Vijf vragen over hoe oorlog in Gaza Saudi-Arabië en de relatie met Israël beïnvloedt.
1. Waarom is de positie van Saudi-Arabië belangrijk?
Saudi-Arabië is de grootste economie van de Arabische wereld. Het staat wereldwijd in de top-20 en heeft met 1,2 biljoen euro een bruto nationaal product dat ongeveer net zo groot is als dat van Nederland. De gigantische olie-export vormt de basis van de economie. Door de kraan dicht te draaien, kunnen de Saudi’s de hele wereldeconomie lamleggen.
2. Denken de Saudi’s na over sancties tegen (bondgenoten van) Israël?
Nee, de regering heeft de olie-inkomsten veel te hard nodig. Maar onder de bevolking klinkt een luide roep om de druk op Israël te verhogen. Veel Saudi’s vinden dat vooral de Verenigde Staten zich harder moeten opstellen. Daarom zijn er burgerinitiatieven om Amerikaanse ketens, zoals Starbucks en McDonald’s, te boycotten.
3. Is de Saudische regering gevoelig voor de publieke opinie?
Niet echt. Maar ze beseft dat er grenzen zijn. De politieke repressie is de afgelopen jaren toegenomen. Saudi-Arabië wordt met harde hand gemoderniseerd en radicale geestelijken zijn gevangengezet. Als de regering nu ook nog eens de Palestijnen in de steek zou laten, neemt de onvrede onder de bevolking nog verder toe.
4. Hoe populair is Hamas in Saudi-Arabië?
Kroonprins Mohamed bin Salman, feitelijk de leider van Saudi-Arabië, heeft weinig sympathie voor Hamas. Hij houdt niet van populistische religieuze bewegingen die via democratische verkiezingen de macht proberen te grijpen. De afkeer van Hamas stimuleerde de afgelopen jaren de toenadering tot Israël. Maar door de oorlog in Gaza is het Saudische standpunt verhard. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Faisal bin Farhan is vrede tussen Saudi-Arabië en Israël nu alleen nog mogelijk met een tweestatenoplossing.
5. Dus de aanslag van 7 oktober heeft Saudi’s en Palestijnen dichter bij elkaar gebracht?
Ja, dat kun je wel zeggen. De Arabische steun voor de Palestijnen nam de afgelopen jaren gestaag af. De meeste landen in de regio vonden goede relaties met Israël belangrijker, onder meer omdat ze graag geavanceerde Israëlische spyware willen kopen om opposanten te schaduwen. Door de terreuraanslag van Hamas staan de Palestijnen weer prominent op de internationale kaart.