Elon Musk boekte de afgelopen weken met zijn bedrijven het ene na het andere (publicitaire) succes. Raketten, auto’s, robots: wat Musk droomt, wordt werkelijkheid. Tegelijk zaait hij verwarring door aan te schurken tegen Donald Trump en persoonlijke gesprekken te voeren met Vladimir Poetin.
Tunnels en telepathie: de minder bekende bedrijven van Elon Musk
Musks activiteiten boven het aardoppervlak zijn niet minder dan spectaculair. Met zijn eigen ruimtevaartbedrijf SpaceX heeft hij inmiddels al zo’n 6.000 satellieten in een baan rond de aarde gebracht, die samen een steeds betere internetdekking wereldwijd waarborgen, zeker in afgelegen gebieden waar anders nauwelijks toegang tot internet zou zijn.
Musks visie op de ruimte gaat verder: hij kondigde plannen aan voor Starship, het grootste herbruikbare ruimteschip ooit, bedoeld om op termijn mensen naar Mars te vervoeren. In een interview met The New York Times in juni 2023 zei hij: ‘De toekomst van de mensheid ligt tussen de sterren.’
Half oktober toonde SpaceX hoe hard hij gaat met die plannen. Het raketbedrijf lanceerde vanaf een basis in Texas een 71 meter hoge raketbooster en liet deze terugvliegen naar de lanceerplaats, waar hij met twee gigantische mechanische armen keurig werd opgevangen. De lanceerinstallatie is inmiddels in gereedheid gebracht voor een test met de volgende lancering van een raketbooster, vermoedelijk half november. Deze technologie maakt het goedkoper en efficiënter om ruimtevluchten uit te voeren en op termijn veel materieel over te brengen naar ruimtestations en mogelijk zelfs bases op andere planeten.
Ondanks de vooruitgang is er ook twijfel aan Musks technische dominantie. Overheden zijn bezorgd over de mogelijke militaire implicaties van zijn Starlink-netwerk, dat al werd gebruikt in het conflict tussen Oekraïne en Rusland. Starlink heeft bijvoorbeeld internetverbindingen geleverd aan Oekraïense troepen, maar trok zich tijdelijk terug toen Musk zich zorgen maakte over escalatie.
The Boring Company: Vegas en verder
The Boring Company, opgericht in 2017, maakte aanvankelijk niet zoveel tongen los. Wat is er nou innovatief aan tunnels? Maar inmiddels lijkt Musk toch ook hier weer iets slims in handen te hebben.
In 2024 heeft The Boring Company aanzienlijke voortgang geboekt met zijn tunnelprojecten, met name in Las Vegas en Texas. De Prufrock-3 tunnelboormachine (TBM) voltooide zijn eerste tunnel in Las Vegas binnen 12 weken na de afronding van een soortgelijk project bij Tesla’s Giga Texas. De nieuwste TBM, Prufrock-4, die wordt getest in Texas, is ontworpen om tot 1,6 kilometer per week te graven en gebruikt innovatieve technologieën om de graafsnelheid en efficiëntie te verbeteren. Zoals een ‘porpoising’-techniek die directe grondtoegang mogelijk maakt, zonder zware opgravingen.
De Las Vegas Loop, die al deels in bedrijf is en in 2025 naar verwachting diverse nieuwe tunnels en stations zal openen, blijft het vlaggenschipproject van The Boring Company. Dit transportsysteem is ontworpen om uiteindelijk 90.000 passagiers per uur door de stad te vervoeren. Het verbindt al locaties als het Resorts World Hotel en het Las Vegas Convention Center met elkaar. Al kampt het project met de nodige tegenslagen, zoals veiligheidsproblemen op de bouwplaatsen, toch lijkt aanhouder Musk uiteindelijk weer als winnaar naar boven te komen.
Tesla: ondanks tegenwind dominant
Lees ook: Verkoopt Tesla minder door te radicale Elon Musk?
Tesla blijft domineren in de markt voor elektrische voertuigen. Het bedrijf heeft in het vierde kwartaal van 2023 een recordaantal van 484.000 voertuigen geleverd, wat bijdroeg aan een totaal van 1,81 miljoen geleverde auto’s voor het jaar 2023. Dit was een groei van 38 procent ten opzichte van 2022. Tesla produceerde in totaal 1,85 miljoen voertuigen in 2023, waarbij Model 3 en Model Y het grootste aandeel hadden.
Ook het aantal Tesla Cybertrucks groeit sterk. Vanaf april 2024 vervaardigde Tesla al meer dan 1.000 Cybertrucks per week, en tegen het midden van het jaar ging dat omhoog naar 1.300 per week. Het concern verwacht tegen het einde van het jaar een productiecapaciteit van 2.500 Cybertrucks per week te bereiken, wat neerkomt op ongeveer 125.000 per jaar. Tegen 2025 moeten er 250.000 Cybertrucks per jaar worden afgeleverd. Daarnaast worden er goedkopere versies verwacht, wat de productie nog zal opvoeren.
Robots: meer pr dan innovatie
Musk introduceerde in oktober 2022 de Optimus, Tesla’s mensachtige robot die fabrieken en huishoudens moet gaan veroveren. Twee weken geleden demonstreerde het bedrijf de Optimus in actie tijdens het evenement ‘We, Robot’. De robot werd aangekondigd als een ‘persoonlijke assistent’ die boodschappen kan doen, huishoudelijke taken kan uitvoeren en zelfs als interactief gezelschap kan dienen voor gebruikers. De verkoopprijs komt tussen de 20.000 en 30.000 euro als massaproductie in 2026 begint.
De presentatie was spectaculair, maar al gauw bleek dat de robots veel minder autonoom en slim opereerden dan werd voorgesteld. Ze voerden allerlei taken uit die van tevoren waren geprogrammeerd. Nog steeds knap, maar minder innovatief dan Musk het deed voorkomen.
Chaos op X sinds overname door Musk
Sinds Musk in oktober 2022 Twitter kocht (en hernoemde tot X), is het platform flink veranderd. Hij stelde nieuwe ‘vrije meningsuitingsregels’ in, wat leidde tot de terugkeer van enkele controversiële figuren en de opheffing van duizenden eerdere schorsingen, onder meer van Donald Trump. In augustus 2023 meldde nieuwssite Bloomberg dat Musk besloot een reeks maatregelen door te voeren om ‘ongewenste’ gebruikers uit te sluiten, wat hij zelf omschreef als ‘orde handhaven’.
Ook voerde het platform een abonnementsmodel in. De basisversie bleef gratis, wie meer functies wil, moet betalen. Daarnaast heeft Musk in 2024 besloten om de zogeheten ‘blauwe vinkjes’, bedoeld ter verificatie van de identiteit van gebruikers, gratis aan ‘invloedrijke gebruikers’ te geven. Gebruikers met een groot aantal volgers (meer dan 2.500) kunnen nu zonder kosten een blauw vinkje krijgen, als erkenning van hun invloed op het platform.
Over de verandering van het inhoudelijke niveau van de berichten op X zijn de meningen verdeeld. Veel gebruikers, waaronder overheden, sloten hun account. Ook lijkt er nog niet veel schot te zitten in Musks pogingen om van X een app voor alles (betalingen, daten, berichten) te maken, naar voorbeeld van het Chinese WeChat.
Maar waarmee Musk de critici wel het nakijken gaf, is zijn beslissing hard in te grijpen in het personeelsbestand. Hij gooide zo’n 80 procent van de medewerkers eruit en met de 1.500 die overbleven blijft het platform blijkbaar, in elk geval vooralsnog, prima overeind.
Twijfelachtige band met Vladimir Poetin
Een van de meest mysterieuze en controversiële gebeurtenissen kwam al in oktober 2023 aan het licht, toen CNN meldde dat Musk rechtstreeks in contact zou hebben gestaan met Vladimir Poetin. Het gerucht ging dat Musk een diplomatieke brug wilde bouwen met Rusland, met een vermeende rol van Starlink in de oorlog in Oekraïne als inzet. Volgens de bron probeerde Musk zich op te werpen als tussenpersoon, hoewel hij nooit officieel bevestigde of ontkende dat er werkelijk gesprekken waren geweest.
The Wall Street Journal pakte deze week uit met veel meer details. Musk heeft volgens de krant sinds eind 2022 regelmatig contact met Poetin. Hun gesprekken gaan over zakelijke maar ook persoonlijke onderwerpen, en over geopolitieke spanningen. Via Poetin zou de Chinese president Xi Jinping druk hebben uitgeoefend op Musk om Starlink niet in te zetten boven Taiwan.
Trump en Musk: bondgenoten of tegenpolen?
Musk en Trump onderhouden een onvoorspelbare relatie. Trump werd in november 2022 weer toegelaten op Twitter/X, en sinds die tijd circuleerden er geruchten dat Musk privé met Trump overlegde over de rol van X in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Fox News berichtte in september 2023 dat de twee hebben gesproken over het oprichten van een platform dat ‘toegang biedt aan iedereen’, terwijl critici beweren dat Musks beleid Trump een podium geeft om zijn aanhang te mobiliseren. Musk ontkent dat dit de bedoeling is: ‘X staat open voor iedereen – dit is geen persoonlijke voorkeur.’
Hij bemoeit zich niettemin steeds meer rechtstreeks met de verkiezingen, waarbij hij zich inmiddels openlijk achter Trump heeft geschaard. In augustus 2023 lanceerde X een initiatief om kiezersregistratie te bevorderen, waarmee het platform een belangrijke rol speelt in het aanmoedigen van deelname aan de democratie. Musk legde in een verklaring uit dat ‘voter registration een van de beste manieren is om burgers te empoweren’. Het Openbaar Ministerie heeft Musk gewaarschuwd dat een van zijn initiatieven, waarbij hij geldprijzen uitlooft onder Amerikanen die zich laten registreren om te stemmen, vermoedelijk illegaal is.
De band tussen Musk en Trump leidt in elk geval op verschillende terreinen tot vermoedens van innige belangenverstrengeling. Trump pleitte bijvoorbeeld openlijk voor subsidies voor de aanschaf van in de Verenigde Staten gebouwde auto’s, wat gunstig zou zijn voor Tesla. Dat produceert in Austin (Texas) en Fremont (Californië) auto’s voor de Amerikaanse markt.
Het is bij Musk nooit helemaal duidelijk of hij serieus is of een baldadige streek uithaalt. Ook is het de vraag hoe zijn keuze voor Trump zal uitpakken. In een interview met Tucker Carlson, ook een Trump-aanhanger, kreeg Musk de vraag wat er met hem zou gebeuren bij een nederlaag van Trump. Musk, lachend: ‘Als hij verliest, ben ik fucked. Hoelang denk je dat ik dan de gevangenis in ga?’
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
