Waarom Turkije wil dat Amerika breekt met Syrische Koerden

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft het bezoek van een Amerikaanse gezant aan de Koerdische milities in Syrië scherp veroordeeld, maar waarom eigenlijk?

Vier vragen en antwoorden over het conflict tussen Koerdische militanten en Turkije.

Waarom is Erdogan boos op Amerika?

De Amerikaanse gezant voor de strijd tegen Islamitische Staat (IS),  Brett McGurk, bevestigde vorige week dat hij eind januari de regio bezocht om met eigen ogen te zien hoe de strijd tegen IS in Syrië verloopt.

Erdogan stelt dit bezoek niet op prijs en haalt in zijn uitspraken scherp uit naar Amerika. ‘Hoe kunnen we dit vertrouwen? Zijn de Turken jullie partner of de terroristen in Kobani?’, zei de Turkse premier zondag tegen onder meer journalisten van de Turkse krant Hurriyet.

Hij onderstreept dat het bezoek ‘wantrouwen heeft geschept tussen de Amerikanen en de Turken’. De relatie tussen de Koerden en de Turken is op dit moment, op zijn zachtst gezegd, niet al te best.

Wat is het verschil tussen de PKK en de PYD?

De PKK (Koerdische Arbeiderspartij) is een militante organisatie die meer autonomie voor de Turkse Koerden nastreeft en ingaat tegen de onderdrukking van de Turkse staat. Het Turkse leger is in het zuidoosten van Turkije wederom in een heftige strijd verwikkeld met strijders van de PKK.

Door de aanhoudende gevechten tussen het Turkse leger en de PKK ontvluchten steeds meer mensen het centrum van Diyarbakir, de grootste Koerdische stad in het zuidoosten van Turkije. In het noorden van Syrië, waar een grote groep Koerden wonen, vecht het Koerdische PYD – voluit de Koerdische Democratische Unie Partij – tegen terreurgroep IS. Vorig jaar verdreef de PYD IS uit de Syrische grensplaats Kobani.

Aan welke kant staat Amerika?

Vorige week deed de Amerikaanse vice-president Joe Biden een opmerkelijke uitspraak, hij zei dat Koerdische PKK ‘niets anders is dan een groep terroristen’. De Turkse overheid moet dan ook alles doen wat nodig is om de bevolking te beschermen, besloot hij.

Hij maakt met zijn uitspraak duidelijk dat Amerika alleen de Koerden in Syrië steunt: de Verenigde Staten zien de Syrische Koerden (PYD) als een belangrijke partner in de strijd tegen IS. Op dat vlak verschillen Turkije en Amerika van mening.

Erdogan ziet de Turkse PKK en de Syrische PYD als verwante terroristische groepen. Volgens de Turkse regering vormen de PKK en IS een even groot terroristisch gevaar.

Waar is Erdogan bang voor?

Erdogan is bang dat de PYD een Koerdische vrijstaat in het noorden van Syrië wil oprichten, dit zou volgens de Turkse president een bedreiging zijn voor Turkije en de hele regio. Vorig jaar oktober waarschuwden twee Turkse diplomaten al dat het land geen territoriale winsten voor de Koerdische milities in het noordwesten van Syrië tolereert. Turkije vreest voor separatistische sentimenten in de zuidoostelijke Koerdische gebieden binnen de eigen grenzen.