Een jaar geleden werd CEO Brian Thompson van de Amerikaanse zorgverzekeraar UnitedHealthcare doodgeschoten. De hoofdverdachte in de zaak is Luigi Mangione, die deze week voor de rechter moet verschijnen.
Hoe kan het gebeuren dat een veelbelovende Ivy League-student een moordenaar werd, en op sociale media door velen wordt toegejuicht als een volksheld?
Vlak na de arrestatie van Luigi Mangione (27) op 9 december 2024 werden in zijn thuisstadje Towson (Maryland) posters opgehangen waarin hij wordt afgebeeld als een heilige. Zelfs nu, bijna een jaar later, prediken demonstranten ‘I love Mangione’ en ‘Free Mangione’ voor de rechtszaal.
Deze week verschijnt Mangione opnieuw voor de rechter in New York. Parallel hieraan loopt een federale rechtszaak waarin de doodstraf tegen hem wordt geëist.
Een nieuwe Robin Hood
Jonge progressieve aanhangers prezen Mangione kort na de moord op X, Instagram en TikTok. Zijn fans uitten hun sympathie voor de verdachte in memes waarin ze hem neerzetten als een volksheld.
Een van de meest gedeelde posts gebruikte een afbeelding van Tony Soprano uit de HBO-hitserie The Sopranos. Onder de afbeelding stond een herschreven quote uit de serie: ‘In dit huis is Luigi Mangione een held, einde verhaal.’
Volgens Mangiones aanhangers was zijn daad gerechtvaardigd wegens de staat van het Amerikaanse zorgstelsel. Velen van hen zijn gefrustreerd over de beperkte dekking en torenhoge premie van de zorgverzekeringen in de Verenigde Staten.
Het romantiseren van de ‘sociaal crimineel’
In een artikel van Politico wordt Mangione geclassificeerd als een ‘sociaal crimineel’: een persoon die buiten de wet zelf gerechtigheid zoekt. Het bekendste voorbeeld is Robin Hood.
Belangrijk verschil: Robin Hood stal van de rijken en gaf zijn buit aan de armen, Mangione wordt verdacht van het doodschieten van de CEO van een zorgverzekeraar.
Amerika heeft een lange geschiedenis met het romantiseren van ‘Robin Hood-achtigen’. Al vóór het socialemedia-tijdperk werden onder anderen Bonnie en Clyde en de James Gang in Amerika verheerlijkt, criminelen die zich door het gebruik van geweld verzetten tegen de gevestigde elite.
Lees verder onder het kader.
Wie is Luigi Mangione?
Luigi Mangione werd geboren op 6 mei 1998 in Towson, een Amerikaanse voorstad van Baltimore in de staat Maryland. Zijn familie is welvarend en van hoge status.
Hij belandde op een privéschool en schopte het in 2016 tot valedictorian (de beste student onder de pas afgestudeerden). Vervolgens rondde hij een bachelor en master in computerwetenschappen af aan de universiteit van Pennsylvania.
Na zijn studie verhuisde Mangione naar Hawaï, waar hij bij het surfen geblesseerd raakte aan zijn rug. Deze kwetsuur werd steeds pijnlijker. In 2023 liet hij zich opereren aan zijn rug. Hoewel hij geen klant was bij UnitedHealthcare was deze rugblessure vormend voor zijn haat tegen de zorgindustrie.
‘We leven in een kapitalistische samenleving,’ zei Mangione tegen een andere patiënt. ‘Ik ben erachter gekomen dat de medische industrie veel meer aanslaat op die sleutelwoorden dan wanneer je je ondraaglijke pijn beschrijft’
Op 4 december 2024 werd de CEO van UnitedHealthcare, Brian Thompson (50), door een gemaskerde schutter in New York doodgeschoten. Justitie heeft geen twijfels over de dader; ze eist de doodstraf tegen Mangione. Als bewijs geldt onder meer een pistool dat zou zijn gebruikt voor het afschieten van de aangetroffen kogels en een kladblok met daarop de tekst: ‘Dit moest gedaan worden, die parasieten hebben het verdiend.’ De politie vond beide bewijsstukken tijdens Mangiones arrestatie in een McDonald’s in Pennsylvania, vijf dagen na de moord op Thompson.
Luigi Mangione: monster of martelaar?
Dagblad New York Post kwam dit jaar met een korte film over Mangione, getiteld: Monster or Martyr? Het is een vraag die Amerika een jaar later nog steeds in tweeën splijt.
Een peiling uitgevoerd door Axios onder studenten laat zien dat 48 procent de moord deels of volledig gerechtvaardigd vindt. Van dezelfde groep respondenten toont 45 procent sympathie voor Mangione, 17 procent voor Thompson en 37 procent voor geen van beiden.
Het oordeel van de Amerikaanse minister van Justitie Pam Bondi is duidelijk. Zij zegt: ‘Ik wil dat de aanklagers de doodstraf nastreven. Dit was een koelbloedige moord.’
Dit was een koelbloedige moord,’ zegt minister van Justitie Pam Bondi
Uiteindelijk zal de rechtbank een vonnis over Mangione moeten vellen. De rechtszaak is pas net begonnen. Toch heeft de verdediging van Mangione al één overwinning op zak: de twee zwaarste beschuldigingen wegens terrorisme zijn verworpen.
‘Luigism’
Slechterik of held, de steun die Mangione ontving, ging verder dan begrip voor de moord op Thompson. Het New Yorkse City Journal en de Australische editie van het weekblad The Spectator spreken van ‘Luigism’.
In het verlengde van de term ‘sociaal crimineel’ staat ‘Luigism’ voor een beweging die stelt dat gewelddadige reacties op kapitalistische onrechtvaardigheden terecht of zelfs heroïsch zijn.
‘Als het slachtoffer rijkdom, blankheid, pro-Israëlische idealen of institutionele macht vertegenwoordigt, kan de moord goed worden gepraat.’ City Journal
Toen in juli 2025 CEO Wesley LePatner (43) van vastgoedgigant Blackstone Real Estate Income Trust werd doodgeschoten, werd ze op sociale media al snel bestempeld als ge-luigi’d. Foto’s van haar gezicht kregen een Luigi’d-stempel, diverse posts vierden de moord.
Jonge, progressieve Amerikanen juichten op sociale media de moorden toe. Zelfs nu hij vastzit, speelt Mangione nog een rol in het rechtvaardigen van politiek geweld.
Ook al krijgt Mangione de doodstraf, met de opkomst van Luigism zal de haat tegen corporate Amerika die hij vertegenwoordigde, voortleven bij zijn volgers.