Nu Duitsland 200 miljard euro uittrekt voor industrie en bedrijven, beginnen andere landen én twee belangrijke zuidelijke Eurocommissarissen te piepen. Dat is oneerlijk, want Duitsland heeft diepe zakken. Nieuwe tweespalt dreigt in de Europese Unie, terwijl eenheid juist nu zo belangrijk is.
In Brussel zijn velen boos op Berlijn. De socialistische bondskanselier Olaf Scholz wil met 200 miljard euro de Duitse industrie en het bedrijfsleven beschermen tegen de extreem hoge energieprijzen. Ook de Duitse burger kan trouwens steun tegemoet zien: zo’n 65 miljard euro komt er nog bovenop.
In Brussel roepen ze nu: niet solidair! De Franse Eurocommissaris Thierry Breton (Interne Markt) publiceerde met zijn Italiaanse collega Paolo Gentiloni (Economie) een opinieartikel in tal van Europese kranten, waarin zij Scholz wijzen op zijn onverantwoordelijke gedrag: ‘Geconfronteerd met de kolossale uitdagingen die voor ons liggen, is er slechts één mogelijk antwoord: een solidair Europa.’ Kortom: niet alleen voor je eigen onderdanen opkomen, Scholz!
Nederland kan Duitsland volgen met miljardensteun voor getroffen bedrijven en industrie
Nederland zou net als Duitsland de zwaarst door de energiecrisis getroffen bedrijven en industrie kunnen ondersteunen.
De Duitsers gaan hun bedrijven met
200 miljard euro steunen. Met een bruto
binnenlands product (bbp) van circa 3.500 miljard euro is de Duitse economie ongeveer vier keer zo groot als de Nederlandse. Dus met een maximum bedrag van 50 miljard euro zou Nederland in de pas lopen met de grote buur.
De miljarden zijn makkelijk te vinden op de geldmarkt (en in mindere mate in afgeroomde energiewinsten). De Nederlandse staatsschuld bedraagt zo’n 50 procent van het bbp. Dat is 10 procent minder dan wat Brussel maximaal toestaat. Kortom: die resterende 10 procent biedt een ruimte van zo’n 90 miljard euro voor noodlijdende burgers, bedrijven en industrie.
Overigens is de Duitse staatsschuld nu al 59,8 procent van het bbp. Duitsland zal dus de Europese begrotingsregels gaan overtreden.
Rekening voor energiecrisis
moet naar de hoofdsteden van de rijke lidstaten worden gestuurd
‘Hoe kunnen lidstaten die niet over dezelfde begrotingsruimte beschikken hun bedrijven en huishoudens gelijkwaardig ondersteunen?’ schrijven de Eurocommissarissen ook.
Zij willen dat wordt nagedacht ‘over gemeenschappelijke Europese instrumenten’ in de lijn van het coronaherstelfonds (800 miljard euro aan giften en leningen, waarvan Italië 200 miljard krijgt). De rekening voor deze energiecrisis moet naar de hoofdsteden van de rijke lidstaten worden gestuurd. Ook omdat anders de Europese eenheid contra Rusland in gevaar komt, is het slimme argument van Breton en Gentiloni en regeringsleiders als de Belg Alexander De Croo en de Hongaar Viktor Orbán.
Premier Mark Rutte (VVD) zal zich tijdens de top van regeringsleiders vrijdag in Praag naar alle waarschijnlijkheid achter de Duitse bondskanselier scharen. In welke wetten of sterren staat geschreven dat alles in de Europese Unie opeens op basis van solidariteit moet gebeuren?
Bovendien zitten er nog voldoende miljarden in andere geldpotten, zoals het coronaherstelfonds (Next GenerationEU) en de cohesiefondsen.
Ondersteunen burgers en bedrijven is nationale kwestie
In de EU ‘samen’ de boer op gaan, kan goed werken. Zoals destijds bij de gezamenlijke inkoop van coronavaccins. Gezamenlijke inkoop van gas of betere coördinatie van die inkoop kan ook een gunstig, want prijsdrukkend effect hebben.
Maar ondersteuning van burgers en bedrijven is een nationale kwestie, waarvoor de EU hooguit instrumenten kan leveren, zoals met het overigens nogal gecompliceerde voorstel om megawinsten van ‘profiteurs’ van de hoge gasprijs af te romen: 30 procent van alles boven 120 procent van de gebudgetteerde winst.
Straks niet eens meer de groenten van HAK
In Nederland piepen en kraken sommige bedrijven al. Straks kunt u niet eens meer de groenten van HAK krijgen. Aluminiumfabriek Aldel in Delfzijl heeft de productie al stilgelegd. Kunstmestfabrieken hebben hun productie al met miljoenen tonnen moeten verlagen.
Of de steun aan bedrijven zal worden goedgekeurd door Brussel, is de vraag. Maar in de COVID-periode werd dit type financiële hulp ook niet als ongeoorloofde staatssteun aangemerkt, merken EU-diplomaten op. Bij staatssteun wordt in Brussel vooral kritisch gekeken als het hele grote bedrijven en multinationals betreft, niet, of minder, bij de bakker om de hoek, een lokale fabrikant van ingeblikte groenten of een kunstmestproducent.