Vrijhandel met China is in 2001 aangegaan op grond van totaal verkeerde veronderstellingen, schrijft Edouard Prisse in een ingezonden opinie. Het gevolg van die fout bedreigt nu onze samenleving.
Toen Bill Clinton de reden gaf waarom wij volgens de Verenigde Staten vrijhandel met China moesten opzetten, maakte hij wel de grootste economische fout van de laatste honderd jaar. Op 8 maart 2000 zei hij aan de Paul H. Nitze School of Advanced International Studies, op de Johns Hopkins Universiteit te New York het volgende:
Edouard Prisse (1938) is schrijver, consultant en voormalig zakenman. Hij schreef het boek Is China Taking Over? over de relatie tussen China en het Westen.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.
‘De komende WTO-overeenkomst zal China in de goede richting sturen. En natuurlijk zal het onze eigen economische belangen bevorderen. Economisch gezien is deze overeenkomst het equivalent van eenrichtingsverkeer. Hij vereist dat China zijn markten – met een vijfde van de wereldbevolking, potentieel de grootste markten ter wereld – op ongekende nieuwe manieren openstelt voor onze producten en diensten. Het enige wat wij doen, is ermee instemmen de huidige toegang die China geniet, te handhaven.
De Chinese tarieven – van telecommunicatieproducten tot auto’s en landbouw, zullen in slechts vijf jaar met de helft of meer dalen. Voor het eerst zullen onze bedrijven in staat zijn in China producten te verkopen en te distribueren die door werknemers hier in Amerika zijn gemaakt, zonder gedwongen te worden de productie naar China te verplaatsen, via de Chinese regering te verkopen, of waardevolle technologie over te dragen. Voor de eerste keer zullen we producten kunnen exporteren zonder banen te exporteren. Intussen krijgen we waardevolle nieuwe beschermingsmaatregelen tegen een eventuele toename van de invoer uit China.’
China is bezig de macht in de wereld over te nemen
Deze ongelooflijke onzin staat hier niet om president Bill Clinton achteraf nog eens te bekritiseren. Staatslieden zijn bijna nooit macro-economisch geschoold en Clinton verwoordde gewoon wat zijn economische adviseurs hem hadden verteld en waarover iedereen het toen blijkbaar eens was. Maar nadat hij deze onjuiste voorspelling had gegeven, bekritiseerde ook niemand in de hele Verenigde Staten deze woorden, geen hoogleraar aan welke universiteit dan ook uitte zelfs maar enige twijfel. Hoe is het mogelijk! Ook vanuit Europa klonk nauwelijks scepsis.
Ook de WTO in Genève liep braaf mee. Deze tekst maakt duidelijk dat verkeerde inzichten als deze werkelijk voorkomen en deze denkfout van 22 jaar geleden heeft nu een rampzalig gevolg: met de rijkdom die aan deze vrijhandel wordt verdiend, is China bezig de macht in de wereld over te nemen! En ja, dat is een zich kalm voltrekkende ramp.
Totaal verkeerde veronderstellingen
Rob de Wijk schrijft terecht in zijn boek De nieuwe wereldorde: ‘De westerse wereldorde met zijn vrijmarkteconomie, internationaal recht, internationale instituties, democratie, mensenrechten en burgerlijke vrijheden gaat op de schop. Hoe dit tij te keren wordt het belangrijkste vraagstuk van onze tijd.’
Rob de Wijk ziet het goed.
Lees ook: Het WTO-akkoord tot vrijhandel dat toen in 2001 is gesloten, is het resultaat van Clintons mededeling van de Verenigde Staten en dat is niet een fout van China, het is onze fout. We willen dat liever niet zeggen of schrijven, het is te pijnlijk. Maar dit verzwijgen kan tot nieuwe onjuiste beslissingen leiden. Het moet nu eindelijk duidelijk worden gezegd: vrijhandel met China is in 2001 aangegaan op grond van totaal verkeerde veronderstellingen en het gevolg van die fout bedreigt nu onze samenleving.
De consequentie
Doordat de kosten in China zo laag zijn, kopen wij, het Westen, veel meer in China dan China bij ons. Dat verschil is al twee decennia lang elk jaar ongeveer 600 miljard dollar groot. Dat is het geld waarmee wij meer in China kopen dan China bij ons – het hele Westen. Die sommen stijgen bovendien. In 2022 was het al 877 miljard.
In de Chinese economie vallen nog steeds gaten door grote, niet renderende investeringen die de Communistische partij verordonneert. De Chinese economie zou daardoor gammel zijn als die gaten niet door een deel van de nu 877 miljard met het grootste gemak zouden worden gedicht. Wij betalen voor het gezond houden en laten groeien van de Chinese economie, en zo is China bezig ons te overspoelen met haar, door de rest van de 877 miljard, immense rijkdom. Hoe het tij nog te keren, is dan ook een essentiële vraag.