‘Sluit het af, zodat er geen vlieg meer kan ontsnappen,’ beval de Russische president Vladimir Poetin deze week. Hij doelde op het fabriekscomplex van Azovstal, tot voor kort een van de grootste staalproducenten van Europa. Oekraïense militairen hebben zich verschanst in de ruimten onder het complex. Het heeft veel weg van een kamikazeactie. Defensieredacteur Eric Vrijsen over de zin van het schijnbaar hopeloze verzet.
De havenstad Marioepol ligt in puin. Onleefbaar geworden voor de half miljoen inwoners die er tot voor kort een thuis hadden. Hun trots, de staalfabriek, is vernietigd. Oekraïne was de modelstaat van de toenmalige Sovjet-Unie, omdat het de rest van de communistische heilstaat voorzag van graan, vliegtuigen en staal. De fabriek in Marioepol dateert uit de Stalin-jaren, maar werd verwoest in de Tweede Wereldoorlog en daarna opnieuw gebouwd.
Bekijk ook deze fotoserie van Marioepol: Met de grond gelijk gemaakt door Russische artillerie
In de jaren vijftig werd onder het fabriekscomplex ook een uitgebreid stelsel van schuilkelders en een gangenstelsel geconstrueerd. Vanwege de atoomdreiging moesten mensen tot diep onder de grond een langdurig heenkomen kunnen zoeken. Vandaar dat ook was gedacht aan voedselvoorraden, watervoorziening en telefoonverbindingen tussen de gangen en schachten.
Azovbataljon: een taaie, extreem-rechtse burgermilitie
In dat onderaardse labyrint bevinden zich nu Oekraïense mariniers en leden van het Azovbataljon. Die laatste eenheid is ontstaan uit een extreem-rechtse burgermilitie met een zeer bedenkelijke reputatie, maar fungeert sinds de Russische inval op 24 februari als een van de taaiste onderdelen van de Oekraïense strijdkrachten. Zolang de mariniers en het Azovbataljon standhouden in de kelders van de staalfabriek, kan Rusland niet claimen dat de havenstad is gevallen en dat is van grote symbolische betekenis.
De strijd om de staalfabriek illustreert hier de onverzettelijkheid van de Oekraïners. Lokale commandanten verzekeren telkens dat zij tegenover een Russische overmacht staan, maar dat zij nooit ofte nimmer zullen capituleren.
Op 19 april stuurde majoor Sirky Volyna, commandant van de 36ste Mariniersbrigade, een videoboodschap de wereld in dat het bewijs leverde van zowel de uitzichtloze strijd als van de standvastigheid van de Oekraïense mariniers.
Lees verder onder de tweet
Volyna, who has fought in Mariupol since the start of the Russian invasion, gave a rare glimpse into the lives of the soldiers and hundreds of civilians, sheltering inside the steel plant that has caught the world’s attention as the fall of the city looms. https://t.co/XD1eaPEshM pic.twitter.com/EwgNR0cSoX
— The Washington Post (@washingtonpost) April 19, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Videoboodschap moet Russen aanzetten tot een ondoordachte aanval
Keer op keer verspreiden lokale commandanten via social media dit soort berichten. Hun laatste uur heeft geslagen, maar ze geven niet op. Deze boodschap moet kennelijk de overmoedige Russen aanzetten tot een ondoordachte aanval. Als de Russen met gretigheid hun vijanden inderdaad de genadeslag willen toedienen, slaan de Oekraïners keihard terug vanuit een onverwachte hoek. Ergens tussen de verwrongen overblijfselen van de staalfabriek ligt dan toch weer een sluipschutter of een soldaat met een granaatwerper.
De Russen hebben het complex zo zwaar bestookt en gebombardeerd, dat het niet meer herkenbaar is van eerdere kaarten en dat maakt de planning van hun militaire operaties ingewikkeld. Het is een toneel voor hit-and-run-acties van de Oekraïners en daar hebben de Russen zelf voor gezorgd.
Er moeten zich daar gruwelijke taferelen afspelen. Oekraïners verdedigen het complex zoals het Korps Mariniers in mei 1940 de Maasbruggen in Rotterdam verdedigde tegen de Duitsers: meter voor meter. Berichten die nu vanuit Marioepol tot de buitenwereld doordringen, roepen beelden op uit Enemy at the Gates, vijand aan de poorten, een film uit 2001 over sluipschutters in de puinhopen van Stalingrad tijdens een beslissende slag in de Tweede Wereldoorlog.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout