Nederland is van plan nog een scanner te geven aan de Palestijnse Autoriteit om de import en export van goederen uit de Gazastrook mogelijk te maken. Met dit soort scanners kunnen containers worden gecontroleerd op wat er precies inzit.
Zo’n scanner ‘is goed voor de mensen in Gaza,’ vindt minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA). ‘Tegelijkertijd wordt rekening gehouden met de legitieme Israëlische veiligheidszorgen.’ Het strookje land staat onder controle van Hamas. Vorig jaar zomer voerden deze terreurbeweging en Israël nog een felle oorlog met elkaar.
Grensovergang
Koenders neemt op de tweede dag van zijn bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden een kijkje in de Gazastrook. De dag begon woensdagmorgen bij de grensovergang Kerem Shalom, waar een van de twee door Nederland betaalde containerscanners staat.
Elsevier-correspondent Jan Franke ziet hoe Koenders tijdens zijn bezoek aan de containerscanner bij Keren Shalom zelf getuige is van de ingewikkelde logistiek tussen Israël en Gaza. ‘Israëlische chauffeurs rijden hun vrachtwagens door de grens. In een stukje niemandsland dat wordt afgesloten door hoge muren stappen zij uit en keren te voet terug. Dan worden de Palestijnse chauffeurs toegelaten die de vracht overnemen. Contact is er nooit.’
Sinds het plaatsen van de eerste scanner is het aantal vrachtwagens dat per dag vanuit Gaza de grens over gaat gestegen van ongeveer 200 naar 530, blijkt uit cijfers van Rijksoverheid.
Paradepaardje
‘Voor Nederland is de containerscanner een diplomatiek paradepaardje waar het ministerie van Buitenlandse Zaken graag mee in het nieuws wil komen. Het toont namelijk dat Nederland met beide partijen goede relaties heeft die verder gaan dan vergaderpraat. Omdat de containerscanner ook in de Rotterdamse haven wordt gebruikt, ziet Nederland het ook als mooie reclame voor Nederlands technologisch vernuft,’ zegt Franke.
Koenders denkt dat een opleving van de welvaart bijdraagt aan ‘een klimaat waarin onderhandelingen over een twee-statenoplossing mogelijk zijn’ en dat de eerste container ‘doorslaggevend’ is geweest voor de hervatting van het handelsverkeer tussen Israël en de Palestijnse gebieden.
Douane
De huidige scanners, en ook de nieuwe (als het aanbod ten minste wordt geaccepteerd) zijn en zullen eigendom zijn van het Palestijnse gezag, maar worden bediend door de Israëlische douane. Er zijn immers ook voordelen voor Israël: de apparaten verhogen de veiligheid, omdat goed zichtbaar is wat er precies in en uit wordt gevoerd. Franke: ‘Ook voor Israël is dit een belangrijk persmoment. Het land toont graag dat het hulpgoederen voor de burgerbevolking doorlaat, ook al wordt Gaza geregeerd door aartsvijand Hamas.’
‘Maar Israels belangrijkste zorg over Gaza biedt geen scanner uitkomst,’ vervolgt hij. ‘Hoe kan je controleren dat het cement dat via de scanner binnenkomt niet door Hamas wordt misbruikt voor de bouw van ondergrondse tunnels?’
‘”We kunnen niet alles weten, maar we hebben manieren om te zien wat er gebeurt,” zegt Yoav Bistritsky, een Israelische luitenant-kolonel die toeziet op de in-en uitvoer naar Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Uitweiden over wat die manieren inhouden, wil hij niet. Hij wijst naar de lange rij vrachtwagens die klaarstaan om Gaza binnen te rijden. “Het gaat ons om de burgers daar.”‘