Crisis in Egypte: is het land te groot om te falen?

1. Wat is er aan de hand?

Torenhoge inflatie, geen dollars bij de banken, goederen vast in de havens, en een gekelderde munt. Het is crisis in Egypte. Het land verloor 20 miljard dollar in de eerste paar weken na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Buitenlandse investeerders verkochten massaal hun schatkistpapier, dat Egypte had uitgegeven om kastekorten te verdoezelen. Het dwong Egypte importrestricties in te stellen, simpelweg omdat er in het land niet genoeg dollars beschikbaar waren.

2. De schuld van de regering?

Met de Oekraïne-oorlog heeft de Egyptische president Sisi een handige zondebok voor de crisis. Maar onder zijn leiding is de staatsschuld bijna verviervoudigd. Egypte geeft al veel langer geld uit dat het niet heeft, in het bijzonder aan megaprojecten, zoals een geheel nieuwe, hypermoderne bestuurlijke hoofdstad in de woestijn. Prijskaartje: 54 miljard euro.

3. Is er een oplossing?

Een financiële injectie van het IMF en stevige bezuinigingen in 2016 moesten de private sector ontwikkelen, als aanjager van economische groei. Dat is niet gelukt. Analisten zien twee oorzaken: de bezuinigingen hebben de koopkracht hard geraakt, en wedijveren met legerbedrijven schrikt bedrijven af. In december kreeg Egypte een nieuwe, bescheiden IMF-lening, die als katalysator voor investeringen uit de rijke Golflanden zou dienen.

4. En nu?

Egypte moet van het IMF staats- en legerbedrijven verkopen om cash binnen te halen en de economie liberaliseren. Maar onderhandelingen met bedrijven uit de Golf lopen stroef. In het verleden schoten Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten Egypte nog te hulp met geldinjecties, nu willen ze meerderheidsbelangen in staatsbedrijven. En Egypte is niet happig om de controle van bijvoorbeeld zijn telecom- en havenbedrijven uit handen te geven.

5. Wat als het misgaat?

Egypte telt 104 miljoen inwoners en ligt aan de zuidkant van Europa – een potentiële migratieroute. Niemand wil instabiliteit in Egypte. Sisi lijkt erop te gokken dat het land te groot is om te falen, en dat Amerika, Europa en de Golfstaten uiteindelijk wel over de brug zullen komen om het land overeind te houden. De bevolking is de pineut: het moet de klappen van de prijsstijgingen opvangen, zonder dat zij er beter van wordt. Sisi zal zijn repressieve bewind moeten voortzetten om het volk koest te houden.