida, waar begin maart alle restricties al verdwenen. Volgens Biden denken ze in die staten als ‘neanderthalers’.

De Democratische president wil dat de Amerikanen juist niet verslappen en de coronamaatregelen blijven naleven. Doen zij dat niet, dan zal het virus weer oprukken, zo waarschuwde Biden begin deze week. In Texas lijkt dat nog niet het geval, daar daalt het aantal besmettingen al weken. In Florida neemt het aantal geïnfecteerden sinds eind maart zeer licht toe.

3. Hoe groot is de vaccinscepsis?

Met de voortvarende inentingscampagne van de Verenigde Staten komt een kantelpunt in zicht. Wie wil worden gevaccineerd, kan dat per 1 mei al hebben laten doen. Maar een groot aantal Amerikanen twijfelt over het vaccin of peinst er zelfs niet over om zich te laten inenten.

Uit een maandelijkse peiling van de Kaiser Family Foundation blijkt dat 61 procent van de volwassen Amerikanen de vaccinatie wil of al heeft gekregen. Zeventien procent wacht nog met het maken van een keuze, terwijl 13 procent vastbesloten en ‘zeker geen’ vaccinatie wil. Zeven procent van de Amerikanen wil alleen worden gevaccineerd als dat verplicht is.

Sinds december neemt het vertrouwen in de vaccins toe, terwijl de groep die geen vaccinatie wil de afgelopen vier maanden stabiel is gebleven. De vaccinatiecampagne van de federale overheid zal zich in toenemende mate richten op de laatste groep. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is momenteel nog niet duidelijk hoeveel mensen moeten zijn gevaccineerd om groepsimmuniteit te bereiken. Bij mazelen gaat het om 95 procent van de bevolking, bij polio om 80 procent.

4.  Waarom heeft Amerika zo veel vaccins?

De verklaring van het Amerikaanse vaccinatiesucces is de overdaad aan vaccins. Amerika heeft bij Pfizer/BioNTech en Moderna liefst 600 miljoen vaccins besteld. Daarmee kunnen 300 miljoen mensen worden ingeënt. Van het Janssen-vaccin zijn nog eens 200 miljoen doses besteld. Zo zit Amerika zeer ruim in de vaccins. Dat woensdagnacht vijftien miljoen doses van Janssen verloren gingen, belemmert het vaccinatietempo niet noemenswaardig.

Lees deze blog van Victor Pak: Het onbenoemde vaccinsucces van Donald Trump

Dat de Verenigde Staten zo veel vaccins bestelden en voorrang kregen bij de levering, is het resultaat van Operation Warp Speed. In dat project, nog ingesteld door de vorige president Donald Trump, zijn alle kennis en kunde van leger,  overheid, wetenschap en private bedrijven in de Verenigde Staten gebundeld. Democraat en voormalig directeur vaccinaties van farmaceut GlaxoSmithKline, Moncef Slaoui, gaf leiding aan het project onder Trump.

Slaoui kon met het zeer ruime budget van zo’n 10 miljard dollar (8 miljard euro) farmaceuten steunen in hun zoektocht naar een effectief vaccin. De farmaceuten Moderna, AstraZeneca en Janssen (Johnson & Johnson) deden er hun voordeel mee. Het vaccin van Pfizer wordt gedistribueerd via infrastructuur die door Operation Warp Speed is opgezet. De gok die Trump nam om miljarden vrij te maken, pakt goed uit.