Als de overheid burgers niet tegen criminelen beschermt, dan moet de bevolking zichzelf verdedigen, meent een groep politici.
In het gastland van de Olympische Spelen worden gemiddeld 150 moorden per dag gepleegd. Daarmee is het – oorlogsgebieden daargelaten – wereldwijd koploper. Bijna driekwart van de slachtoffers komt om door vuurwapengeweld. Toch is het moordcijfer licht gedaald na de invoering van een strikte ontwapeningswet in 2003. Brazilianen die geen wapen nodig hebben voor hun beroep of sport, maken sindsdien weinig kans op een vergunning. De aanvrager moet bij de politie aantonen dat zijn leven in gevaar is.
Probleem is dat misdadigers wel makkelijk aan wapens komen. De politie krijgt geen vat op de smokkel uit buurlanden als Paraguay en Bolivia. Zo heeft de ontwapening eerbare burgers alleen maar kwetsbaarder gemaakt voor geweld. Dat betoogt althans de zogeheten Kogelfractie in de Kamer van Afgevaardigden.
Rechts Brazilië – waaronder dit parlementaire blok, dat door de wapenindustrie wordt gefinancierd – heeft de wind in de rug. De conservatieven gebruiken de zwakke positie van de linkse president Dilma Rousseff, tegen wie een afzettingsprocedure loopt wegens creatief boekhouden, om hun zin door te drukken.
Verdampen
In het wetsvoorstel van de Kogelfractie gaat de minimumleeftijd voor wapenbezit omlaag van 25 naar 21 jaar. Naast politieagenten krijgen ook parlementariërs, aanklagers, advocaten, taxichauffeurs en truckers het recht om wapens te dragen. Hetzelfde geldt voor bewoners van het platteland, goed voor 95 procent van het Braziliaanse grondgebied.
Zelfs een zwaar strafblad zal geen obstakel meer zijn voor een vergunning. ‘Wat nu uitzondering is, moet regel worden,’ aldus initiatiefnemer Rogério Mendonça van de Kogelfractie.
Wapenhandelaar Sergio Maresca uit São Paulo signaleert een grote vraag naar wapens. Zijn vuurwapenzaak Ao Gaucho zag sinds 2003 driekwart van de omzet verdampen. ‘Er komen veel mensen binnen die zich onveilig voelen. Maar ze haken af als je uitlegt hoe moeilijk het is om een vergunning te krijgen.’ Als een groepje potentiële klanten onverrichter zake zijn winkel verlaat, slaakt Maresca’s vrouw een diepe zucht achter de toonbank. ‘Het is de afgelopen twaalf jaar heel zwaar geweest. Gelukkig is er nu hoop op betere tijden.’
Eigenrichting
Tegenstanders vrezen wildwesttoestanden. In een recente peiling was de helft van de Brazilianen het eens met de stelling ‘een goede bandiet is een dode bandiet’.
Naast eigenrichting zou vrij wapenbezit ook fatale huisongelukken en crimes passionels in de hand werken. ‘Het wordt een bloedbad,’ zo hekelde veiligheidschef José Beltrame uit Rio de Janeiro het wetsvoorstel.
De critici vestigen hun hoop op de Senaat. Deze heeft het laatste woord over de plannen en de Kogelfractie staat er iets minder sterk.
Elsevier nummer 1, 9 januari 2015