Oekraïne grijpt initiatief tegen Russische invasie

Na ruim een half jaar oorlog is Oekraïne succesvol in de tegenaanval tegen de Russische invasie. In de regio rond Kharkiv boeken de Oekraïners duizelingwekkend succes en slaan Russische soldaten halsoverkop op de vlucht. Toch is de oorlog nog niet beslist.

De Oekraïense tegenaanval in het noordoosten van het land is de succesvolste tegenstoot sinds Oekraïne begin maart de Russen uit de buitenwijken van Kiev verdreef. Het succes van het offensief heeft zelfs de Oekraïners verbaasd.

Gebied zo groot als Groningen heroverd in minder dan een week

Volgens de Oekraïense commandant der strijdkrachten Valery Zaluzhny is in een week tijd ten minste een gebied van 3.000 vierkante kilometer, zo groot als de provincie Groningen, heroverd.

Volgens het Institute for the Study of War hebben de Oekraïners in een week met hun tegenoffensief meer terreinwinst geboekt dan Rusland sinds april. De heroveringen gingen in een moordend tempo. Op sommige dagen van het offensief werd zelfs tientallen kilometers terreinwinst geboekt.

Russen spreken van strategie, maar zijn vernederd

Het Russische leger heeft zich naar eigen zeggen ‘strategisch teruggetrokken’ uit de bestuursregio Kharkiv. Feitelijk is het leger vernederd door de Oekraïense tegenaanval. Op sociale media zijn veel beelden te vinden van Russische soldaten die zich overgeven en gevangen worden genomen. De Russische terugtrekking uit de regio gaat ver: ten noorden van de gelijknamige stad Kharkiv is dat tot over de grens tussen Oekraïne en Rusland. Ten oosten is dat achter de rivier Oskil.

Rusland heeft cruciale plaatsen uit handen gegeven. Zo zijn de steden Kupiansk en Izjoem ingenomen. Kupiansk is een belangrijk logistiek knooppunt. Spoorlijnen uit Rusland en Oost-Oekraïne komen daar samen en werden door Rusland veel gebruikt om het leger te bevoorraden. Om Izjoem is begin maart wekenlang keihard gevochten door de Russen. Die stad werd gebruikt als noordelijk bevoorradingspunt van Russische soldaten in de Donbas-regio.

Hoe veel verder de tegenaanval reikt, is nog onduidelijk. Rusland probeert langs de Oskil een nieuw front op te maken, maar het is onzeker of dat lukt. Slagen de Russen daar niet in, dan krijgen de Oekraïners de kans om nog meer winst te boeken. Steden die in de zomer werden veroverd door Rusland, zoals Roebizjne en Sjevjerodonetsk, komen dan binnen handbereik.

Offensief in Cherson verloopt moeizamer dan in Kharkiv

Toch is de oorlog nog verre van beslist, zo waarschuwde de Oekraïense minister van Defensie Oleksij Reznikov in een interview met The Financial Times. ‘Een tegenoffensief bevrijdt grondgebied, maar daarna moet je het beheersen en klaar staan om het te verdedigen.’ Bovendien heeft Rusland nog altijd zo’n vijfde deel van het Oekraïense territorium in handen. Voornamelijk in de Donbas-regio en het zuiden van het land.

In het zuiden voert Oekraïne ook een tegenoffensief uit. In de bestuursregio Cherson rukken de Oekraïners stukje bij beetje op. Die tegenaanval begon enkele weken voor het offensief in Kharkiv. Oekraïne wil de Russen daar zo snel mogelijk verdrijven van de westelijke oever van de Dnjepr-rivier. Doordat Rusland de posities stevig heeft versterkt, verloopt de Oekraïense tegenaanval moeizaam.

Het laat zien dat de oorlog nog geen gestreden strijd is. Met het succesvolle tegenoffensief in Kharkiv heeft Oekraïne wel het initiatief genomen in de oorlog. Dat geeft de Oekraïners en hun westerse bondgenoten een duw in de rug om onder meer cruciale wapenleveranties op gang te houden.