Tenzij de strijdende partijen akkoord gaan met een staakt-het-vuren, waartoe grote landen oproepen, is escalatie van het conflict tussen het Israëlische leger en Hezbollah steeds waarschijnlijker. Wat weten we over deze sjiitische organisatie? Zes vragen.
1. Wat is Hezbollah?
Hezbollah (ook wel Hizb’allah – de partij van Allah) is een sjiitische Libanese politieke partij en een militante of terroristische organisatie die opereert vanuit het zuiden van Libanon.
De reden van bestaan is tweeledig. Het vestigen van een sjiitische staat op het grondgebied van Libanon met politieke middelen, én de totale vernietiging van Israël door gebruik van terreur en geweld.
Hezbollah bestaat sinds 1982, neemt sinds 1992 deel aan de verkiezingen in Libanon en is een belangrijke politieke macht. De groep en haar bondgenoten verloren hun meerderheid in 2022, maar sindsdien is er geen nieuwe regering gevormd. Daarom heeft Hezbollah nog steeds ministers in het overgangsbestuur. De partij bezet 15 van de 27 zetels van het ‘sjiitische blok’ van het 128 leden tellende parlement, waarmee het een van de grootste fracties is.
Hezbollah heeft aanzienlijke steun van de bevolking, maar tegenstanders beschuldigen de groep van corruptie en zien deze als oorzaak van de conflicten in het land. De groep beheert ook scholen, ziekenhuizen, culturele instellingen en liefdadigheidsinstellingen. Hezbollah is in Libanon ‘een staat in de staat’.
De organisatie wordt onder meer gefinancierd door Iran. Ook zou de terreurgroep nauwe banden hebben met drugskartels en veel verdienen aan drugssmokkel.
EW noemt Hezbollah een terreurbeweging en staat daarin niet alleen. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wees Hezbollah in oktober 1997 aan als terroristische organisatie. Meer dan zestig andere landen en organisaties, waaronder de Europese Unie, de Arabische Liga en de Samenwerkingsraad van de Golfstaten, hebben Hezbollah aangemerkt als terroristische groepering.
2. Wie leiden Hezbollah?
De geestelijke Hassan Nasrallah is al 32 jaar onbetwist leider van de organisatie. Nasrallah (64) is in 1960 geboren in een sjiitische familie in een buitenwijk van Beiroet. Hij genoot zijn opleiding in de kustplaats Tyrus, niet ver van de grens met Israël, en aan een sjiitisch seminarie in Baalbek, bij de grens met Syrië.
Nasrallah sloot zich in 1982 aan bij Hezbollah, dat was opgericht om te vechten tegen de Israëliërs die Libanon waren binnengevallen. Na een korte periode van religieuze studies in het sjiitische Iran, keerde hij terug naar Libanon en werd in 1992 leider van de groep nadat zijn voorganger om het leven kwam bij een Israëlische luchtaanval.
De oprichters waren sjiitische geestelijken, die toenadering zochten tot het destijds nog nieuwe Iraanse regime van ayatollah Ruhollah Khomeini, die ze als hun leider zagen. Iran stuurde 1.500 Revolutionaire Gardisten naar Libanon om te helpen met de opleiding van sjiitische strijders. Iran begon toen ook wapens te sturen, net als Syrië.
Onder Nasrallah werd Hezbollah ook een politieke partij. Hij is al jaren niet meer in het openbaar verschenen, naar verluidt uit angst om door Israël te worden vermoord. Wel houdt hij wekelijks toespraken op televisie.
3. Hoe krachtig is Hezbollah?
Hezbollah is inmiddels een van de zwaarst bewapende niet-statelijke strijdmachten ter wereld, gefinancierd en uitgerust door Iran.
Volgens Nasrallah kan hij rekenen op 100.000 strijders. Onafhankelijke schattingen houden het op 20.000 tot 50.000. De meesten zijn goed getraind en hebben gevochten in de Syrische burgeroorlog (van 2011 tot 2020, nu wapenstilstand). Tijdens die burgeroorlog vocht Hezbollah aan de zijde van het Syrische leger tegen wat Nasrallah ‘islamitische extremisten’ noemde.
4. Hoe goed is Hezbollah bewapend?
Hezbollah heeft volgens het Center for Strategic and International Studies de beschikking over 120.000 tot 200.000 raketten. Het grootste deel van het arsenaal bestaat uit kleine, ongeleide grondraketten. Daarnaast beschikt de groep over luchtafweerraketten en antischeepsraketten, evenals geleide raketten die tot diep in Israël kunnen inslaan.
Woensdag 25 september vuurde Hezbollah naar eigen zeggen een ballistische raket af op het hoofdkwartier van de geheime dienst Mossad bij Tel Aviv. Ballistische raketten zijn sneller dan kruisraketten, en daardoor lastig af te weren. De Israëlische luchtafweer heeft de raket kunnen vernietigen.
Het was al bekend dat Hezbollah beschikt over de Iraanse ballistische raket Fateh-110, die een bereik heeft van zo’n 300 kilometer. Maar wellicht betrof het deze keer een variant op de Iraanse Shahab-3-raket, die in Iran ook bekendstaat als Qadr-1-raket. Die heeft een bereik tot 2.000 kilometer.
5. Hoeveel kruit heeft Hezbollah al verschoten?
Hezbollah lanceerde sinds 7 oktober 2023 meer dan 8.000 raketten op het noorden van Israël en de door Israël bezette Golanhoogten. De groep vuurde ook antitankraketten af op pantservoertuigen en viel militaire doelen aan met explosieve drones. Het merendeel van de raketten en drones heeft zijn doel niet bereikt, dankzij het Israëlische afweerschild.
De Israel Defense Forces (IDF) heeft vergeldingsmaatregelen getroffen met luchtaanvallen en tank- en artillerievuur op posities van Hezbollah in Libanon.
Op 30 juli kondigde de IDF aan dat het hooggeplaatste militaire commandant Fuad Shukr had gedood bij een luchtaanval in de zuidelijke buitenwijken van Beiroet.
Op 25 augustus zei de IDF dat haar straaljagers preventief hadden geschoten op duizenden raketwerpers, nadat ze hadden vastgesteld dat de groep een aanval voorbereidde als vergelding voor de moord op Fuad Shukr. Sinds 7 oktober 2023 zijn bijna vijfhonderd Hezbollah-terroristen gedood door Israël.
6. Maakt Hezbollah enige kans tegen Israël?
De communicatielijnen van Hezbollah zijn grotendeels stilgevallen, nadat op 17 en 18 september 39 leden werden gedood en duizenden gewond raakten nadat hun piepers en walkietalkies ontploften. De terreurgroep kan geen enkele communicatiemiddel nog vertrouwen en zal daardoor slecht in staat zijn om gecoördineerd een Israëlische inval af te slaan. Hezbollah zou er deze week bij Iran op hebben aangedrongen om Israël serieus aan te vallen, maar Iran zou daaraan nog niet toe zijn.
Het Israëlische leger telt 170.000 strijdkrachten en 465.000 reservisten, een veelvoud van wat Hezbollah op de been kan brengen. Israël zei woensdag 25 september zijn troepen voor te bereiden op een ‘mogelijke inval’ in Libanon.
Eigenlijk lijkt dit het moment voor Israël om Zuid-Libanon binnen te vallen en Hezbollah een finale slag toe te brengen. Dan moet de Joodse staat wel de internationale oproep tot een staakt-het-vuren weerstaan. Frankrijk en de Verenigde Staten hebben een plan voor een wapenstilstand van drie weken gepresenteerd, en worden daarin gesteund door onder meer de Europese Unie en tal van Golfstaten.