Stilstaan bij het zeventig jaar bestaan van de Verenigde Naties dit jaar: het is voor veel staatshoofden, presidenten en dictators aanleiding om naar New York af te reizen en er een toespraak te houden. Maar wat staat er op het spel in de wandelgangen?
Een aantal speeches is de moeite waard, en in het verleden ook wel eens de aanleiding tot controverses. Te denken valt bijvoorbeeld aan de beledigende woorden van de voormalige Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad (hij ontkende publiekelijk de Holocaust) en de cartoon met de ‘Iraanse atoombom‘ tijdens de rede van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.
Maandag wordt vooral uitgekeken naar de woorden van de Russische president Vladimir Poetin.
Maar de gesprekken in de wandelgangen en achter gesloten deuren deze week zijn misschien nog wel interessanter. De (verwachte) hoogtepunten en belangrijkste onderonsjes op een rij:
* Iran: de deal rond het Iraanse atoomprogramma staat hoog op de agenda. Het is niet de verwachting dat de Amerikaanse president Barack Obama onder vier ogen zal spreken met zijn collega uit Iran, Hassan Rouhani. De Amerikaanse regering is blij met het bereikte akkoord, maar bezorgd over de ‘proxy’-activiteiten van Teheran in Syrië (Assad), Libanon (Hezbollah) en Jemen (de Houthi-rebellen). Bondgenoten als Saudi-Arabië en de kleinere Golfstaten maken zich ongerust over de Iraanse dreiging.
* Syrië: wat moet er gebeuren met de Syrische president Bashar al-Assad? Hoe kan het conflict worden opgelost zodat de migrantenstroom uit in elk geval Syrië naar Europa opdroogt, en Islamitische Staat beter kan worden bestreden? Poetin voert de militaire steun aan het Syrische regime op, en lijkt de regie op dit terrein naar zich toe te trekken. Anderen (Angela Merkel, David Cameron) maken inmiddels aanstalten om Poetins bondgenoot Assad te betrekken bij overleg over het conflict in het Arabische land. Het zal hoe dan ook een gespreksthema zijn tussen Obama en Poetin.
* Cuba: de Cubaanse leider Raúl Castro laat zich ook zien vandaag: een primeur. Gaan Obama en de communist – lange tijd persona non grata – elkaar opnieuw ontmoeten na de normalisering van de betrekkingen? Poetin heeft het druk: hij zal Castro sowieso spreken, en ook een ontmoeting hebben met Rouhani.
* Oekraïne: de laatste tijd ook wel een bevroren conflict genoemd: de pro-Russische separatisten zitten stevig in het zadel in hun zelfverklaarde ‘volksrepublieken’, de Krim nog altijd in handen van Rusland. Westerse leiders reppen er nauwelijks meer over, en Kiev kan er maar weinig tegen beginnen. Obama wil spreken over de stand van zaken in Oekraïne, maar Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov liet eerder weten dat de bijeenkomst tussen de Amerikaanse en Russische leiders vooral over Syrië gaat, en dat alleen over Oekraïne kan worden gesproken ‘als we er tijd voor hebben‘.