Energiediplomatie moet de Verenigde Staten aan meer olie helpen. Wanhopig door torenhoge energieprijzen zijn landen als Venezuela en Saudi-Arabië plots gesprekspartners voor Amerikaanse diplomaten, ondanks de koele betrekkingen met die regeringen. Het is nodig, omdat voor Russische olie een importverbod dreigt.
1. Hoe groot zijn de Amerikaanse energiezorgen?
Energieprijzen breken sinds de oorlog in Oekraïne alle records. Olie- en gasprijzen stijgen met tientallen procenten tot grote hoogten en zetten wereldwijd energieleveranties onder druk. Terwijl de Europese landen vooral van Russisch gas afhankelijk zijn, is voor de Verenigde Staten olie belangrijker. In 2021 importeerden de Amerikanen 201.000 Russische vaten ruwe olie per dag, naast nog eens een half miljoen vaten van andere petroleumproducten uit Rusland.
Lees ook: De Amerikanen zijn dankzij fracking zelf ook een grote olieproducent, maar gebruiken Russische olie voor raffinaderijen die een hoger zwavelgehalte nodig hebben dan de Amerikaanse olie. Ook is het door een ruim honderd jaar oude wet onaantrekkelijk om olie vanuit winningsplaatsen in de Amerikaanse golfkust te transporteren naar de dichtbevolkte oostkust en westkust van het land.
2. Komt er een importverbod op Russische olie?
Het Witte Huis hield de afgelopen weken afstand, maar zou nu toch openstaan voor een importverbod op Russische olie- en gasproducten. In het Amerikaanse Congres is daar veel steun voor bij zowel Republikeinen als Democraten. Vorige week riep Democraat Nancy Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, ertoe op. Senatoren van beide partijen onthulden een wetsvoorstel om de import te verbieden. Tachtig procent van de Amerikanen steunt zo’n voorstel.
Het Witte Huis aarzelde, omdat een importverbod de al torenhoge inflatie verder zou aanjagen. Zondag 6 maart gaf Antony Blinken, minister van Buitenlandse Zaken, aan dat het nu toch een mogelijkheid is wat betreft de Amerikaanse regering. Liefst leggen de Amerikanen het verbod op in samenspraak met Europese bondgenoten, maar er is ook een mogelijkheid dat de Verenigde Staten het importverbod eenzijdig afkondigen.
3. Welke alternatieven hebben de Amerikanen?
Om het wegvallen van Russische olie op te vangen, laten de Amerikanen tal van principes varen. Diplomaten brachten dit weekeinde zelfs een bezoek aan de Venezolaanse regering onder leiding van president Nicolás Maduro. De Amerikanen vinden zijn regering illegitiem en hebben alle Venezolaanse overheidsbezittingen, zoals banktegoeden, in de Verenigde Staten bevroren. Ook mogen Amerikaanse burgers en bedrijven geen handel drijven met het land.
Tijdens het gesprek spraken de twee landen over het versoepelen van de sancties, zodat Venezuela de olieproductie en -export kan opvoeren. Concrete resultaten zijn nog niet behaald in de gesprekken. Het Witte Huis en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weigeren commentaar. Naast Venezuela kan ook het olierijke Saudi-Arabië de Amerikanen helpen.
4. Hoe kan Saudi-Arabië helpen?
Samen met de Verenigde Staten en Rusland is Saudi-Arabië de grootste olieproducent van de wereld. Saudi-Arabië zit in de organisatie van olie-exporterende landen (OPEC) en maakt daarin afspraken over de olieproductie. Zonder die afspraken zou de olieproductie omhoog kunnen en de prijs veel lager liggen. De Amerikaanse regering hoopt Saudi-Arabië, als land met een van ’s werelds grootste oliereserves, daartoe over te halen. Maar de uitgangspositie van de regering van president Joe Biden is zwak.
Lees ook: Onder Bidens regering bekoelden de betrekkingen met het land als straf voor de moord op journalist Jamal Khashoggi in 2018. Volgens inlichtingendienst CIA was kroonprins Mohammed Bin Salman betrokken bij die moordplannen. Khashoggi woonde in Washington en schreef voor The Washington Post. Door de Russische sancties moet Biden nu de banden met de Saudiërs aanhalen, ook al hekelt hij het regime vanwege die moord.
Biden zou zelfs overwegen om naar het land te reizen en met Bin Salman af te spreken, ook al is dat slechts de kroonprins van het land. Biden vindt het Saudische staatshoofd, koning Abdullah, zijn gesprekspartner, maar wil zo graag dat het land zijn olieproductie omhoogschroeft, dat hij zelfs met Bin Salman wil afspreken. Door een verhoogde Saudische olieproductie hopen de Amerikanen dat de olieprijs weer kan dalen, ondanks het dreigende importverbod op Russische olie.