Steeds minder landen voeren de doodstraf uit, toch steeg het aantal geregistreerde executies. Dat blijkt uit een nieuwe inventarisatie van Amnesty International over de doodstraf in 2023.
Verreweg de meeste executies werden voltrokken in China en Iran, waarbij de cijfers uit China moeilijk zijn te verifiëren. Ook de cijfers in Vietnam en Noord-Korea zijn lastig te achterhalen.
Minder landen voeren executies uit
In 2023 werd de doodstraf 1.153 keer uitgevoerd in 16 landen. Dat is een stijging van 31 procent ten opzichte van 2022, toen nog 20 landen de doodstraf uitvoerden. Belarus, Japan, Myanmar en Zuid-Sudan voerden het afgelopen jaar geen executies uit.
Iran executeert de meeste vrouwen
Wie dacht dat het Midden-Oosten zich naar westerse maatstaven moderniseert, zit ernaast. In Iran steeg het aantal executies in 2023 met 48 procent.
Vrouwen werden er niet ontzien: 24 werden geëxecuteerd, het hoogste aantal in de wereld. Ook werden er vijf mannen geëxecuteerd voor een misdaad die ze als minderjarige pleegde.
In Irak werden publiekelijk dertien executies uitgevoerd, zonder vooraankondiging. Ook in Afghanistan en in Iran werden openlijke executies voltrokken.
De meeste executies (508 – 44 procent van het totaal) werden uitgevoerd wegens druggerelateerde misdrijven: 481 in Iran, 1 in Koeweit, 19 in Saudi-Arabië en 5 in Singapore. Ook in China is het mogelijk om hiervoor de doodstraf te krijgen.
Van guillotine naar galg
Voordat Frankrijk in 1981 de doodstraf afschafte, was onthoofding met de guillotine de officiële executiemethode.
De man die de dubieuze eer had het laatste slachtoffer van de guillotine te zijn, heette Hamida Djandoubi. Hij werd onthoofd in Marseille op 10 september 1977.
België was in 1996 het laatste West-Europese land waar de doodstraf officieel werd afgeschaft. Sinds 1950 voerde het land geen doodvonnis meer uit.
In 2023 hanteerde één Europees land de doodstraf: Wit-Rusland. De meest recente executie in dat land was in 2022, met een nekschot.
Veel landen in het Midden-Oosten houden nog vast aan oude methodes zoals de galg en onthoofding.
Ook opwaartse trend in de VS
De Verenigde Staten zijn niet alleen het enige westerse land met de doodstraf, maar ook het enige land in de regio waar de doodstraf nog actief is.
Hoewel het aantal executies in de VS de laatste drie jaar steeg, blijven de aantallen historisch gezien laag.
De toename kan worden toegeschreven aan de terugkeer van executies in Florida, na een pauze van drie jaar waarin gouverneur Ron DeSantis een presidentiële campagne voerde. De doorgaans Republikeinse staat voltrok zes executies in 2023 – het hoogste aantal sinds 2014.
Texas bleef in 2023 de staat met de meeste doodvonnissen, met acht executies.
