Paus Franciscus herdenkt zondag in Albanië de slachtoffers van het communistische regime van dictator Enver Hoxha. Maar leden van de huidige regering zullen veel moeite moeten doen om hun fascinatie voor het vroegere communisme verborgen te houden voor de paus.
Zondag werd paus Franciscus op de luchthaven van Tirana opgevangen door de socialistische premier Edi Rama.
Moslims en christenen
Franciscus wijdt zijn eerste Europese reis aan Albanië, 21 jaar nadat paus Johannes Paulus II Albanië bezocht kort na de val van het communisme.
Franciscus zal vandaag zijn waardering uitspreken voor de manier waarop moslims en christenen vreedzaam naast elkaar leven in Albanië. ‘De paus heeft een grote waardering voor de harmonie tussen de godsdiensten en hun vreedzaam naast elkaar bestaan in Albanië’, zegt de leider van de Albanese moslimgemeenschap, Skender Brucaj.
Hoxha
Dat was tijdens het bewind van dictator Enver Hoxha wel anders. De fanatieke aanhanger van het Stalinisme, die tussen 1944 en 1985 de scepter zwaaide in Albanië, liet tienduizenden tegenstanders van zijn marxistisch-leninistische beginselen executeren. Voor godsdienst was er in zijn regime geen plaats.
En dus draagt de paus de mis op het Moeder Teresaplein in de hoofdstad zondagmiddag op aan de slachtoffers van het misdadige regime van Hoxha. Premier Rama zal ongetwijfeld alle medewerking verlenen aan het schouwspel, maar zijn regering kan de voorliefde voor datzelfde communistische bewind nauwelijks meer verhullen.
Liefde voor communisten
De Socialistische Partij van Rama veranderde in 1991 van naam, maar is feitelijk een voortzetting van de Albanese Partij van de Arbeid waar Hoxha meer dan veertig jaar de leider van was.
Drie ministers van de regering van Rama liepen afgelopen week in een mars om te vieren dat de stad Gjirokaster zeventig jaar geleden werd bevrijd van de nazi’s. De drie ministers droegen de kenmerkende rode sjaal waarmee de communistische strijders zich tijdens de tweede wereldoorlog onderscheidden en lieten zich omringen door mensen die het portret van Enver Hoxha vasthielden. Dragen deze ministers zondag deze sjaal opnieuw tijdens de mis van paus Franciscus?
Verkeerde keelgat
Volgens Albanië-kenner en correspondent Vincent Triest schieten de verering van de militaire prestaties van het Albanese partizanenleger bij veel Albanezen ‘in het verkeerde keelgat’.
‘De militaire prestaties ten tijde van het communisme bewind tegenover het terugtrekkende leger van de Duitsers worden tot enorme proporties opgeblazen door de huidige regering. Dat is respectloos met oog op de vele slachtoffers van dit communistische regime.’
Renovaties
Ondanks de economische malaise in de EU-kandidaat-lidstaat steekt de socialistische regering miljoenen in de renovaties van de vele communistische monumenten in Albanië. Zo werd in de stad Berat, een stadje in het zuiden van Albanië, even 70.000 euro betaald om daar een lokaal communistisch monument op te laten knappen. Een in de hoofdstad vernield anticommunistisch monument wacht nog steeds op restauratie omdat hier geen middelen voor zouden zijn.
Zou paus Franciscus, die vandaag lovende woorden zal spreken over de prestaties van de socialistische regering in Albanië, afweten van de niet eens meer stiekeme fascinatie van diezelfde regering voor de oude communistische ‘heldendaden’?