Om vaccinaties af te dwingen zet Biden macht van Amerikaanse overheid in

Het geduld van Joe Biden is op. ‘Velen van ons zijn gefrustreerd over de tachtig miljoen Amerikanen die nog niet zijn gevaccineerd,’ zei de Amerikaanse president donderdagavond 9 september. Een nieuwe, vergaande vaccinatieverplichting moet ervoor zorgen dat ongevaccineerde Amerikanen zich toch laten inenten tegen het coronavirus.

Om dat doel te bereiken, zet Biden de macht van de federale overheid in. Biden vindt dat hij geen andere keuze meer heeft dan dwang, nu het opnieuw misgaat in de Verenigde Staten. Per dag sterven meer dan 1.500 Amerikanen aan het coronavirus. Het aantal besmettingen is opgelopen tot zo’n 150.000 per dag. Het dodental ligt maar iets onder dat in de eerste golf van de coronapandemie, maart 2020. In de Verenigde Staten heeft momenteel driekwart van de volwassenen ten minste één vaccinatie tegen het virus gehad.

Werkende Amerikanen komen nauwelijks onder vaccinatie uit

Bidens plannen betekenen een, soms indirecte, vaccinatieplicht voor zo’n honderd miljoen Amerikanen en richten zich vooral op de werkenden. Zo worden private bedrijven met meer dan honderd werknemers verplicht ervoor te zorgen dat hun werknemers zich laten vaccineren of ten minste eens per week een coronatest afnemen. Bij het schenden van de nieuwe regels wacht een stevige boete van omgerekend bijna 12.000 euro per overtreding. Zo’n tachtig miljoen Amerikanen zouden onder het nieuwe regime vallen.

Wie voor de federale overheid werkt, heeft de uitweg van wekelijks testen niet. Voor ruim twee miljoen ambtenaren geldt een strikte vaccinatieplicht. Die geldt ook voor medewerkers die op contractbasis voor de federale overheid werken en voor zo’n 17 miljoen zorgmedewerkers die werken voor instanties die federale subsidies ontvangen.

Een soortgelijke vaccinatieplicht geldt al enkele weken voor personeel van het ministerie van Defensie, waaronder ook de militairen vallen. De nog ongevaccineerde ambtenaren hebben 75 dagen om zich te laten vaccineren. Wie verzuimt, wordt waarschijnlijk ontslagen.

Grote verschillen in vaccinatiegraad tussen staten en bevolkingsgroepen

Biden vreest dat het economisch herstel van de Verenigde Staten in gevaar komt als het virus rond blijft gaan. In het land zijn grote regionale verschillen in de vaccinatiegraad. In de noordoostelijke staat Vermont is de vaccinatiegraad het hoogst: 78,3 procent van de volwassenen is volledig gevaccineerd. In West-Virginia is dat 47,8 procent.

Opmerkelijk is dat zowel Vermont als West-Virginia wordt bestuurd door een Republikeinse gouverneur. Het toont aan dat de vaccinatiediscussie complexer is dan een meningsverschil tussen Democraten en Republikeinen. Zo blijft de vaccinatiegraad onder zwarte Amerikanen aanzienlijk achter ten opzichte van de vaccinatiegraad onder blanke Amerikanen, terwijl zij tot de achterban van Biden behoren.

Vaccinatieplicht zal groot juridisch gevecht worden

Biden hoopt dat ook regionale en lokale overheden zijn regels overnemen. Veel staten en gemeenten die worden bestuurd door Democraten doen dat al. Vanuit Republikeinse bestuurders klinkt felle kritiek op de plannen. Brian Kemp, gouverneur van Georgia, liet tijdens Bidens toespraak weten alles op alles te zetten om de nieuwe regels aan te vechten. Hij vindt dat Biden zijn macht onrechtmatig oprekt:

In zijn toespraak haalde Biden uit naar bestuurders die hun verantwoordelijkheid niet nemen: ‘Wat de situatie ongelofelijk frustrerend maakt, is dat we het gereedschap hebben om het coronavirus te bestrijden en dat een specifiek deel van de bevolking, gesteund door een minderheid van de verkozen politici, ervoor zorgt dat we de pandemie niet verslaan.’

Zoals aangekondigd door de gouverneur van Georgia zullen de nieuwe regels worden aangevochten. Hoe rechters gaan oordelen over Bidens vaccinatiemandaten is onduidelijk. Tot op heden vonden diverse rechters het bijvoorbeeld prima als private bedrijven ongevaccineerd personeel ontslaan. Straks zullen zij moeten oordelen over een overheid die vaccinatie afdwingt.