Vijf vragen over de hoge kosten van de Duitse kernuitstap.
1. Waarom sluiten de laatste Duitse kerncentrales midden in de energiecrisis?
Het was de conservatieve kanselier Angela Merkel (CDU) die na de tsunami bij het Japanse Fukushima in 2011 besloot om alle Duitse centrales – na zestig jaar dienst – in 2022 te sluiten. Eerder had haar voorganger Gerhard Schröder (SPD) onder druk van coalitiepartij Die Grünen bepaald dat Duitsland zonder kernenergie kan. Huidig kanselier Olaf Scholz (ook SPD) gaf de drie laatste kerncentrales nog drie maanden respijt, vanwege de winter en mogelijke energietekorten.
2. Wat gebeurt er nu?
De drie Atom-Kraftwerke (AKW) Isar 2, Neckar-Westheim 2 en Emsland genereren geen stroom meer. De reactor, het hart van de centrale, is uitgezet. Maar zomaar slopen kan niet, vanwege de radioactieve splijtstofelementen. Als die zijn verwijderd, duurt de sloop nog minstens vijftien jaar. Maar in Oost-Duitsland begon de sloop van de DDR-centrale AKW Lubmin al dertig jaar geleden, en die zal zeker nog eens dertig jaar duren.
3. Wat kost het slopen?
De kosten worden begroot op 1 miljard euro per centrale. Maar een commissie berekende de sloop plus het transport en de opslag van het radioactieve afval op bijna 50 miljard euro. Om dat te bekostigen, moeten de energiebedrijven – waaronder RWE, dat ook in Nederland actief is – veel geld in een fonds stoppen.
Robbert de Witt: Hoe Duitsland zich de economische neergang in vergroent4. Zijn er gevaren?
Natuurkundigen en veiligheidsexperts zijn bezorgd over de radioactieve splijtstofelementen. Die moeten jaren afkoelen. Daarna komen ze in zogeheten castoren (speciale containers voor radioactief afval) en zijn ze klaar voor transport naar een tijdelijk onderkomen. De mijn Gorleben, waar actievoerders zich vaak uit protest vastketenden aan de rails, werd na decennia van onderzoek en controverse ongeschikt verklaard. Sommige experts vrezen voor verontreiniging van het grondwater en terrorismegevaren.
5. Is een Duitse terugkeer naar kernenergie mogelijk?
Precies dat wil Markus Söder (CSU), premier van Beieren. Hij wil onderzoeken of zijn deelstaat zelfstandig kan beslissen over de herstart van kerncentrales als Isar 2. Maar dat lijkt uitgesloten. Want alle zestien deelstaten die in de Berlijnse Bondsraad vergaderen, beslissen samen over het energiethema. De conservatieve Söder lijkt een proefballon voor de naderende verkiezingen in Beieren nodig te hebben.