Wat is HIMARS? De raketten die de Russen vrezen

Al twee weken lang is het bijna elke nacht raak: munitiedepots of commandocentra van Russen op bezet Oekraïens grondgebied vliegen de lucht in. Plots kunnen de Oekraïners strategische Russische doelwitten opblazen. Het is te danken aan het Amerikaanse wapensysteem HIMARS.

1. Wat is HIMARS?

M142 High Mobility Artillery Rocket System heet het beruchte Amerikaanse wapensysteem voluit. Het artilleriesysteem heeft een eenvoudige basis: de geavanceerde raketlanceerinstallatie kan worden bevestigd op een Amerikaanse legertruck.

De twaalf installaties die de Oekraïners van de Verenigde Staten hebben gekregen, zijn afkomstig van fabrikant Lockheed Martin. De installaties vuren zes raketten af op doelen op een afstand van zo’n 80 kilometer. De raketten zijn vooralsnog onaantastbaar voor Russische luchtafweersystemen. Een volledig systeem, inclusief raketten, kost enkele miljoenen euro’s.

Doordat de raketten via een satelliet worden aangestuurd, raken ze doelen met een marge van maximaal enkele tientallen meters. Dat is bijzonder nauwkeurig. Bij ouderwetse raketten kan de marge soms wel enkele honderden meters zijn. De aanvallen met deze raketten zorgen voor spectaculaire beelden van opgeblazen Russische militaire installaties:

2. Hoe gebruikt Oekraïne het wapensysteem?

Maanden hebben de Oekraïners gelobbyd om het wapensysteem in handen te krijgen. Ze beloofden het goed te gebruiken. Uit de resultaten tot nu toe blijkt dat de Oekraïners goed waren ingelicht over de locaties waarop zij de raketten wilden afvuren. Al ruim dertig voltreffers zijn recent waargenomen:

https://twitter.com/TpyxaNews/status/1546045814451195905?s=20&t=3q3nVDUwkqQCloVLeL87BA

HIMARS wordt gebruikt op zogenoemde ‘schieten en wegwezen’-missies. Het raketsysteem nadert de frontlinie, vuurt op een vooraf uitgezocht doelwit en rijdt daarna razendsnel weg, nog voordat de vijand kan terugvuren om het systeem uit te schakelen.

Na de eerste succesvolle aanvallen zei de Oekraïense minister van Defensie Oleksij Reznikov tegen The Wall Street Journal dat bondgenoten hem hadden laten weten dat Oekraïne geslaagd was voor de test. Opvallend is dat Oekraïne het wapensysteem nog niet heeft ingezet om doelen te raken binnen Ruslands eigen territoriale grenzen. Amerikaanse media vermoeden dat de Amerikanen dat de Oekraïners hebben verboden.

3. Hoe reageren de Russen op de raketten?

In chatgroepen op sociale media als Telegram neemt de kritiek van Russen op hun leger toe. Mensen zijn geschokt over het vernietigende effect van de raketten en roepen de Russische president Vladimir Poetin op daar iets aan te doen.

Ook is er veel kritiek op de ouderwetse tactieken die de Russen toepassen. Dat de munitievoorraden centraal worden opgeslagen, is een van de redenen waarom de Oekraïners succes boeken met HIMARS. De Oekraïners zelf proberen hun munitievoorraden te decentraliseren, zodat bij aanvallen de schade beperkt blijft. Russische soldaten raken gefrustreerd door de ouderwetse tactieken. In een afgetapt telefoongesprek uit een soldaat felle kritiek:

4. Kan Oekraïne de Russen nu terugdringen?

Volgens minister van Defensie Reznikov is HIMARS een game changer. Maar het is nog even afwachten of dat daadwerkelijk het geval is. Op het grootste slagveld van de oorlog in de Donbasregio boekt Rusland nog altijd (minimale) terreinwinst. Ook benadrukte Reznikov in gesprek met The Wall Street Journal dat Oekraïne nog veel meer westerse wapensystemen en munitie nodig heeft om het Russische leger te kunnen verslaan.

Recent kondigde Oekraïne aan een tegenoffensief in de zuidwestelijke regio Cherson te beginnen. Het is het enige Oekraïense grondgebied ten westen van de rivier Dnjepr dat in Russische handen is. Oekraïense soldaten zouden op enkele kilometers afstand van de gelijknamige havenstad Cherson staan. Burgers zijn in afwachting van het offensief met klem aangeraden te vluchten uit het bezette gebied. De strijd om de havenstad kan komende weken in alle hevigheid losbarsten.