De EU moet ‘soeverein’ zijn of ze zal niet zijn, denkt Macron

05 juni 2024Leestijd: 3 minuten

Ursula von der Leyen prees Macron om de visie op Europa en de EU die hij recent uit de doeken deed. Maar wat houdt die visie precies in?

Op 28 mei kreeg de Franse president Emmanuel Macron tijdens zijn staatsbezoek aan Duitsland de internationale Vrede van Westfalen-prijs. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, mocht in Münster de rede houden. Ze haalde de ‘indrukwekkende’ toespraak aan die Macron op 24 april gaf aan de Sorbonne, de Universiteit van Parijs.

Dat Von der Leyen Macron een veer in zijn derrière stak, verbaast niet. Om straks opnieuw Commissievoorzitter te worden, kan Von der Leyen niet zonder zijn steun.

Haar eigen kanselier, de socialist Olaf Scholz, had vorige week nog niet eens steun uitgesproken voor zijn christen-democratische landgenote. En Macron laat keer op keer weten ook een andere kandidaat voor een Brusselse toppositie te hebben: de Italiaan Mario Draghi.

Macron was degene die in 2019 met het idee kwam om Von der Leyen, toen minister van Defensie, naar voren te schuiven als voorzitter van de Commissie. Zonder Macron had ‘VDL’ nooit in het Berlaymont gezeteld, het Brusselse gebouw van de Commssie waarin zij naast haar kantoor een eenvoudige slaapkamer heeft.

Steun Macron is nodig

De volgende Europese Commissie, al dan niet onder leiding van Von der Leyen, komt er niet zonder steun van Macron. Het programma van die Commissie zal veel overeenkomsten vertonen met zijn als ‘onheilspellend’ omschreven Sorbonne-toespraak.

Macron begon zo: ‘Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog merkte Paul Valéry op dat we nu weten dat onze beschavingen sterfelijk zijn. We moeten duidelijk zijn over het feit dat ons Europa vandaag de dag sterfelijk is. Het kan sterven, en alles hangt af van onze keuzes. Deze keuzes moeten nu worden gemaakt.’

Zijn kernboodschap: Europa zal ‘soeverein’ zijn of niet zijn. De Europese Unie moet in de ogen van Macron op alle fronten haar eigen boontjes kunnen doppen. Dus voor energie, grondstoffen, noch veiligheid afhankelijk zijn van andere machtsblokken.

Een sterke defensie is cruciaal. Pleiten voor een Europees leger doet hij niet, wel wil hij dat legers en militaire opleidingen beter op elkaar worden afgestemd. Ook mag de EU niet meer afhankelijk zijn van munitie van buiten. De EU moet een eigen oorlogsindustrie en wapenproductie opzetten. Macron wil daarbij een Europees luchtschild.

Ook klimaat en biodiversiteit stellen Europa volgens de president voor uitdagingen, net als immigratie aan de buitengrenzen, buitenlandse inmenging en gebrek aan toezicht op sociale media. ‘Wij bepalen niet de regels in de digitale ruimte waar onze democratie wordt vormgegeven.’

Macron: EU heeft 1.000 miljard nodig

En Europa is ‘te moeilijk’. Er zijn te veel te ingewikkelde regels, onder meer op het gebied van klimaat. De interne handelsregels verzwakken de internationale concurrentiepositie van het blok.

‘We moeten de regels tussen de 27 landen opdoeken zodat we een échte gedeelde markt hebben.’ Voor alle plannen is volgens Macron veel extra geld nodig, tot wel 1.000 miljard euro per jaar. Alleen als de financiële slagkracht van de EU verdubbelt, is voortbestaan mogelijk.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.

René van Rijckevorsel
René van Rijckevorsel (1961) is sinds 1 augustus 2021 correspondent van EW in Brussel. Daarvoor was hij 20 jaar lang adjunct-hoofdredacteur.
Lees meer
René van Rijckevorsel