Regering wil overheidsuitgaven terugbrengen naar niveau van 1930. En dus komen burgers zelf met oplossingen.
Het is bekend van eeuwenoude prenten, en ook drugsverslaafden doen het. Hun eigen tanden trekken. In Schotland deed iemand het omdat hij geen tandarts kon vinden. Ian Boynton verwijderde dertien rotte tanden met een nijptang. Foto’s van Boyntons gele stompjes haalden destijds de pers. Zes jaar later is doe-het-zelftandheelkunde niet meer uitzonderlijk in ’s werelds zesde economie.
Online een vulling bestellen ‘inclusief plombeersel in kersensmaak’ kost omgerekend 5,90 euro. Een van de grootste bedrijven in zijn soort, DenTek, verkocht vorig jaar 250.000 tandheelkundige reparatiepakketten. De Stichting voor Tandheelkunde schat dat 20 procent van de Britten zelf een tand trekt of het door een bekende laat doen.
Theoretisch zijn tandartsbehandelingen gratis voor Britten met een uitkering of een laag inkomen. In werkelijkheid zijn tandartspraktijken in sommige buurten even zeldzaam als palmbomen in Alaska.
Overal in Europa stoeien regeringen met het terugdringen van de verzorgingsstaat, maar nergens wordt zo zwaar strijd geleverd als in Groot-Brittannië. Sinds 2010 zijn bijna een miljoen overheidsbanen verdwenen. Gemeentebegrotingen zijn gehalveerd. De omvang van de staat moet in 2020 even groot zijn als in 1930. In New Britannia zal werk worden beloond en zelfredzaamheid de norm zijn. Alleen de oudsten en zieksten worden opgevangen.
Serieus sparen
In Frinton-On-Sea in Zuid-Engeland (4.000 inwoners, een kroeg en een fish-and-chipszaak) hebben ze de boodschap begrepen. Toen een tweede politiebureau dichtging, besloot de burgerij particuliere bewakers in te huren. Het kost inwoners 2,80 euro per week om drie mannen ’s nachts door het dorp te laten rijden en een hulplijn te beantwoorden. In het hele land zijn 17.000 agenten verdwenen en daar komen nog eens 22.000 bij.
De publieke sector is kleiner, maar is die ook efficiënter? De regering heeft haar financiële verplichtingen deels afgewenteld op werkgevers. Overheidsfuncties zijn gedigitaliseerd en sommige sociale diensten geïntegreerd.
Desondanks lijkt de nieuwe orde nog het meest op een extreme versie van de oude. Groot-Brittannië was al een van de ongelijkste westerse landen, het werd nog ongelijker. Voor de succesvolle, marktgeoriënteerde zelfstandig ondernemer is weinig veranderd. Hij was al grotendeels onafhankelijk van de staat.
De rest van de bevolking zal haar eigen netwerken moeten opzetten. In een tijd van nul-urencontracten en onvoorspelbare inkomens, moeten Britten serieus gaan sparen en meer investeren in vrienden en buren. En niet alleen ter wille van hun gebit. Ook het werk van de therapeut, notaris, dokter, docent en welzijnswerker zal door vrijwilligers moeten worden gedaan.
Elsevier nummer 4, 30 januari 2016