Hoe Israël in duizenden piepers van Hezbollah-leden explosieven kon verstoppen, blijft een raadsel. Ze werden vroeger dan gepland tot ontploffing gebracht, bevestigen diverse bronnen.
Een lid van het Libanese Hezbollah vermoedde dat er was geknoeid met deze oude communicatietoestellen, die ze gebruiken om iemand een signaal te geven of een tekstbericht te sturen. Die persoon werd enkele dagen geleden vermoord, zeggen bronnen binnen Midden-Oosterse inlichtingendiensten. Toen ook een tweede lid van Hezbollah onraad rook, gingen bij de Israëlische inlichtingendiensten alle alarmbellen af.
Hun plan dreigde in het water te vallen. De Israëlische geheime dienst had maanden eerder ongemerkt duizenden piepers, bestemd voor Hezbollah-leden, besmet met tot wel 20 gram explosieven.
Het doel? Indien er een totale oorlog met Hezbollah zou komen, kon Israël met één spreekwoordelijke druk op de knop duizenden topofficieren onschadelijk maken. Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 zijn er geregeld beschietingen aan de Libanees-Israëlische grens, met al zeshonderd doden tot gevolg. Zowel Israël als Hezbollah stak de grens niet over om een grootschalige oorlog te vermijden.
Door de Libanese argwaan over de piepers waren er plots nog drie opties voor Israël. Het kon explosieven niet ontsteken en zo niet worden ontdekt, de totale oorlog met Hezbollah uitroepen terwijl de piepers tot ontploffing worden gebracht, of de piepers laten ontploffen (zonder oorlogsverklaring) in de hoop alsnog zoveel mogelijk schade toe te brengen.
Het werd die derde optie. Op dinsdag 17 september omstreeks half 3 onze tijd ontvingen duizenden Hezbollah-leden een gecodeerd bericht. Dat activeerde de explosieven, met al zeker twaalf doden en duizenden gewonden tot gevolg.
Waar kwamen de piepers vandaan: Taiwan of Hongarije?
Hoe kon Israël ongemerkt piepers laten exploderen in de broekzakken van duizenden Hezbollah-leden, onder wie hooggeplaatste officieren? Militaire experts spreken eerder over ouderwetse sabotage dan over hacking. Net als het Centrum voor Cybersecurity Belgium: ‘Dit was géén cyberaanval. Maar de gebeurtenissen tonen wel aan dat de digitale wereld beetje bij beetje ook voor offensieve capaciteiten kan worden gebruikt.’
Theoretisch kunnen de explosieven op twee manieren in de piepers zijn geraakt: tijdens het productieproces, of ze werden tijdens het transport onderschept.
Op de ontplofte piepers was te lezen dat het ging om het model AR-924 van het Taiwanese merk Gold Apollo. Werden de piepers in een Taiwanese fabriek besmet met explosieven?
CEO Hsu Ching-kuang zegt niets te maken te hebben met de piepers die in Libanon ontploften. Hij zegt drie jaar geleden te zijn benaderd door een Taiwanese vrouw die zich ‘Teresa’ noemde en zich voordeed als vertegenwoordiger van het Hongaarse bedrijf BAC Consulting. Zij onderhandelde een contract om de merknaam Gold Apollo te gebruiken op hun producten.
Werden de piepers dan in Hongarije gemaakt? De hoofdzetel van BAC Consulting blijkt een postbusadres in Boedapest. Al verscheidene journalisten klopten er vruchteloos aan.
De gearchiveerde website van BAC Consulting vermeldt niets over piepers. De Amerikaanse nieuwszender NBC belde CEO Cristiana Bársony-Arcidiacono. Zij bevestigde dat haar bedrijf samenwerkte met Gold Apollo, maar zei ‘geen piepers te vervaardigen, ik ben slechts een tussenpersoon’. Of de piepers afkomstig zijn uit Hongarije, Taiwan of elders blijft op dit moment onduidelijk.
Vergelding na München 1972
Israël verstopt al meer dan vijftig jaar explosieven in persoonlijke bezittingen van staatsvijanden. Zoals na de moord van elf Israëlische atleten tijdens de Olympische Spelen in München van 1972 door de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). Als vergelding verstopte de Israëlische inlichtingendienst Mossad explosieven in de marmeren voet van een telefoon in het Parijse appartement van een PLO-lid. Mahmoud Hamshari verloor een been en overleed later aan zijn verwondingen.
Communicatieapparatuur is uiterst geschikt om explosieven in te verstoppen en op afstand te doen ontsteken. Zoveel plaats als in de marmeren voet van een vaste telefoon is er niet in een pieper, maar de behuizing van een pieper is wel ruimer dan de moderne smartphones.
In het verleden ging het bij dat soort sabotage-operaties door Israël om één of een handvol apparaten. Dat het nu lukte met duizenden piepers in één klap, doet experts verstomd staan. Ouderwets, maar op grote schaal.
Wat triggerde de explosieven in de pieper?
Vier seconden voor de duizenden simultane ontploffingen van de piepers ontvingen de Hezbollah-leden een bericht dat de trigger bleek om de explosieven te ontsteken. Mogelijk werd de lithium-ionbatterij in de pieper oververhit en fungeerde dat als aansteker.
In elk geval moeten de piepers elektronica hebben bevat die op basis van een bepaald bericht een elektrisch signaal naar de ontsteker stuurde. Aan de piepers moeten dus extra bedrading of component(en) zijn toegevoegd. En dat op duizenden toestellen.
De piepers onderscheppen tijdens het transport en ze dan allemaal aanpassen, lijkt tijdrovend en omslachtig. Mogelijk werden ze dus vervangen door klonen, maar ook dat scenario lijkt logistiek niet evident. Toch een inside job vanuit de pieperfabriek? Verder onderzoek zal het moeten uitwijzen.
Eenzelfde operatie herhalen zal onmogelijk zijn, maar het Centrum voor Cybersecurity Belgium waarschuwt dat dit soort semi-digitale operaties met offensieve impact nog meer kunnen gebeuren: ‘We vermoeden dat je dit in de toekomst meer en meer zult zien. Daarom zullen we op Europees en NAVO-vlak hier ook over moeten nadenken: welke veiligheidsmaatregelen zijn nodig om dit te detecteren en te voorkomen?’