Saudi-Arabië heeft zondag aangekondigd de diplomatieke relaties met Iran te verbreken. Het land trekt alle diplomaten terug uit Iran en heeft Iraanse vertegenwoordigers 48 uur de tijd gegeven om Saudi-Arabië te verlaten.
De eerste Saudische diplomaten arriveerden zondagavond al in Dubai, waarvandaan ze verder reizen naar eigen land.
Breuk
De breuk is een reactie op de bestorming van de Saudische ambassade in de Iraanse hoofdstad Teheran zaterdagavond. Een menigte demonstranten, bewapend met stenen en vuurwerkbommen, wist de diplomatieke vertegenwoordiging binnen te dringen en brand te stichten.
De Saudiërs reageerden als door een wesp gestoken. ‘De aanval is een overtreding van alle internationale afspraken,’ de Saudische minister van Buitenlandse Zaken Adel al-Jubeir. Hij zei niet toe te kunnen staan dat Iran de veiligheid in Saudi-Arabië ondermijnt. ‘De geschiedenis van Iran is vol van negatieve inmenging in Arabische zaken.’
Executie
De opgelopen spanningen tussen het sjiitische Iran en het overwegend soennitische Saudi-Arabië – aartsrivalen in het Midden-Oosten – hebben alles te maken met de executie van de sjiitische geestelijke Nimr al-Nimr door de Saudische autoriteiten. Hij werd, net als 46 anderen, ter dood veroordeeld vanwege ‘terrorisme’ en ‘politiek activisme’.
Zijn dood leidde tot een scherpe reacties uit Teheran, waar Ayatollah Ali Khameini – de opperste leider van Iran – het had over een ‘goddelijke wraak‘ voor deze daad. De Iraanse president Hassan Rohani veroordeelde zowel de executie als de bestorming, waarbij hij beloofde de daders te vervolgen.
Olieprijs
De executie van Al-Nimr leidde ook tot protesten in Istanbul, waar enkele honderden betogers zich verzamelden voor het Saudische consulaat. In Irak riepen politici en sjiitische religieuze leiders op tot versobering van de relatie met Saudi-Arabië. De Verenigde Staten riepen leiders in de hele regio op om toch vooral in contact te blijven met elkaar, om te proberen de gemoederen tot bedaren te brengen.
‘Wij geloven dat diplomatieke betrokkenheid en directe contacten essentieel blijven in de samenwerking tussen verschillende landen,’ zei een Amerikaanse official zondagavond in reactie op de breuk. De opgelopen spanningen hebben ook invloed op de olieprijs. Die is namelijk aan het stijgen.