Duitsers doen fictieve indiaan Winnetou in de ban: cultureel veel te gevoelig

Duitsers leggen graag exact vast wat wel en niet mag. Onlangs kwam een verzoek van de oudercommissie van de Berlijnse lagere school: ‘Liever geen indianenkostuums met carnaval aantrekken.’ Klapperpistolen en cowboypakken waren vanwege het antigeweldbeleid al in ongenade gevallen. De gedachte hierachter noemen ze ‘culturele sensibiliteit’. Zouden Indianen in Duitsland zich beledigd voelen?

Er verandert meer. Laatst wilde ik in een traditioneel restaurant bij het Liepnitzmeer een schnitzel met zigeunersaus te bestellen. ‘Hier krijgt u alleen nog Jäger-Schnitzel,’ zei een andere gast, met een mosgroen jack aan en een jagershoedje op. ‘Zigeunersaus’ kan niet meer.

Een groep senioren wilde op de Bundesgartenschau in Mannheim – een soort Floriade – optreden in Mexicaans kostuum. ‘We mogen echter niet, dit zou discriminerend zijn,’ aldus een oma. De Japanse kimono ging ook in de ban.

Winnetou was een vredestichter, en geen bloeddorstige indiaan

Enige tijd geleden bezocht ik de Karl-May-Spiele bij Flensburg. Karl May is de bedenker van Winnetou, opperhoofd van de Apaches. Talrijke ouders met kinderen hadden een geweldige tijd. De boeken uit hun jeugd kwamen op een openluchtbühne in een Romeins amfitheater tot leven. Cowboys beschoten inheemse dorpelingen, indianen overvielen kolonisten.

‘Volslagen onzin, dat dit discriminerend is,’ vond Marcus Exner (44). De programmeur was speciaal met zijn gezin uit München gekomen. Hij genoot als tiener van de Saksische schrijver die zijn leven lang droomde van Amerika, dat hij pas in 1910 bezocht. Bij Ravensburger Verlag gingen alle Winnetou-boeken in de ban en bij de ARD alle Winnetou-films.

Van ‘cultureel kolonialisme’ wil Exner niet spreken. Dan zou je volgens hem alle drama uit alle theaters moeten verbannen, en kunnen een hoop historische kinderboeken op de brandstapel. In het stuk bleek Winnetou overigens een vredestichter, en geen bloeddorstige indiaan.