Direct na de aanslagen in Parijs riep de Franse president François Hollande de noodtoestand uit, waarmee hij verregaande macht gaf aan de politie om de daders op te sporen. Volgens de Verenigde Naties (VN) komen daardoor fundamentele mensenrechten in gevaar en moet worden opgepast dat de noodtoestand niet stelselmatig wordt misbruikt.
Speciale rapporteurs van de VN brachten woensdag een verklaring naar buiten waarin ze waarschuwen dat de noodtoestand ‘buitensporig veel druk zet’ op de vrijheid van meningsuiting en de privacy in Frankrijk.
‘Hoewel exceptionele maatregelen benodigd kunnen zijn in exceptionele omstandigheden, moeten de maatregelen wel aantoonbaar worden gebruikt om die omstandigheden aan te pakken,’ schrijven de rapporteurs. Ze vinden het kwalijk dat onduidelijk is waarvoor de noodtoestand precies kan worden gebruikt en roepen op die zo snel mogelijk te beëindigen.
Veel macht
Met de noodtoestand heeft de politie verregaande macht gekregen om achter verdachten van de aanslagen in Parijs aan te gaan. In principe kan bij iedereen een huiszoeking worden gedaan en mag de politie verdachten zonder inmenging van de rechter huisarrest opleggen.
Volgens de VN-rapporteurs heeft de politie in meerdere gevallen ook milieuactivisten opgepakt onder het mom van de noodtoestand. Ook werden grootschalige demonstraties verboden en werden avondklokken ingesteld. Websites die ‘terrorisme aanmoedigen’ worden sneller geblokkeerd.
In december maakte de minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve bekend dat de politie dankzij de noodwet invallen kon doen bij salafistische moskeeën. Diverse moskeeën werden gesloten.
Nieuwe verlenging
De noodtoestand loopt officieel af op 26 februari, maar Franse politici overwegen een nieuwe verlenging. Ook wordt het plan besproken om een deel van de maatregelen in de Franse grondwet op te nemen.
Ondanks kritiek van de Verenigde Naties en andere mensenrechtenorganisaties lijkt een groot deel van het Franse volk voorstander van een verlenging van de noodtoestand. Uit een peiling van Huffington Postblijkt dat zeven van de tien Fransen positief is over de maatregelen die president Hollande heeft genomen na Parijs.