Brussel weert vanaf eind dit jaar alle Russische olie. Binnen zes maanden moeten de lidstaten van de Europese Unie af van ruwe olie. De boycot geldt ook voor geraffineerde olieproducten als benzine en diesel. Maar kort nadat Von der Leyen het Europarlement had ingelicht, liet Hongarije weten niet akkoord te gaan met het voorstel.
Dat de EU alle Russische olie gaat weren, maakte de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, op woensdagochtend 4 mei in Straatsburg bekend tijdens een zitting ven het Europees Parlement. De EU wil de Russische economie en daarmee de financiering van het leger treffen.
Lees ook dit commentaar van Arendo Joustra: Kabinet is blind voor urgentie energiecrisis en positie bedrijven
Dit alweer zesde sanctiepakket van de Europese Unie wordt gezien als een compromis. Voor Hongarije en Slowakije komt er een langere overgangsfase omdat ze niet of nauwelijks alternatieven hebben voor de Russische olie. De contracten van deze twee landen mogen doorlopen tot eind 2023 .
‘Poetin wil Oekraïne van de kaart vegen. Dat zal niet lukken,’ zei Von der Leyen strijdbaar in Straatsburg. Niet Oekraïne, maar ‘Rusland met Poetin zinkt weg’.
Lees verder onder de tweet
"Today we will propose to ban all Russian oil from Europe.
We will phase out Russian supply of crude oil within six months and refined products by the end of the year."
Speech by President @vonderleyen at #EPlenary → https://t.co/zV53A9ifKk#StandWithUkraine pic.twitter.com/euAXSxSuvd
— European Commission (@EU_Commission) May 4, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Voor een akkoord is instemming van alle 27 landen nodig
De lidstaten zullen deze week op ambassadeursniveau het Commissievoorstel in de Europese Raad bespreken. Voor een akkoord is instemming van alle 27 landen nodig. Ondanks de weerstand in Hongarije en Slowakije was de verwachting deze woensdagochtend dat de EU-ambassadeurs unaniem akkoord zouden gaan.
Maar Zoltán Kovács, woordvoerder van premier Viktor Orbán, toonde zich later via Reuters en in een eigen tweet weinig positief over het door Von der Leyen gepresenteerde embargo. Hij ziet niet hoe de Hongaarse energiezekerheid kan worden gegarandeerd in het Commissievoorstel.
Later voegden zich Slowakije, Bulgarije, Tsjechië en Griekenland bij het rijtje sputteraars. Vrijdag 6 mei komen naar verwachting de Permanent Vertegenwoordigers bij de EU bijeen om de plooien glad proberen te strijken.
Lees verder onder de tweet
We do not see any plans or guarantees on how a transition could be managed based on the current proposals, and how HU's energy security would be guaranteed. #OilGasEmbargo https://t.co/f1MrjrWvgU
— Zoltan Kovacs (@zoltanspox) May 4, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Veel EU-landen zijn ook bang dat Moskou als vergelding de gastoevoer naar Europa stopzet. Eenderde van de gasimport komt uit Rusland. Russische olie is goed voor een kwart van de EU-import. ‘Het wordt niet makkelijk,’ zei Von der Leyen. ‘Maar het kan niet anders.’
Luister ook de EU-podcast BruXL met René van Rijckevorsel (tekst gaat hieronder verder):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Of de olieboycot Rusland echt treft, is de vraag
Pakweg de helft van de Russische olieproductie gaat nu nog naar de EU. Maar of de olieboycot Rusland echt treft, is de vraag. Het wegvallen van de export naar de EU zal Rusland goeddeels compenseren met meer verkoop aan India en China. ‘Voor olie is er een wereldmarkt, waarbij de prijzen per vat internationaal worden vastgelegd. Nu schommelen die rond de 100 dollar,’ zegt Stef Proost, Belgische emeritus hoogleraar in Leuven in De Morgen.
Ook in het zesde sanctiepakket
De Europese Commissie wil meer banken uit het internationale betalingssysteem SWIFT gooien, waaronder ook Sberbank, de grootste bank van Rusland. Daarnaast moeten drie grote Russische zenders worden gecensureerd: ‘spreekbuizen die de leugens van Poetin verspreiden’. De zwarte lijst wil de Commissie uitbreiden met hoge Russische militairen en Russen die waren betrokken bij de belegering van Marioepol en de oorlogsmisdaden in Boetsja.
Rusland produceert voor 40 à 50 dollar per vat. Met wat korting zal Rusland de olie makkelijk elders verkopen tegen prijzen die nog altijd in de buurt van de 100 dollar liggen, denkt Proost.
Gas is een ander verhaal, omdat dat via leidingen wordt getransporteerd die nu nog naar landen in de EU leiden. Gas kan Rusland niet zomaar elders slijten. Het aanleggen van nieuwe gasleidingen kost jaren. Sinds 24 februari voerde Rusland volgens het Center for Research on Energy and Clean Air (CREA) voor 20,6 miljard euro aan olie uit naar de EU, en voor 30,6 miljard aan gas.