IS eist de verantwoordelijkheid voor de aanslag bij Moskou op, maar Poetin legt een link met Oekraïne. De feiten op een rij.
Wat is er tot nu toe bekend over de aanslag in Moskou?
- In Krasnogorsk, een voorstad van Moskou, drongen vrijdagavond 22 maart rond 18.00 uur Nederlandse tijd mannen in camouflagekleding concertzaal Crocus City Hall binnen. Ze openden met automatische wapens het vuur op aanwezigen in de entree en drongen ook de zaal binnen.
- De Russische band Picnic zou er gaan optreden. Met explosieven staken de aanslagplegers het gebouw in brand. Meer dan driehonderd brandweerlieden en meerdere helikopters blusten de brand.
- Zeker 115 mensen kwamen om het leven, stellen de Russische autoriteiten. Naar verwachting zal het dodental verder oplopen. Hoeveel slachtoffers in ziekenhuizen liggen, is niet precies bekend.
- De Russische veiligheidsdienst FSB stelt vier aanslagplegers te hebben gearresteerd.
- In totaal zouden elf mensen zijn gearresteerd, waarvan enkelen indirect betrokken zouden zijn bij de aanslag.
De Russische regering spreekt van een terreuraanval en legt een link met Oekraïne. President Vladimir Poetin stelde in een tv-toespraak dat de aanslagplegers op weg waren naar Oekraïne, dat hen zou willen toelaten.
Poetin zei ook dat alle betrokkenen bij de aanslag zijn gearresteerd en hun straf zullen krijgen. Hij kondigde zondag 24 maart af als dag van nationale rouw.
Experts: IS-claim geloofwaardig
Op het sociale medium Telegram eiste IS de aanslag op. Daar zei Poetin niets over. Volgens persbureau Reuters en The New York Times bestempelt een anonieme Amerikaanse functionaris de claim van IS als geloofwaardig. Westerse terreurexperts zoals Peter Neumann (King’s College London) beamen dit.
De Verenigde Staten zouden Rusland in de afgelopen weken zelfs hebben gewaarschuwd voor een aanslag. IS-K, de Afghaanse tak van de terreurgroep, zou al twee jaar ‘gefixeerd zijn op Rusland’, dat voorzichtig toenadering zoekt tot het Taliban-regime waartegen IS-K juist strijdt.
Op 7 maart dit jaar zei het Kremlin al een IS-aanslag op een synagoge in Moskou te hebben verijdeld. De aanslag van gisteren zou daarmee passen in een patroon van IS-agressie tegen Rusland.
Staatsmedium: ‘Westerse goocheltruc’
Het Kremlin kiest een andere lijn. Veiligheidsdienst FSB zegt dat de opgepakte terroristen banden hebben met Oekraïne en daarnaartoe wilden rijden. In de buurt van de concertzaal zou een bedrijfswagen met Oekraïens kenteken zijn aangetroffen.
Westerse commentatoren noemen het onwaarschijnlijk dat een Oekraïens busje ongestoord kon doorrijden tot in het hart van Rusland. En de regering-Zelensky ontkende snel na de aanslag elke betrokkenheid. Presidentsadviseur Mychajlo Podoljak zei dat zijn land terrorisme afwijst en dat ‘de strijd alleen beslecht zal worden op het slagveld’. Hij vreest dat Moskou de aanslag aangrijpt voor ‘militaire propaganda’ en ‘genocidale aanvallen’.
De Verenigde Staten zeiden gisteravond al geen betrokkenheid van Oekraïne te zien, en het zouden afkeuren als dit wel het geval was geweest. Russische commentatoren zijn daar niet van onder de indruk. Hoe wisten de Verenigde Staten al dat er een aanslag zou zijn, vragen zij zich af.
‘We kennen de namen en gezichten van de daders al,’ claimde Margarita Simonyan, hoofdredacteur van staatszender Russia Today, nog voor Poetin zich had uitgelaten. Simonyan beschuldigde ‘Amerikaanse media’ met valse claims ‘het goedgelovige mondiale publiek ervan te overtuigen dat het IS is’. Ze sprak van ‘een simpele goocheltruc’. En over de aanslagplegers: ‘Het zijn Oekraïners.’
Medvedev: ‘Terroristen van het Kyiv-regime’
Als ‘de terroristen van het Kyiv-regime’ achter de aanslag zitten, moet Rusland keihard reageren omdat ‘terroristen alleen vergelding begrijpen’. Dat zei Dmitri Medvedev, die zich als president in 2008-2012 nog diplomatiek uitte, maar als huidig vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad vaak oorlogszuchtige taal gebruikt.
Het is afwachten wat het Kremlin zal doen. Dat Rusland Oekraïne verdenkt en vergelding zoekt, is duidelijk.