Zuid-Korea veranderde in zeventig jaar van het armste land ter wereld in de tiende economie. Korea-kenner Remco Breuker over het succes van een ogenschijnlijk saai land.
Remco Breuker (50) grijnst. ‘Ik doe heel erg mijn best om studenten te ontmoedigen die Koreaans willen studeren.’ Als hoogleraar aan de opleiding Koreastudies van de Universiteit Leiden – de toonaangevende koreanistiekopleiding van de Lage Landen – wordt Breuker al jaren geconfronteerd met een opleiding die uit haar voegen barst. ‘We zitten tegen de honderd eerstejaarsstudenten aan. We zijn in Leiden twee keer zo groot als sinologie, en liggen op koers om ook japanologie voorbij te gaan. We zitten bijna aan het maximale aantal koreanisten dat deze wereld aankan.’
Dat de opleiding Koreastudies populair is, in tegenstelling tot bijna alle andere taal- en cultuuropleidingen, heeft alles te maken met de opmerkelijke opkomst van Zuid-Korea. Zuid-Korea is de tiende economie ter wereld, en heeft een populaire cultuur die alle continenten verovert. Dat Zuid-Koreaanse mirakel analyseert Breuker in zijn recente boek De Koreaanse golf.
Het is een van Breukers favoriete stokpaardjes: Zuid-Korea lijkt veel meer op Nederland of België dan wij denken. ‘Het is een land zonder natuurlijke hulpbronnen, dat voor zijn welvaart dus is aangewezen op handel en innovatie. We hebben dezelfde problemen. Ook Zuid-Korea worstelt met vergrijzing, met populistische bewegingen en met hoe je migranten in een multiculturele samenleving inburgert. Het voornaamste verschil is dat België en Nederland niet grenzen aan een agressieve kernmacht.’
Zuid-Korea was lange tijd het armste land ter wereld
Nog geen zeventig jaar geleden was het geheel ondenkbaar dat Zuid-Korea ooit een mondiale rol zou spelen. Tot 1945 was Korea een Japanse kolonie, die na de Tweede Wereldoorlog werd opgedeeld in een communistisch Noorden en een kapitalistisch Zuiden. Toen op 27 juli 1953 een wapenstilstand een einde maakte aan de gevechten tussen Noord en Zuid, was het Koreaans Schiereiland bijna volledig vernietigd. Meer dan twee miljoen burgers waren om het leven gekomen.
Zuid-Korea was lange tijd het armste land ter wereld. In 1961 bedroeg het inkomen per hoofd van de bevolking in Zuid-Korea amper 90 euro. ‘Veel slechter kon het niet,’ beaamt Breuker. ‘Zuid-Korea had geen grondstoffen, geen industrie en een diep getraumatiseerde, nauwelijks opgeleide bevolking. Syngman Rhee, de eerste Zuid-Koreaanse president, functioneerde totaal niet. De Koreaanse elite, die voortkwam uit de Japanse overheersing, was enorm corrupt. Het duurt doorgaans vele generaties voor een land daar uitkomt.’
Tot 1972 was het communistische Noord-Korea rijker dan het kapitalistische Zuiden. Ook was het regime in het Zuiden bijna net zo repressief. ‘Noord-Korea had grondstoffen, een open grens met de Sovjet-Unie en China, en vooral: het had een ideaal. Hoe zwaar het leven ook was voor de Noord-Koreanen, ze geloofden dat het beter zou worden.’
Basis van het Zuid-Koreaanse succes werd gelegd in Vietnam
Laden…
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Wilt u opnieuw inloggen